Sinds 1 juli moeten asielzoekers die in een opvangcentrum verblijven en die werken een bijdrage betalen aan hun opvang. Al 1.200 asielzoekers droegen in totaal een half miljoen euro bij.
We hebben een mooi systeem waarbij werken loont voor iedereen. Asielzoekers doen ervaring op, hebben een dagbesteding en kunnen wat geld opzij zetten. Tegelijkertijd dragen ze ook bij aan een deel van de kosten van de opvang. De afgelopen maanden werden asielzoekers uitgebreid ingelicht over het bijdragensysteem en we zien dat ze er hun weg naar vinden.
Nicole de Moor, Staatssecretaris voor asiel en migratie
Asielzoekers die werken en in een opvangcentrum verblijven moeten hun inkomen elke maand aangeven bij Fedasil. Zij betalen dan een bijdrage aan hun opvang, in verhouding tot hun inkomen. Een asielzoeker die bijvoorbeeld 900 euro netto verdient per maand betaalt daarop 222,25 euro. Wie 1.500 euro netto verdient, draagt 482,24 euro bij.
Op twee maanden tijd stortten al 1.200 werkende asielzoekers in opvangcentra bijdragen aan Fedasil. In aanloop naar de nieuwe regeling werden asielzoekers uitgebreid geïnformeerd. Er werden affiches verspreid in de opvangcentra en een filmpje legt eenvoudig uit hoe het bijdragensysteem werkt. Op de website van Fedasil staat ook een simulator zodat asielzoekers kunnen inschatten hoeveel zij zullen moeten bijdragen.
Elk kwartaal gebeurt een controle van de bijdrages. Werkende asielzoekers die geen bijdragen aangeven, zullen later een hogere bijdrage moeten betalen. Een vergelijkbaar principe geldt in ons belastingsysteem: wie inkomsten niet aangeeft, betaalt hiervoor een hogere bijdrage. Mocht iemand blijven weigeren om de bijdrage te betalen, kan het opvangcentrum beslissen om diensten in te beperken voor de persoon in kwestie, of in laatste instantie de personen uit te sluiten van de opvang.
De mogelijkheid om asielzoekers bijdragen te laten betalen voor hun opvang is al in de wetgeving voorzien sinds 2011. Voorgaande regeringen slaagden er echter niet in om dat systeem in de praktijk te doen werken, onder meer door het ontbreken van controles. Die zijn er nu wel, in de vorm van een structurele samenwerking tussen Fedasil en de Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid voor de uitwisseling van gegevens over werkende asielzoekers.
Sommige werkende asielzoekers grepen de nieuwe regeling aan om zelf iets te huren, eerder dan in een opvangcentrum te blijven waar ze een kamer moeten delen met andere asielzoekers. Dat liet zich merken in het hogere aantal mensen die de asielopvang verlieten in de zomermaanden. In juli verlieten 2.887 personen de asielopvang, in augustus waren dat er 2.376. Gewoonlijk ligt de maandelijkse uitstroom onder de 2.000 personen.
