Inspanningen voor de hulpdiensten

In ons land staan ongeveer 17.300 professionele en vrijwillige brandweerlieden paraat om branden te bestrijden, ambulancediensten te verzekeren voor spoedgevallen, hulp te bieden bij rampen en noodsituaties, slachtoffers te bevrijden, en tal van andere vaak technische en gespecialiseerde tussenkomsten. Dat maakt van onze brandweer een heuse ‘heldenmachine’.  Een goed functionerende brandweer is een belangrijke voorwaarde voor een veilige samenleving. Daarom maakte minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden een prioriteit van meer middelen voor de hulpdiensten, de bescherming van de hulpverleners en het wegwerken van structurele personeelstekorten bij de noodcentrales 112 en 101. 

Extra investeringen

Op aandringen van minister Verlinden levert de federale regering deze legislatuur forse inspanningen voor de financiering van de hulpverleningszones en de Brusselse brandweer. Dankzij de jaarlijkse verhoging van de dotatie zal er elk jaar maar liefst 129 miljoen extra naar de brandweer gaan, voor 2023 aangevuld met 18 miljoen EURO door de toegekende indexering. Dankzij deze ingrepen worden de lokale besturen ondersteund en zullen de korpsen verder kunnen investeren in modern materiaal en in opleidingen. In 2022 al vroeg de minister per omzendbrief om in te zetten op investeringen in materiaal om zich te wapenen tegen de impact van de klimaatopwarming.

In 2023 werden de dotaties ook éénmalig geïndexeerd.  Minister Verlinden zal aan de regeringstafel blijven aandringen om de jaarlijkse indexering van de dotaties permanent in te schrijven, om op die manier de lokale besturen de nodige zekerheid te kunnen garanderen. Veiligheid moet voor minister Verlinden in ons land vanzelfsprekendheid zijn. Ook de Civiele Bescherming kreeg daarom extra middelen. Ze kon voor 2022 en 2023 rekenen op een extra toelage van 2 miljoen EURO. 

Onze helden beter beschermen

Er komt ook een nieuwe stap in de betere bescherming van brandweerlieden en ambulanciers. Helaas wordt hun job de laatste jaren steeds moeilijker doordat ze vaker agressief of gewelddadig worden behandeld. Net zoals politiemensen zullen zij voortaan beter worden beschermd door verschillende maatregelen. 

Eén van de maatregelen is de inzet van camera’s tijdens de interventies. Minister Verlinden zal hiervoor, net zoals voor de politie, verder het wettelijk kader creëren. Uit onderzoek en proefprojecten leerden we dat aanvullend een camera ook kan zorgen voor de-escalatie bij incidenten. Bovendien kunnen de beelden worden gebruikt als bewijsmateriaal wanneer de hulpverleners slachtoffer worden van gewelddaden.

Een andere belangrijke verandering is dat agressie tegen brandweerlieden en ambulanciers voortaan strenger zal worden bestraft, net zoals geweld tegen politie. Die maatregel wordt opgenomen in het nieuwe Strafwetboek. 

Naast betere bescherming en strengere straffen kwam er begin dit jaar al een kader over hoe om te gaan met geweld en andere moeilijke situaties. Met een ambitieus plan van aanpak helpt minister Verlinden de hulpverleningszones en de Brusselse brandweer om te zorgen voor betere preventie, de begeleiding van de medewerkers, opvang na gewelddaden en het doorlopen van de strafrechtelijke en burgerrechtelijke procedures. Daartoe werd begin dit jaar een omzendbrief verspreid. Onze brandweerlieden zijn elke dag bezig met hulp verlenen aan anderen, maar soms hebben ze ook zelf hulp nodig. De cultuur om hier zelf om te vragen, of te zien waar hulp nodig is, kan mede door de omzendbrief worden geïnitieerd in de brandweerwereld.

