Kies zekerheid.
“Kies zekerheid.” Met die slogan trekt onze partij de laatste weken van de campagne in. Cd&v wil Vlamingen meer dan ooit zekerheid bieden.
Joke Schauvliege ging enkele maanden geleden op bezoek bij Evelyn Wymeersch en haar cohousingproject in Sint-Niklaas. Voor de minister heeft het cohousingproject een voorbeeldfunctie. Het past perfect binnen de visie die de minister heeft op onze ruimtelijke ordening: minder ruimte innemen en toch meer plaats om te leven, te genieten en te spelen. Dát is de toekomst. Met het juiste wettelijke kader en het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen maakt de minister werk van het beschermen van de open ruimte.
Joke Schauvliege: “Vandaag nemen we elke dag zes hectare bijkomende openbare ruimte in. We kunnen dat niet volhouden. Want als we zo blijven verder doen, zal er niets meer overschieten voor de voedselproductie en voor de natuur. Alles zal volgebouwd zijn. We gaan dan problemen krijgen met overstromingen en hittestress. En dat kan niet. Daarom hebben we beslist om vanaf nu tot 2040 stapsgewijs van zes hectare ruimte-inname per dag naar nul hectare te gaan. Door de regelgeving aan te passen, kunnen we die omslag op een verantwoorde manier maken. Dat betekent natuurlijk niet dat we iedereen zijn eigendom gaan afnemen of dat er geen vrije keuze van woonvorm meer zou bestaan.”
“Een eerste aanzet is de ruimte die we nu al ingenomen hebben, beter gaan gebruiken. En dat kan bijvoorbeeld door van een eengezinswoning een tweegezinswoning te maken. Of met nieuwe woonvormen zoals cohousing. Veel mensen die zo’n cohousingproject opstarten, stoten vandaag echter nog tegen enkele drempels doordat de regelgeving verouderd is. We werken alle drempels weg waardoor iemand die kiest voor zorgwonen of cohousing dat onbekommerd kan doen.”
& Kan je een voorbeeld geven van die drempels?
Joke: “Bij oude verkavelingen staat soms ‘hier mogen alleen eengezinswoningen gebouwd worden’. Wanneer je dan het huis op die grond koopt en je wilt er een cohousingproject van maken, dan is dat in strijd met de verkavelingsvoorschriften. Dat hebben wij veranderd. Want die oude verkavelingsvoorschriften mogen geen belemmering meer zijn. Natuurlijk hebben de lokale besturen nog altijd hun autonomie. Zij kennen hun ruimtelijke ordening als de beste, en weten wat daar wel in past en wat niet. Als zij een residentiële wijk hebben die past in hun ruimtelijke ordening, dan gaan wij niet zeggen dat daar in het midden van die wijk een hoge woontoren moet komen te staan.”
& Naast cohousing bestaan er nog andere alternatieve woonvormen. Enkele maanden geleden testte je bijvoorbeeld een ‘tiny house’ uit. Hoe heb je dat beleefd?
Joke: “Dat is heel goed meegevallen (lacht). Het lijkt op een kleine caravan met alle comfort die je nodig hebt: elektriciteit, stromend water, een mooie slaapgelegenheid en kookfaciliteiten. Het is vooral een mogelijkheid om tijdelijk te wonen. Want vaak heb je tijdelijke noden, zoals een stad waar plots veel studenten een huisvesting zoeken. Dan kan het een oplossing zijn om zo’n tiny house in je tuin te plaatsen zodat je een student een comfortabele woonomgeving kunt geven. Het kan ook dienen voor mobiel wonen, bijvoorbeeld als je tijdelijk een zorgbehoevende bij jou in huis wilt nemen. Zo’n tiny house biedt dus heel wat mogelijkheden voor tijdelijk gebruik van de ruimte.”
& Het lijkt wel alsof die nieuwe woonvormen nog niet onmiddellijk ingang vinden in Vlaanderen. Zijn we nog te hard gericht op ons eigen huis met eigen tuin?
Joke: “Ik heb niets tegen een eigen huis en eigen tuin. Dat zit in onze cultuur ingebakken. De bouwmeesters gaan daar soms ver in. Zij zeggen dat het crimineel is om een viergevelwoning te hebben met een tuin. Dat is niet mijn standpunt. We mogen natuurlijk niet blind zijn voor het feit dat in het verleden een aantal appartementsgebouwen niet altijd op de meest gelukkige manier gebouwd zijn. Blokkendozen waar niemand graag woont, met weinig groene ruimte rond. Dat kunnen we niet meer doen. Door een aantal heel mooie en vernieuwende bouwprojecten – waaronder het cohousingproject Waasland in Sint-Niklaas – onder de aandacht te brengen, zullen mensen misschien anders gaan denken over ruimtelijke ordening. Op die manier kan die cultuuromslag er komen. Maar we mogen geen mensen beschuldigen omdat ze voor een bepaald model van wonen kiezen dat eigenlijk al jaren ingebakken zit in onze maatschappij. Het is de droom van vele mensen om een eigen huis en een eigen tuin te hebben en daar is ook niets mis mee. Maar massaal de open ruimte innemen, dat kunnen we niet meer doen.”
& Hoe belangrijk is een groene omgeving in steden en gemeenten voor de levenskwaliteit van mensen?
Joke: “Zeer belangrijk. Het is ook wetenschappelijk bewezen dat als mensen in de buurt groen hebben, en kunnen genieten van een wandeling, dat ze zich veel beter voelen. We weten ook dat ons klimaat verandert. Door de klimaatverandering zullen we meer hittestress hebben. In steden kan het heel warm worden bijvoorbeeld. Het koelt minder af omdat je er meer beton en verhard materiaal hebt. Dat kun je oplossen door groene elementen aan te brengen, denk maar aan groene geveltuinen, bomen aanplanten in de stad of groene speelplaatsen op school. Je kunt speelplaatsen makkelijk pimpen en er een groene en avontuurlijke plek van maken. We geven daar ook subsidies voor om scholen daarin te stimuleren. Een groene omgeving is gewoon cruciaal om de leefbaarheid te vergroten.”
& Hoe ziet voor jou de ruimtelijke ordening van de toekomst er idealiter uit?
Joke: “Ik denk dat als we slimmer gaan wonen en er beter over gaan nadenken, we veel minder tijd verliezen en veel minder in de file staan dan dat we vandaag doen. We zullen meer tijd hebben voor vrije tijd, onze voedselproductie zal makkelijker zijn en we zullen meer natuur hebben. Dat alles maakt het leven veel aangenamer. Maar iedereen woont zoals hij wilt wonen en ik heb respect voor het eigendomsrecht. Maar je voelt wel dat die cultuuromslag er geleidelijk komt.”