Vlaams parlementsleden Loes Vandromme, Hilal Yalcin en Peter Van Rompuy kropen in hun pen over het lerarentekort. In hun opinie lees je hoe zij het lerarentekort willen aanpakken en het beroep van leerkracht willen herwaarderen.
Leerlingen die weken- tot zelfs maandenlang geen les wiskunde, Nederlands of geschiedenis krijgen. Scholen die geen examens organiseren omdat er onvoldoende leerstof kon gegeven worden. Het onderwijs in Vlaanderen kreunt onder het lerarentekort. De aanhoudende berichten over het dalende onderwijsniveau stellen de situatie helemaal op scherp. Iedereen heeft wel een mening over de oorzaken. Door met een beschuldigende vinger naar elkaar te wijzen, raken we geen stap vooruit. Alle spelers in het onderwijsveld en in de ruimere samenleving moeten hun verantwoordelijkheid nemen om dit probleem aan te pakken, zonder enig uitstel. Wat nu telt, is concrete actie op het terrein. Daarom legt cd&v drie prioritaire punten op tafel die het verschil kunnen maken.
Daarnaast moeten we ook maatregelen nemen die op middellange termijn effect hebben. Daarom blijft cd&v aandringen op de noodzaak van een breed lerarenpact, dat het beroep van leerkracht opnieuwde waardering geeft die het verdient. Want de dalende kwaliteit van het onderwijs is niet de schuld van de leerkrachten, wel integendeel! Leerkrachten verdienen net méér waardering en minder betutteling. Pas door het beroep van leerkracht echt te herwaarderen - zowel door de politiek, het onderwijsveld als door ouders - kunnen we de aantrekkelijkheid van het onderwijs herstellen.
1. Hou leerkrachten aan de slag
Vooreerst moeten we iets doen aan de één op drie startende leerkrachten die het onderwijs binnen de vijf jaar verlaat. Al te vaak staan jonge leerkrachten voor moeilijke klassen of hebben ze lastige uurroosters. Indien we erin slagen om een derde van de 3.600 uittreders te behouden, dan is het lerarentekort al voor de helft opgelost. De regels die gelden in het onderwijs op vlak van personeelsbeleid zijn te strikt en bieden weinig ruimte tot creatieve oplossingen. Wie waar lesgeeft, het aantal uren, of leerkrachten al dan niet kunnen terugkeren na langdurige afwezigheid: voor elke situatie bestaat een regel en zo niet, is enige creativiteit aan de dag leggen geen optie. Computer says no. Koppel de vaste benoeming niet langer aan de school, maar wel aan het schoolbestuur of de scholengroep. Dat biedt directeurs veel meer vrijheid om jonge leerkrachten een volwaardige job en perspectief te bieden.
Ten tweede willen we ook de uitval van leerkrachten door ziekte of burn-out tegengaan. Geef langdurig zieke leerkrachten de kans om deeltijds terug voor de klas te gaan staan. Vandaag kunnen leerkrachten die het werk willen hervatten enkel voltijds terug voor de klas staan, waardoor hun herstel vaak langer duurt dan wanneer ze stapsgewijs zouden kunnen terugkeren na bijvoorbeeld een kankerbehandeling of een burn-out Dat zou ook de andere leerkrachten ontlasten, waardoor er in het algemeen minder leerkrachten uitvallen. Kortom: geef meer vrijheid aan het personeel en de directies in het onderwijs!
Ten derde willen we ook de zij-instroom versterken. De mogelijkheid om vandaag acht jaar, vanaf 2022 10 jaaranciënniteit mee te nemen voor tien vakken (binnenkort 20 vakken en 2 ambten) is een mooie stap vooruit, maar we moeten deze mogelijkheid verder uitbreiden. Want voor heel wat mensen van buiten het onderwijs die de sprong willen maken, blijft de beperkte anciënniteit een belangrijke drempel.
2. Stop de betutteling
Het centrale beleid werkt vandaag demotiverend. Leerkrachten, directies en scholen voelen zich onderschat. Ze vinken lijstjes af die hen opgelegd worden vanuit de overheid, vullen administratieve taken uit waaruit moet blijken dat zij telkens conform de opgelegde regels werken en ondertussen proberen ze met het nodige enthousiasme en creativiteit les te geven. Dat voelt aan als een gebrek aan vertrouwen in hun eigen kunnen en het werkt demotiverend. De leraar moet vooral doen waar hij of zij goed in is en dat is lesgeven. Laat leerkrachten en schoolbesturen focussen op hun primaire opdrachten en snoei in de rest. Het mag niet langer én, én, én zijn. Dit is een opdracht voor koepels, schoolbesturen, directies en beleidsmakers.
Laten we niet in de val trappen om alles centraal te willen regelen en laat ons de controledrang die op de kwaliteit van onderwijs weinig impact heeft terugdraaien. We moeten weerstaan aan de roep tot verstaatsing en de vrijheid van onderwijs volop omarmen. Geef net meer verantwoordelijkheid aan leerkrachten, scholen, schoolteams en directies, niet minder.
3. Tijd voor een lerarenpact
Tot slot dringt cd&v aan op het sluiten van een lerarenpact, zoals ook voorzien is in het regeerakkoord waarbij we samen met alle stakeholders in het onderwijs de lerarenloopbaan opnieuw aantrekkelijk maken, het lerarenambt versterken en de uitstroom tegengaan. Tijd voor actie!
Peter Van Rompuy,
Loes Vandromme,
Hilâl Yalçin,
Vlaamse parlementsleden voor cd&v
