Onderwijs

Zonder onderwijs is er geen samenleving. Investeren in onderwijs is investeren in de toekomst. De kinderen en jongeren van vandaag zullen de samenleving van morgen vorm geven. Daarom staat onderwijs voor ons voor ‘leren’ en ‘emanciperen’. Elk kind en elke jongere telt voor ons. Wij geven iedereen de kans om zijn of haar weg in de maatschappij te vinden. 

Een sterke basisvorming zorgt ervoor dat jongeren hun plek op de arbeidsmarkt kunnen vinden. Onderwijs zorgt er ook voor dat jongeren mee zijn met de snelle veranderingen in de samenleving. Het zorgt ervoor dat ze zichzelf ontplooien en dat ze, met respect voor anderen, als vrije mensen verantwoordelijkheid opnemen. Hierbij zijn niet enkel gedreven professionals van tel, maar ook betrokken ouders die hun verantwoordelijkheid in de opvoeding opnemen. 

Onderwijs biedt ook aan volwassenen de kans om zich permanent bij te scholen en te herscholen. Het belang van levenslang leren neemt alleen maar toe. Op deze manier kunnen mensen zich blijvend ontplooien en kunnen ze hun kansen op de arbeidsmarkt vergoten of hun loopbaan versterken. Wij zorgen ervoor dat vorming en opleiding bij het begin en tijdens de loopbaan gegarandeerd zijn. 

We vertrekken vanuit een basishouding van vertrouwen in mensen en organisaties. Zij nemen hun verantwoordelijkheid op en beslissen zelf hoe ze onderwijs organiseren en aanbieden. We ondersteunen scholen, bestuurders, directies, leerkrachten, ouders, jongeren en lerende volwassenen in een samenleving in beweging. We kiezen niet voor een sturende en betuttelende overheid, maar voor vertrouwen in onderwijsmensen en onderwijsinstellingen. We hebben respect voor hun autonomie en pedagogische vrijheid. 

Onderwijs en arbeidsmarkt 

Onderwijs en arbeidsmarkt moeten op elkaar afgestemd zijn. Die arbeidsmarkt is voortdurend in beweging. Daarom moet ook het onderwijs voortdurend in beweging blijven. Het onderwijs zorgt ervoor dat jongeren hun talenten ontplooien en dat ze uitstromen naar de arbeidsmarkt. Anderzijds zal ook het onderwijs zelf te maken krijgen met een moeilijkere instroom vanuit die arbeidsmarkt. Voldoende leerkrachten met het juiste profiel aantrekken en houden wordt steeds meer de uitdaging. Eén zaak is zeker: we zullen elk talent nodig hebben.  

Het onderwijs afstemmen op de arbeidsmarkt doen we door in te zetten op arbeidsmarktgerichte competenties bij onze leerlingen en door samenwerkingen op te zoeken met sectoren en bedrijven. De omgekeerde beweging van de arbeidsmarkt naar de klas is ook nodig. We kampen immers met een steeds groter tekort aan leerkrachten. Daarbij streven we naar een lerarenkorps dat een goede afspiegeling is van de samenleving. 

Leerkrachten 

Onderwijs is zo sterk als haar leerkrachten. We willen sterke leerkrachten aantrekken, de maatschappelijke waardering voor hen verhogen en hen voldoende begeleiden en ondersteunen. 

We zetten in op een goed, competentiegericht personeelsbeleid in elke school. Zo kunnen we de juiste profielen werven en aan boord houden. Om specifieke profielen aan te trekken, zoeken we creatief naar andere sectoren. Een sterke aanvangsbegeleiding en ondersteuning van jonge leerkrachten is ook nodig. Net als vervangingen van leerkrachten wegens ziekte via lerarenplatforms. Verder creëren we genoeg ruimte voor bijscholing. 

Bovendien voorzien we voor leerkrachten de nodige flexibiliteit om een taak voor de klas te combineren met engagementen in het bedrijfsleven, de welzijnssector…  We stimuleren de LIO-banen (leraren in opleiding) en de mogelijkheden voor co- en ‘teamteaching’ waarin iedereen met zijn specifieke competenties tot zijn recht kan komen. 

Schoolbeleid 

We hebben vertrouwen in leerkrachten, directies, inrichtende machten en alle organiserende betrokkenen. Daarom geven we de school terug aan hen. We willen evolueren naar sterke instellingsbesturen die de nodige autonomie krijgen. Zo kunnen ze hun verantwoordelijkheid nemen om kwalitatief onderwijs aan te bieden waar het welbevinden van leerkrachten en leerlingen hoog is. 

We zetten in op de versterking van schoolbesturen. Goed leiderschap is van cruciaal belang voor een goede werking van ons onderwijs. Om ervoor te zorgen dat schoolbesturen kwaliteitsonderwijs voor iedereen kunnen blijven aanbieden, gaan we voor bestuurlijke optimalisering en schaalvergroting. 

