Meerderheid zet in op aanpasbaar wonen

We moeten meer inzetten op aanpasbaar wonen en bouwen, vindt Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers. Zij diende daarom met de meerderheid een voorstel van resolutie in dat vandaag in de plenaire vergadering van het Vlaams parlement werd goedgekeurd. “Met de leeftijd stijgt vaak ook de zorgafhankelijkheid, en dan kunnen kleine aanpassingen aan de woning mee bijdragen aan het behoud van levenskwaliteit. Maar ook wie bijvoorbeeld door een ongeval plots te maken krijgt met een beperking blijft het liefst in de vertrouwde woning.” De volksvertegenwoordigers pleiten voor het vereenvoudigen van de premiestelsels voor woningaanpassingen en benadrukken het belang van deskundig advies en preventief levensloopbestendig bouwen.

De meeste mensen koesteren de wens om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen, in de eigen vertrouwde omgeving of minstens in de eigen buurt. Naarmate men ouder wordt, is zelfstandig wonen echter niet meer zo vanzelfsprekend. Soms zijn er dan ook aanpassingen aan de woning nodig, zoals een handgreep naast het toilet. Die noodzaak is er niet alleen voor ouderen, de evolutie naar meer zelfstandigheid en de persoonsvolgende financiering hebben ook als gevolg dat mensen met een beperking kleinschalig, midden een leefgemeenschap blijven wonen.

Vlaanderen ondersteunt, met het oog op het langer thuis wonen, aanpassingen aan de woning, zoals bredere deuren voor rolstoelen, het wegwerken van drempels, elektrische rolluiken, een traplift … Zowel Wonen Vlaanderen als het Agentschap voor Personen met een Handicap kennen daar premies voor toe. “Deze financiële ondersteuning draagt in belangrijke mate bij tot de beslissing om een woning aan te passen, maar tegelijkertijd stellen we vast dat het aanvragen van deze premies heel complex is,” aldus Katrien Schryvers, die eerder over het thema een conceptnota indiende. “Resultaat is dat mensen er niet altijd in slagen om de tegemoetkomingen aan te vragen waar ze recht op hebben.” Samen met haar collega’s stelt zij dan ook voor om de aanpassingspremie van Wonen Vlaanderen, die gericht is op ouderen, en de aanpassingspremie die bedoeld is voor personen met een handicap beter op elkaar af te stemmen.

De indieners stellen een eengemaakt systeem voor met twee stelsels:

• een voor alle ondersteuning met betrekking tot het aanpasbaar maken van een woning om mensen in staat te stellen zo lang mogelijk comfortabel te blijven wonen, zoals de installatie van een aangepaste badkamer
• een voor alle ondersteuning met betrekking tot het verbeteren van de kwaliteit en de structuur van een woning, zoals het plaatsen van dubbele beglazing.

Een duidelijke opdeling zorgt ervoor dat iemand voor één bepaalde soort tegemoetkoming niet meer bij verschillende instanties moet aankloppen. Of iemand behoefte heeft aan een woningaanpassing door een beperking, een chronische ziekte of door leeftijd, mag niet bepalend zijn voor de mate waarin hij recht heeft op een tegemoetkoming.

De indieners vragen daarnaast dat onderzocht wordt hoe kan worden afgestapt van de absolute inkomensgrenzen waaraan de premie van Wonen Vlaanderen momenteel gebonden is. “Deze inkomensgrenzen zijn zeer absoluut. Dat betekent dat een beperkt verschil in inkomen een groot verschil in ondersteuning kan zijn,” zegt Schryvers. Het voorstel van resolutie vermeldt een systeem met meerdere inkomensgrenzen. “Uiteraard zonder het recht op zorggerelateerde tegemoetkomingen te hypothekeren.”

Verder wijst Schryvers op het belang van professioneel advies aangaande woningaanpassingen en dat preventieve incentives rond het belang van levensloopbestendig bouwen nodig zijn. Jonge gezinnen moeten warm gemaakt worden om te bouwen en te renoveren volgens dit principe, en ook professionelen in de bouw, zoals aannemers  en architecten, moeten worden gesensibiliseerd. “Door al bij de bouw of renovatie van een woning te anticiperen op mogelijk verlies aan mobiliteit of een groeiende zorgbehoevendheid doorheen de jaren, kunnen niet alleen latere kosten vermeden worden, maar zal het ook eenvoudiger zijn om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen.”

Tot slot duidt men op de mogelijkheden inzake het hergebruiken van bepaalde aanpassingen. “Soms is een aanpassing slechts tijdelijk nodig. Denk maar aan iemand die door een ongeval voor een beperkte tijd een hellend vlak nodig heeft om naar zijn slaapkamer te kunnen. Waarom zou niet iemand anders met een zorgnood nadien hier gebruik van kunnen maken? Ook dat is zorgen voor een efficiënter systeem.”

“Als we mensen zo lang mogelijk in de eigen woning of omgeving willen laten wonen, ongeacht hun zorgnood, en verder werk willen maken van vermaatschappelijking van zorg, moeten we zorgen voor een eenvoudig en transparant systeem van ondersteuning wanneer woningaanpassingen nodig zijn,” besluit Schryvers (CD&V).