De Europese Unie viert in 2017 haar zestigste verjaardag. Dat is een mijlpaal in het Europese integratieproces. In het licht van de actualiteit zouden we haast vergeten wat een prestatie die integratie is. We staan er haast niet meer bij stil. We genieten al zestig jaar van vrede en politieke stabiliteit. De Europese Unie heeft ook de grenzen binnen Europa doen vervagen, zowel fysiek als mentaal.
Toch staat de Europese Unie vandaag voor de grootste uitdagingen sinds haar ontstaan. Het hele Europese integratiemodel wordt in vraag gesteld. De eurocrisis en interne spanningen rond de Grexit en de Brexit hebben wonden geslagen. Er is het conflict in Oekraïne, de spanningen in onze relaties met Rusland en uiteraard de grote vluchtelingenstroom, aangewakkerd door wat gebeurt in Syrië en Irak. Europa staat dus op een kruispunt. Hoe vinden we een uitweg uit de impasse van lage groei en hoge schuld? Hoe beschermen we het Europees sociaal model tegen sterke wereldwijde concurrentie? Hoe gaan we om met de migratiedruk? Hoe zorgen we ervoor dat Europa een wereldspeler blijft in een steeds onstabielere wereld? Hoe zorgen we ervoor dat de tegenstellingen tussen het geloof in de voordelen van de Europese integratie en de opmars van populisme met een duidelijke anti-Europese houding overbrugd worden? Hoe zorgen we ervoor dat we allemaal weer het gevoel hebben deel uit te maken van eenzelfde grote Europese gemeenschap? Hoe zorgen we dat we weer perspectief en hoop creëren op een betere toekomst?
De betrokken samenleving die wij voor ogen hebben, is er een van gedeelde welvaart, verzekerde veiligheid en een zo groot mogelijke inclusiviteit op grond van respect voor de maatschappelijke en politieke waarden die we koesteren. Ze heeft – nu meer dan ooit – een sterke internationale dimensie. Veiligheid is een belangrijk aspect van betrokkenheid en inclusiviteit en daarom vraagt ook internationale veiligheid vandaag om prioritaire aandacht.