We vragen een sterk engagement van elke ‘stakeholder’ zoals de onderwijsverstrekkers of vakbonden. Zo kunnen leerkrachten focussen op hun kerntaken. Daarom zetten we ook in op deregulering, op een sterke, niet verstikkende kwaliteitsbewaking en een daling van de administratieve werklast voor leerkrachten en directie.

Voor directeuren voorzien we een gepaste verloning en administratieve ondersteuning. We bieden hen ook een versterkt aanbod aan opleidingen en professionaliseringsmogelijkheden. En relevante data zodat ze sterker beleid kunnen voeren. 

School van de toekomst 

Netwerkschool 

Kinderen en jongeren leren niet alleen op school. Ze moeten zich kunnen ontwikkelen in verschillende contexten: in buurten, verenigingen, gezinnen, bedrijven, religieuze gemeenschappen… Daarom willen we kinderen en jongeren ook buiten de school stimuleren. Dit doen we in dialoog met de ouders. 

De ‘school van de toekomst’ is een ruime leer- en leefomgeving. Het is een divers netwerk, opgezet tussen organisaties en overheden, waar kinderen en jongeren allerhande leer- en leefervaringen opdoen. Het doel is om het leren van alle kinderen en jongeren maximaal te stimuleren. Kinderen en jongeren die anderstalig zijn en leerlingen uit sociaal kwetsbare milieus vinden er extra kansen, onder andere in taalvaardigheid. Hoogbegaafde jongeren worden er uitgedaagd. 

Door dit gemeenschappelijk doel ontstaat er een netwerk dat voldoet aan de lokale behoeften en wensen, vertrekkende van de schoolpopulatie. Scholen en organisaties kiezen vrij of ze al dan niet in het netwerk instappen. De samenwerking verloopt het best als ze structureel is en gecoördineerd wordt. Het beleid schept stimuli zodat een ‘netwerkschool’ kan groeien. De overheid heeft een rol van facilitator.  

Opdat elk talent zich hierin kan ontplooien, is er nood aan een goede samenwerking van leerkrachten en ouders. Ouders worden een krachtige partner in de begeleiding, met het nodige vertrouwen in de knowhow van leerkrachten. De school van de toekomst is een betrokken gemeenschap van kinderen en volwassenen. Een goede communicatie tussen alle partijen is hierbij noodzakelijk. 

Dialoog, betrokkenheid, verbinding, samenwerking zijn sleutelwoorden voor de school van de toekomst. Zo wordt er ook aandacht besteed aan het omgaan met conflicten. In de school van de toekomst leren kinderen en jongeren naar elkaar luisteren. Ze leren er rekening houden met elkaars wensen en belangen. In het aangaan van de dialoog ligt de kracht van verzoening. 

Leeromgeving 

In de school van de toekomst staat ontmoeting centraal. Dit vergt een aangepaste infrastructuur. Vlaanderen zet sinds een aantal jaren sterk in op de scholenbouw. We versterken dit met bijkomende financiële middelen. 

Investeringen in schoolgebouwen zijn aangepast aan de actuele maatschappelijke uitdagingen en onderwijsnoden. Organisatievormen zoals de campusschool genieten de voorkeur. 

We hebben ook specifieke aandacht voor de didactische, technische en technologische uitrusting in scholen. We werken hiervoor samen met bedrijven en sectoren en scheppen een fiscaal gunstig kader om dergelijke investeringen vanuit bedrijven te stimuleren. 

Nieuw gerealiseerde schoolinfrastructuur moet per definitie duurzaam en multifunctioneel zijn. Multifunctionele schoolgebouwen kenmerken zich door een groot gedeeld gebruik en een hoge bezettingsgraad de hele week en het hele jaar door. Investeringsprojecten in scholenbouw waarbij verschillende actoren samenwerken (onderwijs, welzijn, sport, cultuur, jeugd…) vormen de beste garantie voor goed multifunctioneel gebruik. 

Scholen worden afgestemd op de buurt en vormen als ontmoetingsplaats het kloppend hart van de lokale samenleving. We zorgen ervoor dat giften aan scholen in het leerplichtonderwijs en in het hoger onderwijs, fiscaal aftrekbaar zijn. Zo versterken we de lokale inbedding. 

Onderwijs en gelijke kansen 

Inclusieve school 

Een inclusieve school is een school waar niemand uit de boot valt zodat onderwijs toegankelijk is voor iedereen. 

We vinden het belangrijk dat de schoolpopulatie en het lerarenkorps een afspiegeling vormen van de samenleving. Leerlingen moeten zich aangesproken weten door rolmodellen waarmee ze zich kunnen identificeren. Daarom nemen we de drempels weg die het opleiden van leerkrachten met diverse achtergronden bemoeilijken. 

