Steeds vaker zijn we voor basisdienstverlening zoals het raadplegen van je persoonlijk medisch dossier, het invullen van je belastingbrief of informatie inwinnen over je pensioendossier aangewezen op digitale aanvragen. Maar niet iedereen is mee op deze digitale trein. Dat zorgt bij vele mensen voor moeilijkheden en drempels bij het verkrijgen van basisdienstverlening. Voor cd&v moet menselijk contact bij dienstverlening het uitgangspunt blijven. Het is niet omdat het digitaal kan, dat het digitaal moet. Daarom pleit de cd&v voor het verankeren van het recht op niet-digitale dienstverlening. Concreet stelt de partij voor dat voor basisdienstverlening zoals overheidsdiensten, ziekenhuizen, banken, postkantoren, energie -en telecomdiensten, openbaar vervoer en mutualiteiten altijd een niet-digitale optie moeten aanbieden bij elke vorm van dienstverlening.
“Het recht op niet-digitale dienstverlening moet de digitale exclusie tegengaan. We zien duidelijk een maatschappelijke evolutie in de toenemende digitalisering van de dienstverlening die nog versterkt werd tijdens de coronacrisis. Plots werd het heel gewoon om een afspraak met een hulpverlener of een bankbediende digitaal plaats te laten vinden. Hierdoor gaan ouderen ofwel in toenemende mate beroep doen op anderen ofwel gaan ze bepaalde zaken niet meer doen.”
Vlaams parlementslid Katrien Schryvers (cd&v).
“Niet iedereen zit mee op de digitale trein, ook al lijkt dat een evidentie. Maar dat is het vaak niet”, vult cd&v-voorzitter Sammy Mahdi aan. “Doorgedreven digitalisering mag niet leiden tot een afbouw van niet-digitale basisdienstverlening, iets waar men zeker in landelijk Vlaanderen mee kampt. Denk maar aan het verdwijnen van loketten in treinstations. Digitalisering is uiteraard goed, maar mag niet dienen als lapmiddel op plaatsen in landelijk Vlaanderen waar de basisdienstverlening er al op achteruit gaat.”
Bankloketten
De gevolgen van een ver doorgedreven digitalisering stellen zich in het bijzonder op het vlak van geldbeheer. De bankloketten sluiten en mensen worden gedwongen om hun geld online te beheren. Dat geeft enorm veel stress voor mensen die zich digitaal onzeker voelen. Daarom wil cd&v het recht op niet digitale dienstverlening laten verankeren en laten monitoren zodat de dienstverlening ook nog kan verbeteren. Daarnaast denkt de partij ook aan de dienstverlening in overheidsdiensten, ziekenhuizen, banken, postkantoren, bij energie- en telecomdiensten, het openbaar vervoer, mutualiteiten en ga zo maar verder.
“Alleen al het raadplegen van je persoonlijk medisch dossier, hulp vragen bij het invullen van je belastingbrief of informatie inwinnen over je pensioendossier, al deze diensten vergen een hoge kennis en hands-on gebruik van digitale toepassingen. Uiteraard moeten we iedereen zo goed mogelijk digitaal vaardig maken en ondersteunen waar nodig. Die inspanningen gebeuren ook, maar dat wil nog niet zeggen dat iedereen voldoende mee is. Het is daarom een must dat niet-digitale basisdienstverlening ook tot de opties blijft behoren”, zegt Katrien Schryvers.
“Cd&v wil werk maken van een warme, inclusieve samenleving waar menselijk contact het uitgangspunt blijft.”
Vlaams parlementslid Katrien Schryvers.
Uitsluiting door doorgedreven digitalisering tegengaan
Het bieden van die niet-digitale service komt niet alleen de gebruiker ten goede, maar ook van de bevoegde instanties. Veelgemaakte digitale fouten die dikwijls teruggedraaid moeten worden, worden op die manier vermeden. Dit voorstel maakt bovendien integraal deel uit van de congresvoorstellen die tijdens het Gemeenschaps-congres van cd&v op 25 maart in Gent werden gedaan. Het past ook volledig binnen het ouderentraject dat de partij uitzet richting mei 2023 met als eindstreep een ouderenplan. Recent werd van dit ouderentraject het startschot gegeven tijdens de studiedag “Generatie Ervaring”. Voorzitter Sammy Mahdi ging de laatste maanden al in gesprek met ouderen in heel Vlaanderen. “Overal hoor ik dezelfde teneur: ze zijn het beu om niet betrokken te worden of betutteld te worden. Cd&v ziet dat anders. We moeten de autonomie van ouderen beschermen en hen met al hun ervaring blijven meetrekken in onze samenleving. Dat doe je niet door hen in quota in te schrijven of door hen te verbieden om op welbepaalde uren te gaan winkelen of de trein te nemen,” zegt Mahdi stellig. “We praten niet over hen, maar mét hen.”
Bovendien worden ook andere doelgroepen in de maatschappij voor wie de ver doorgedreven digitalisering tot uitsluiting leidt, door dit voorstel geholpen. Denk maar aan mensen in armoede of laaggeletterden. Opvallend is ook dat uit de Digimeteronderzoek van 2022 (iMec) blijkt dat meer dan 4 op de 10 Vlamingen onvoldoende vertrouwen in zichzelf heeft om technologische problemen op te lossen met de smartphone. Meer nog: bij jongeren blijkt dat het vertrouwen in basisvaardigheden erop achteruitgaat. “Dat is een alarmerend signaal. Cd&v wil werk maken van een warme, inclusieve samenleving waar menselijk contact het uitgangspunt blijft. Het is niet omdat het digitaal kan, dat het digitaal moet. Menselijke dienstverlening heeft een absolute meerwaarde die een machine niet kan vervangen”, besluiten Schryvers en Mahdi.