Jeugddelinquentie vraagt aanpak op maat van jongeren
Door de zesde staatshervorming kan Vlaanderen zelf vorm geven aan het jeugddelinquentierecht (vroeger jeugdsanctierecht). De voorbije periode is over de concrete invulling al uitgebreid van gedachten gewisseld met experten in verschillende werkgroepen. Het is de bedoeling om het dossier dit werkjaar in een stroomversnelling te brengen. Eén lijn is daarbij erg duidelijk, volgens Vlaams Parlementslid Katrien Schryvers: “Voor enkelbanden vanaf 14 jaar is er geen draagvlak. Het heet JEUGDdelinquentierecht, omdat de instrumenten die worden toegepast in het volwassen strafrecht voor jonge daders niet of averechts kunnen werken.”
In haar visie op het jeugdsanctierecht hanteert CD&V enkele duidelijke richtlijnen. Zo mag de nieuwe regelgeving geen kopie zijn van het strafrecht voor volwassenen, maar moet het gemaakt zijn op maat van jongeren. CD&V erkent dat er voor minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit plegen vooral een snelle en duidelijk reactie nodig is. Belangrijk daarbij is echter dat die reactie zich niet beperkt tot het opleggen van een straf, maar ook begeleiding inhoudt om alle kansen op herstel te vrijwaren.
CD&V is het daarom niet eens met het voorstel van N-VA om enkelbanden ook op te leggen aan veertienjarigen. “Vorige week sprak N-VA zich nog uit tegen stemrecht vanaf 16 jaar, omdat jongeren op die leeftijd nog niet volwassen genoeg zouden zijn,” zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers, “Maar blijkbaar zijn tieners vanaf 14 jaar wel rijp om op dezelfde wijze berecht te worden als volwassenen. Dat is op z’n zachts gezegd niet consequent.” CD&V acht het opleggen van een enkelband op die leeftijd eerder zinloos en pleit ervoor om zaken die nu al mogelijk zijn uit te diepen. Het gaat dan bijvoorbeeld om het opleggen van leer- of werkstraffen of een intensieve aanpak van de jongere in zijn eigen milieu.
Katrien Schryvers: “Uit onderzoek blijkt dat een leerling die door een leerkracht wordt beschouwd als niet talentrijk, ook als dusdanig wordt behandeld. Daardoor boekt die leerling resultaten die het beeld dat de leerkracht zich vooraf van de leerling had gevormd, bevestigen. Een self-fulfilling prophecy met alle gevolgen van dien voor het zelfbeeld van de leerling en zijn verdere schoolloopbaan. Dat moeten we ook in het jeugddelinquentierecht absoluut vermijden. Je kan je in dezelfde logica immers indenken wat er gebeurt wanneer een samenleving een delinquente jongere openlijk als crimineel markeert. Dergelijke stigmatisering en de bijhorende sociale isolering staan niet alleen elke kans op herstel in de weg, we lopen ook het risico alleen de ‘street credibility’ van de jongere op te schroeven en daardoor ongewild het delinquente gedrag te bevestigen.”
Zoals opgenomen in het regeerakkoord zal er deze legislatuur werk worden gemaakt van een nieuw decreet jeugdsanctierecht. Daartoe werd al doorgedreven voorbereidend werk geleverd in werkgroepen met experts, hulpverleners en magistraten. Nu wat losse ideeën spuien doet volgens CD&V afbreuk aan de veelheid aan inspanningen die reeds geleverd zijn. Bovendien blijkt uit de input van jongeren en ervaringsdeskundigen dat er andere veel effectievere opties zijn dan de enkelband.
