De nieuwe Vlaamse Regering start bergop: zonder ingrepen gaan we naar een begrotingstekort van 600 miljoen. Een gezonde begroting is echter belangrijk, dus dat tekort moet weg. Daarnaast zijn in de campagne en onderhandelingen ook vele terechte vragen gekomen voor nieuw beleid.
Nieuw beleid dat ook extra middelen vraagt; bijna 2 miljard euro voor onder andere:
- Uiteraard het welzijnsdomein zelf, waar we de uitbreiding verder zetten
- Meer geld voor het basisonderwijs, voor de kleinsten
- Fietsinvesteringen, om meer Vlamingen op een andere manier te laten verplaatsen
- Sociale huisvesting
- Jobkrediet voor de lagere lonen
- Versterking steden en gemeenten. Deze hebben ook een belangrijke rol op vlak van welzijn. Ze krijgen extra geld om dat te doen
De Vlaamse regering moest dus op zoek naar ongeveer 2,5 miljard euro om dat nieuwe beleid te betalen en de begroting op orde te zetten. Dat gebeurt op 3 manieren:
- Besparingen, denk bijvoorbeeld aan de recente berichten rond cultuur, bedrijfssubsidies, …
- Fiscaliteit, bijvoorbeeld mindere belastingaftrek dienstencheques
- Groei van budgetten afremmen: ondanks alles blijven veel budgetten sterk stijgen, alleen wat minder sterk dan vroeger
De eigen, specifieke begroting welzijn, volksgezondheid, gezin en armoedebestrijding (WVGA)
Het budget voor WVGA stijgt met bijna 2 miljard euro op 5 jaar tijd. Van 12,6 miljard naar 14,6 miljard in de periode 2020-2024. Daarin zit voor 570 miljoen euro aan extra beleidsruimte die onderhandeld is tijdens de vorming van de nieuwe regering. Voor geen enkel andere domein wordt zoveel extra geld uitgetrokken. Ook is er voor zo’n 600 miljoen euro geld voorzien om beloften tot uitbreiding van de vorige regering te betalen. Dit maakt dat er zo’n 1,2 miljard euro aan uitbreiding van het welzijnsbeleid wordt besteed.
Maar WVGA levert ook een bijdrage aan de besparingen en we ontzien daarbij maximaal de werking op het terrein. Het goede moeten we bewaren, maar waar het beter kan moeten we verbeteren. Deze efficiëntie-oefening levert 94,5 miljoen euro op. Dat is een inspanning die we vragen, om nieuwe investeringen in welzijn mogelijk te maken. Deze inspanning staat dus tegenover de 570 miljoen aan nieuw beleid. Of concreter: de besparingen op welzijn, dragen voor 17% bij aan het nieuwe beleid op welzijn, de rest komt van elders.
WVGA mildert verder ook de groei. Het budget voor bijvoorbeeld Groeipakket of gezinszorg blijft stijgen, alleen milderen we die groei. Dit is een inspanningen die we vragen om de groei op andere domeinen te garanderen, zoals voor personen met een handicap, jeugdhulp en kinderopvang. De groei wordt gemilderd met 222,5 miljoen.
Het totaalplaatje voor WVGA bedraagt met andere woorden:
- 1,2 miljard aan uitbreiding
- 600 miljoen uitvoering eerdere beslissingen
- 570 miljoen beslissingen regeerakkoord
- 1,1 miljard aan indexeringen
- 300 miljoen besparing en mindergroei
- Slotsom: stijging budget met 2 miljard euro
Conclusie
Het budget voor Welzijn, Zorg, Gezinnen en Armoede stijgt met bijna 2 miljard euro de komende 5 jaar. De bijdrage daarin van de begrotingsinspanningen van WVGA zelf bedraagt zo’n 14%, terwijl het aandeel van WVGA in de totale begroting 28% bedraagt. Binnen die 2 miljard, zit er voor 570 miljoen aan beslissingen genomen tijdens regeringsonderhandelingen. Daarmee komt 23% van alle nieuwe budgetten naar WVGA.
Tot slot moet, ook waar we groei milderen, alles in perspectief worden geplaatst. Zo stijgt bijvoorbeeld het Groeipakket nog steeds met 400 miljoen euro. De uitgaven voor het Groeipakket zullen zo bijna 200 miljoen hoger liggen dan het geval zou geweest zijn indien oude systeem van kinderbijslag was blijven bestaan. Dat is vooral te danken aan de stijging van de sociale toeslagen, voor de meest kwetsbare gezinnen
> Lees hier meer over het extra budget voor preventie