Nationaal brandweerorgaan

Ook nieuw en uniek is de oprichting van een nationaal brandweerorgaan. Dit is een orgaan dat de expertise en kennis uit alle korpsen samenbrengt om Binnenlandse Zaken te adviseren en te ondersteunen in zowel beleidsmatige dossiers, als bijvoorbeeld in het creëren van nationale standaardprocedures bij operaties. De expertise van het terrein zal daardoor meer en beter worden gedeeld en voor tal van vraagstukken kunnen verschillende inzichten bijdragen aan de beste oplossing. 

De korpsen zullen beter inzicht krijgen in elkaars vaak lokale problematieken en fenomenen, denk aan bosbranden of de uitdaging om branden te blussen in hoge wolkenkrabbers in onze hoofdstad. Een beter inzicht in elkaars noden, zal ook bijdragen aan een betere samenwerking en het verlenen van steun aan elkaar. 

De voorbereidingen voor de oprichting van het nationaal brandweerorgaan lopen, een opstart wordt verwacht vanaf oktober 2023. Het orgaan zal de verschillende hulpverleningszones en de Brusselse brandweer vertegenwoordigen op nationaal niveau.

Brandweer-masters

In 2015 en 2016 kwamen na grote hervormingen de nieuwe hulpverleningszones tot stand. Nadien bleken er nog een aantal losse eindjes te bestaan in het brandweerstatuut. Vooral in de brandweeropleidingen en de benoeming van de hoogste officieren was er nog geen opleiding voor het brevet ‘OFF4’. De nodige stappen werden ondernomen om deze ontbrekende schakel in te vullen. Voor de hoogste officieren, die de functie van zonecommandent van een hulpverleningszone kunnen bekleden, werden masteropleidingen georganiseerd aan de universiteit. De eerste diploma’s van de opleiding voor de hoogste officieren werden dit jaar uitgereikt, waardoor ons land nu over “brandweer-masters” beschikt.

Ook aan de vele vrijwilligers wordt er gedacht. Twee op de drie brandweerlieden in ons land zijn vrijwilliger en zijn dus een onmisbare schakel in de dienstverlening en hulp aan de bevolking. Er worden daarom initiatieven genomen om hun rol en positie binnen de zones te verbeteren en te versterken. Er wordt werk gemaakt van enkele aanpassingen aan het federaal geschiktheidsattest en aan de opleiding van de vrijwilligers, zodat evenwichten zullen worden gevonden tussen de haalbaarheid voor de kandidaat-vrijwilliger aan de ene kant, en de veiligheid aan de andere kant.

Versterkingen voor de noodcentrales 101 en 112

Wie ooit in nood verkeerde, kent ze maar al te goed: de nummers 101 en 112. Ze kunnen levens redden op cruciale momenten. De laatste jaren werd de druk op de noodcentrales groot door structurele personeelstekorten. Daarom eiste minister Verlinden tijdens het begrotingsconclaaf de nodige financiële middelen om het jarenlange personeelstekort eindelijk aan te pakken. Als hiermee ook het door de minister opgestelde actieplan in werking treedt, zullen de tekorten worden gewerkt. Concreet betekent dit dat er 85 extra aanwervingen worden voorzien. Hiervoor werd de bestaande wervingsreserve aangesproken en worden er nieuwe selectieprocedures opgestart.

“Het wegwerken van het personeelstekort bij de 112 en 101 heb ik sinds mijn aantreden als één van mijn prioriteiten beschouwd. Nu de nodige middelen voor het actieplan worden vrijgemaakt en dit kan worden uitgevoerd, verbeteren we én de werkomstandigheden van de calltakers en operatoren in de noodcentrales, én de dienstverlening aan de burger. Daarnaast is mijn speerpunt altijd geweest dat onze hulpverleners en politiemensen steeds in de meest veilige omstandigheden hun werk moeten kunnen uitvoeren. Blind geweld tegen de mensen die 24/24 voor ons klaar staan, moet krachtig worden bestreden. Met een verzwaring van de straffen die op deze daden staan, duidelijke instrumenten voor de hulpverleningszones om met gewelddaden om te gaan en hun medewerkers op te vangen, en het verder werken aan het gebruik van camera’s, hebben we alvast enkele belangrijke stappen gezet”, zegt minister Verlinden.