‘Voorzorgsbeginsel’ in kinderopvang nu ook decretaal vastgelegd.

Op basis van de aanbevelingen van de Parlementaire Onderzoekscommissie naar de veiligheid in de kinderopvang heeft Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits enkele wijzingen in het decreet over de opvang van baby’s en peuters juridisch laten vastleggen.

Het voorzorgsbeginsel waarbij de veiligheid en de integriteit van het kind altijd voorop staat, is nu definitief verankerd. Dat principe wordt sinds de zomer 2022 gehanteerd. Ook de maatregelen op vlak van toezicht en handhaving zijn voortaan uitgebreider.

Als het gaat over de integriteit en de veiligheid van kinderen neem je geen risico’s. Ik heb in de zomer van 2022 expliciet aan mijn diensten gevraagd om het voorzorgsbeginsel sneller te hanteren in de regelgeving. Het was duidelijk dat we niet langer konden wachten. Vandaag is de wijziging van het decreet klaar, waardoor de aanpassingen in het beleid rond toezicht en handhaving ook in de wet juridisch verankerd zijn. Hiermee wil ik de veiligheid in de kinderopvang beter waarborgen en het vertrouwen in de sector herstellen.

Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits

Op basis van de aanbevelingen van de Parlementaire Onderzoekscommissie naar de veiligheid in de kinderopvang heeft Vlaams minister enkele wijzingen in het decreet over de opvang van baby’s en peuters juridisch laten vastleggen. 

Eén van de belangrijkste elementen gaat over het voorzorgsbeginsel dat sinds de zomer van 2022 voorop staat.  Op vraag van Vlaams minister van Welzijn en Gezin Hilde Crevits wordt dit nu definitief verankerd. De Vlaamse regering heeft dit vrijdag principieel goedgekeurd. Ook de maatregelen en mogelijkheden op vlak van toezicht en handhaving zijn voortaan uitgebreider. 

Decretale verankering van het ‘voorzorgsbeginsel’

Om voldoende rechtszekerheid te bieden aan de organisatoren en aan de ouders die hun kindje aan een organisator toevertrouwen, is het ‘voorzorgsbeginsel’ decretaal vastgelegd. Het bepaalt de juridische definitie en legt vast welke gevolgen eraan   gekoppeld kunnen worden. 

Het Agentschap Opgroeien is voortaan verplicht om als toezichthoudende overheid het “voorzorgsbeginsel” toe te passen. Dat betekent dat ze maatregelen kunnen nemen als er een risico is op een schending van de fysieke of psychische integriteit van de kinderen en/of als er een vaststelling is van een ernstige gebeurtenis waarbij de fysieke of psychische integriteit van de kinderen werd geschonden.

De maatregelen moeten wel goed en weloverwogen gemotiveerd zijn. Vroeger konden maatregelen enkel genomen worden wanneer er ernstige indicaties konden aangetoond worden, terwijl het beginsel nu ook toelaat om preventief op te treden bijvoorbeeld bij het vermoeden dat de integriteit van de kinderen in gevaar kwam. Daarvoor is niet altijd een duidelijke schending van een vergunningsvoorwaarde nodig, maar er kunnen meerdere risico’s vastgesteld worden. 

Op het vlak van personeel en mogelijk te nemen maatregelen, zijn er eveneens belangrijke wijzigingen in het decreet. 

• De opvolging van het uittreksel strafregister van iedereen die werkzaam is in de kinderopvang, zowel bij aanstelling als na verloop van tijd. Ook nieuwe strafonderzoeken of veroordelingen dienen gemeld te worden via de organisator. Het agentschap kan dit te allen tijde opvragen. 
• Uitbreiding van de bestuurlijke maatregelen die het agentschap kan nemen. Er komen nieuwe ‘beveiligende maatregelen’ aanvullend op de bestaande handhavingsmaatregelen die enkel de vergunning kunnen wijzigen, schorsen of opheffen. Op die manier kunnen er alternatieve, gepaste maatregelen opgelegd worden terwijl de kinderopvang wel nog openblijft, in het voordeel van gezinnen en medewerkers.  Enkele voorbeelden zijn het verbod om bepaalde ruimtes nog te gebruiken of bepaalde personen te werk te stellen of nieuwe contracten met ouders af te sluiten. De maatregelen moeten telkens proportioneel zijn aan de vastgestelde tekortkoming(en). 
• De officiële oprichting van een Comité van Toezicht op Handhaving met experten die de opdracht hebben het handhavingsbeleid te evalueren en op te volgen met oog op verbetering.
• Het organiseren van een kwaliteitsvolle kinderopvang vraagt het vermogen om beleidsvoerend te handelen. Er komt heel wat bij kijken en verschillende borden moeten in de lucht gehouden worden. Dat is niet alleen bij de opstart van de opvang, maar ook tijdens de werking zelf. Daarom gaf de onderzoekscommissie ook aan om dit op te nemen in de vergunningsvoorwaarden om een opvang te kunnen opstarten.  Opgroeien zal een onderzoek voeren bij het verlenen van de vergunning.