Belgische grensarbeiders zijn personen die een job uitoefenen op het grondgebied van een ander land dan waar men gewoonlijk verblijft. Door de unieke situatie van grensarbeiders lopen ze vaak bepaalde voordelen mis die arbeiders op Belgisch grondgebied wél hebben. CD&V-Kamerleden Servais Verherstraeten, Roel Deseyn en Stefaan Vercamer dienen drie wetsvoorstellen in die de discriminaties in de huidige fiscaliteit en pensioenwetgeving wegwerken. “Een rechtvaardige fiscaliteit heeft oog voor de onbedoelde ongelijke behandeling van sommige Belgen. We zetten de situatie van grensarbeiders bij deze voor een groot stuk recht.”, klinkt het.
Gezinstoeslag voor kinderen ten laste: recht soms niet toegekend
Een gezin met personen ten laste dat uitsluitend werkt en woont in België krijgt een verhoging van de belastingvrije som naar gelang het aantal personen ten laste. Werkt echter één van beide ouders in een ander land met een gelijkaardig systeem maar met tegenstrijdige voorwaarden, dan is het mogelijk dat geen van beide echtgenoten een verhoging of gezinstoelage krijgt. Hoe dit komt? Kinderen kunnen slechts éénmaal fiscaal ten laste genomen worden. Als ouders niet samen worden belast – bijvoorbeeld bij feitelijke samenwoners – dan kunnen ouders zélf bepalen wie gezinshoofd is en inspelen op de grootte van het fiscale voordeel. Worden ouders echter geconfronteerd met een gemeenschappelijke aanslag – bij huwen of wettelijk samenwonen – bepaalt de wet automatisch dat de toeslag op de belastingvrije som van toepassing is op de echtgenoot met het hoogste belastbare inkomen. Dat kan er toe leiden dat de gezinstoelage verdwijnt, indien deze persoon in het buitenland wordt belast op zijn inkomen terwijl de echtgenoot of wettelijk samenwonende partner met het laagst belastbare inkomen in België wordt belast.
Omdat stelsels in buurlanden niet op elkaar zijn afgestemd, kan het zijn dat beide ouders de aanspraak op een verhoging van hun belastingvrije som wegens kinderlast mislopen (zie toelichting wetsvoorstel voor meer info). Ook het Europees Hof van Justitie gaf in een cruciaal arrest aan dat het gelijkheidsbeginsel in dergelijke situaties geschonden wordt[1], daarin gevolgd door het Belgisch Grondwettelijk Hof en het Hof van Beroep Antwerpen. “Dit wetsvoorstel heft de discriminatie op zodat gezinnen met grensarbeiders altijd dezelfde belastingvermindering krijgen, ongeacht of ze gehuwd of samenwonend zijn. Grensoverschrijdende situaties mogen niet resulteren in een ongelijke fiscale behandeling van gezinshoofden.”, zegt CD&V-fractievoorzitter Verherstraeten. De voorgestelde wijziging zorgt er natuurlijk voor dat het voordeel dat men geniet nooit groter kan zijn indien beide inkomens in België belastbaar zouden zijn.
Opzegvergoedingen mogen niet resulteren in een hogere belastingschaal
Een tweede probleem waarmee grensarbeiders geconfronteerd worden, situeert zich op vlak van opzegvergoedingen. De Belgische regelgeving (art. 171 WIB 92) voorziet in vlakke tarieven voor bepaalde inkomsten. Dit betekent dat ze niet meetellen voor het progressievoorbehoud indien ze van Belgische oorsprong zijn. Indien dezelfde inkomsten echter van buitenlandse oorsprong zijn, worden zij in de wet wél meegerekend voor de toepassing van de progressieve belastingtarieven. De Belgische fiscus zal buitenlands inkomen dan fictief toevoegen bij andere Belgische inkomsten om het progressief belastingtarief op deze andere Belgische inkomsten te bepalen, het progressievoorbehoud dus. “Opzegvergoedingen die in het buitenland worden toegekend en betaald komen dus niet in de afzonderlijke belasting, maar wel in de progressieve belastingschalen en dus in het progressievoorbehoud. Grensarbeiders komen zo mogelijks in een hogere belastingschaal terecht. Deze discriminatie werken we weg.”, licht Roel Deseyn, één van de financiële experten van CD&V, toe.
Pensioenvacuüm voorkomen
Tenslotte zullen werkloze grensarbeiders die hun hele carrière of een groot deel daarvan in Nederland of Duitsland gewerkt hebben en werkloos geworden zijn, ook na hun 65ste verjaardag recht hebben op een Belgische werkloosheidsuitkering. “De problemen ontstonden door de verhoging van de pensioenleeftijd in het buitenland waardoor grensarbeiders soms in een ‘pensioenvacuüm’ vallen. Hoewel het om noodzakelijke hervormingen gaat, moeten we deze ongewenste neveneffecten wel wegwerken. Deze mensen werkten vaak hun hele leven en hebben bijgedragen aan het systeem. Door ons wetsvoorstel zullen werklozen hun uitkering kunnen behouden tot de dag dat ze recht hebben op een volledig pensioen. Dat was voorheen niet het geval.”, legt CD&V-Volksvertegenwoordiger Stefaan Vercamer uit. “De regeling geldt ook voor uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid.”
[1] HvJ 12 december 2013, C-303/12, Imfeld.
