CD&V is al jaren vragende partij voor de opmaak van een interfederale energievisie en het afsluiten van een energiepact. Eind 2018 moeten we een nationaal energie- en klimaatplan overhandigen aan Europa. We moeten dus dringend tot een gemeenschappelijke visie komen over hoe we in België onze energie gaan voorzien en onze klimaatdoelstellingen zullen waarmaken. De profilering mag stoppen. Het is hoog tijd om tot een consensus te komen die breed gedragen wordt.
Alle recente studies komen op dezelfde trends uit. Een volledige kernuitstap is mogelijk, maar vraagt nieuwe gascentrales. Er is een meerkost, maar dat is nog niet hetzelfde als een meerprijs voor de gebruikers. En er zijn belangrijke onzekerheden zoals de gas- en CO2-prijs en hoe ver we op buurlanden kunnen of willen rekenen.
De kernuitstap is technisch mogelijk als er in 2025 8000 à 9000 MW thermische capaciteit operationeel kan zijn. Naast bestaande gascentrales, WKK’s en hernieuwbare bronnen zullen nieuwe gascentrales noodzakelijk zijn. Het zou gaan om circa 2200 tot 3700 MW. Die centrales zullen er enkel komen als een ondersteuningsmechanisme hen een minimale rentabiliteit garandeert. Het moet onder andere technologieneutraal zijn, tijdelijk, flexibel en open staan voor capaciteit net over de grens. Het vinden van geschikte locaties mag geen struikelsteen zijn. Een aantal bestaande oude centrales kunnen vervangen worden en er zijn nog voldoende mogelijkheden op industriële sites.
Zonder ondersteuningsmechanisme gaat niemand investeren in alternatieve productiecapaciteit, en dan zal over enkele jaren het verlengen van enkele kerncentrales de enige optie blijken om de bevoorradingszekerheid te garanderen. In die situatie willen we niet belanden. Nog maar eens verlengen enkel omdat de alternatieven niet voorbereid zijn, is voor ons onaanvaardbaar. Zeker omdat het alternatief nu effectief haalbaar is. Start de voorbereidingen!
De betaalbaarheid van de energiefactuur voor de gezinnen en het behoud van de concurrentiepositie van onze bedrijven is een cruciaal aandachtspunt in het energiepact. Een energiepact kan niet zonder energienorm. Onze elektro-intensieve bedrijven moeten op een gelijk speelveld kunnen opereren met de buren. Een integrale energienorm monitort de verschillen in energiekost met de ons omliggende landen, en corrigeert de niet te verantwoorden verschillen. Die oefening moet gebeuren voor alle verbruikersgroepen. Het vraagstuk van de uiteindelijke verdeling van de lasten tussen de gebruikersgroepen, is de kern van het maatschappelijk debat. Willen we een uitstap en wat willen we ervoor betalen? Naar analogie met de loonnorm is daarvoor een structurele advisering door de sociale partners nodig. Rechtvaardigheid en competitiviteit afwegen is een kerncompetentie die we van hen mogen verwachten.
Laten we tenslotte niet vergeten dat er zowel bij bedrijven als bij gezinnen nog een groot potentieel aan energie-efficiëntieverbetering is. Dat potentieel aanwenden zal zorgen voor minder CO2-uitstoot, een daling van de nodige gascentrales én een lagere energiefactuur. Ook daar zijn alle studies het over eens.
De weg vooruit is niets anders doen dan wat er in het federale regeerakkoord afgesproken was: alles in het werk stellen om de kernuitstap volgens de wettelijke kalender te kunnen realiseren, maar tegelijk ook zorgen voor een monitorings- en correctiemechanisme dat de bevoorradingszekerheid, de veiligheid, de duurzaamheid en de betaalbaarheid garandeert op lange termijn. No time to waste!
