Eén op vijf personen in Vlaanderen is 65 jaar of ouder. Dat aantal zal in de komende jaren nog sterk toenemen. Het gaat om mensen met elk hun eigen verwachtingen, talenten, en uitdagingen. Dat onze bevolking de komende decennia gestaag zal blijven ‘verzilveren’, wordt op politiek niveau vaak vooral als een probleem gezien. Men heeft het dan over de betaalbaarheid van de pensioenen, de toenemende uitgaven voor zorg… Kortom, vanaf een bepaalde leeftijd worden mensen herleid tot een maatschappelijke kost.
Dat beeld is niet alleen kwetsend, het staat ook mijlenver van de realiteit. Zijn het niet de oudere generaties die het grootste deel van de mantelzorg opnemen? Zijn het niet de grootouders die kleinkinderen opvangen terwijl de ouders gaan werken? En zijn het niet de 65-plussers die het verenigingsleven draaiende houden en die goed vertegenwoordigd zijn in het vrijwilligerswerk? Ook tijdens de coronacrisis stonden zij als eerste klaar om de vaccinatiecentra en testcentra te bemannen, of om oud-collega’s in de zorgsector uit de nood te helpen. Zonder ‘de ouderen’ zou de maatschappij gewoonweg niet draaien. Meer nog, onze maatschappij kan enorm winnen door te investeren in een echte ‘zilveren economie’.
Toch worden oudere mensen al te vaak aan de kant geschoven. Te veel mensen hebben het gevoel dat vanaf een bepaalde leeftijd hun mening er niet meer toe doet. Ze worden stiefmoederlijk behandeld of overdreven betutteld. Maar liefst 22% van de 60-plussers in Vlaanderen voelt zich sociaal geïsoleerd, wat een belangrijke negatieve impact heeft op hun welzijn.
In een leeftijdsvriendelijke samenleving wordt levenservaring gekoesterd en kunnen mensen, ongeacht hun leeftijd, deelnemen aan alle segmenten van de samenleving. Drempels die die deelname bemoeilijken, moeten we wegwerken. Het is onaanvaardbaar dat er zelfs in het vrijwilligerswerk leeftijdsdrempels worden opgeworpen! Om te kunnen participeren, moeten mensen zich ook kunnen verplaatsen, moeten er voldoende activiteiten zijn voor jong én oud, moeten financiële drempels worden weggewerkt, moet vereenzaming en isolatie worden tegengegaan, moet er ingezet worden op toegankelijkheid van gebouwen en aangepaste woonvormen...
Kernpunten
- De zorgbudgetten van de Vlaamse Sociale Bescherming (VSB) moeten versterkt worden. Op de langere termijn zorgen we ervoor dat de zorgbudgetten samensmelten in één zorgbudget, gedeeltelijk inkomensgerelateerd én gekoppeld aan de afgevlakte gezondheidsindex. We gaan ook voor een maximale automatische rechtentoekenning.
- De toegang tot fysieke, niet-digitale dienstverlening van overheidsdiensten en diensten van algemeen belang moet verankerd en gemonitord worden. Ook de toeleiding naar sociale rechten moet altijd via fysieke dienstverlening mogelijk zijn.
- cd&v wil een apart statuut voor gemeenschappelijke woonvormen voor 55-plussers die voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen en infrastructuurvoorwaarden om langer zelfstandig wonen voor ouderen mogelijk te maken. De mogelijkheid om gebruik te maken van huursubsidies bij deze vorm van cohousing, moet structureel verankerd worden.
- In het kwaliteitsbeleid van woonzorgvoorzieningen en de controle daarop, moet er meer aandacht gaan naar kwaliteit van leven, inspraak, autonomie en participatie van bewoners.
- Het aanbod van kortverblijf en woonzorgkamers moet op buurtniveau afgestemd worden op de noden van de bevolking, zodat mensen met een hoge zorgnood in de eigen buurt terecht kunnen wanneer thuis wonen (even) niet meer lukt.