Wij geven álle leerlingen dezelfde kansen op kwaliteitsvol onderwijs. Daarbij hebben we extra aandacht voor leerlingen uit kansengroepen. 

Interculturaliteit krijgt onze aandacht. Lesgeven in een multiculturele context, in een diverse klas, maakt deel uit van de lerarenopleiding en van de professionalisering van leerkrachten. 

We zetten verder in op het versterken van scholen in hun antipestbeleid. Daarbij hebben we bijzondere aandacht voor de problematiek van cyberpesten. 

Bij de toekenning en verdeling van werkings- en personeelsmiddelen blijven zowel leerlingenaantal als school en leerlingenkenmerken hun rol spelen. Bijkomende middelen voor sociaal-economisch zwakkere leerlingen en voor gelijke onderwijskansen dragen ertoe bij een sterk leerbeleid uit te bouwen waarbij niemand uit de boot valt. 

We willen zo weinig mogelijk financiële drempels. Daarom organiseren we ons onderwijs kostenbewust. We versterken de schooltoelage voor leerlingen die duurdere beroepsgerichte studierichtingen volgen. Hiervoor breiden we het project Samen Tegen Onbetaalde Schoolfacturen structureel uit naar gans Vlaanderen. 

We zetten in op een grotere schoolparticipatie van kinderen vanaf jonge leeftijd. Vlaanderen is momenteel wereldtop in het aantal kleuters dat naar school gaat. We streven naar een verdere maximale participatie vanaf de leeftijd van 3 jaar. Het groeipakket zorgt voor een financiële stimulans richting inschrijving en deelname aan het kleuteronderwijs. Daarnaast focussen onze acties op kleuters die we vandaag niet (voldoende) in de klas zien. Hiervoor werken we nauw samen met het lokale bestuur, via een gedeelde financiering. 

We stellen een grote kloof vast tussen de financiering van het basisonderwijs en het secundair onderwijs. Het basisonderwijs versterken we dan ook. Hoe vroeger we investeren in onze kinderen, hoe meer dit later opbrengt. De directies van basis- en kleuteronderwijs krijgen meer beleids- en administratieve ondersteuning. Zo kunnen de schoolteams en directies zich meer op hun kerntaken richten. 

Inclusief onderwijs 

CD&V kiest voor inclusief onderwijs als het kan en voor gespecialiseerd of buitengewoon onderwijs als het moet. We gaan verder op de ingeslagen weg en ontwikkelen een continuüm gaande van volledige inclusie, over hoofdzakelijke inclusie en beperkte inclusie tot een volledig gespecialiseerde omgeving. Zo brengen we het gewoon en het buitengewoon onderwijs dichter bij elkaar. Waar mogelijk kunnen ze ook hun infrastructuur delen en expertise uitwisselen. Buitengewoon en gewoon onderwijs evolueren zo als volwaardige polen van het zelfde kleuter- en leerplichtonderwijs in Vlaanderen. 

Differentiatie waarbij we sterke leerlingen versterken en leerlingen die het moeilijk hebben, extra begeleiden, houdt ons onderwijs ambitieus. Het verhoogt ook de motivatie van de leerling om het goed te doen op school. Het onderwijs biedt geen eenheidsworst voor de gemiddelde leerling, maar zet in op datgene wat de leerling het meest nodig heeft. Ook voor hoogbegaafde leerlingen moeten leraren een beroep kunnen doen op ondersteuning. Deze leerlingen krijgen hulpmiddelen om het lesaanbod op hun specifieke behoeften af te stemmen. Hiertoe passen we regelgeving aan. Daarnaast versterken we de expertise van leraren in deze thematiek door ze vertrouwd te maken met goede praktijken. 

Ten slotte evalueren we de uitsluitingsprocedure voor leerlingen, en bekijken alternatieve tuchtmaatregelen zodat we meer leerlingen aan boord kunnen houden in plaats van hen uit te sluiten. 

Leerlingenbegeleiding 

Een inclusieve school staat en valt met een sterke leerlingenbegeleiding. Die begeleiding is afgestemd op de fysieke en psychosociale noden van de leerlingen. 

Enerzijds is er een integrale aanpak door schoolteams die ingebed is in het schoolbeleid. Anderzijds zijn er de onafhankelijke Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB’s) waar gespecialiseerde zorg wordt geboden op vraag van directies en leerkrachten. We zetten in op een doorgedreven samenwerking van de CLB’s binnen een regio. Dit leidt tot een bundeling van expertise en meer kwalitatieve CLB-begeleiding. 

Het M-decreet omvat alle ondersteuning die we in de scholen inzetten voor kinderen met extra zorgvragen. Wij maken er een echt begeleidingsdecreet van dat gericht is op leerwinst voor elke leerling. We sturen de ondersteuning van deze leerlingen bij zodat deze snel en efficiënt kan ingezet worden, dichtbij de leerling en de leerkracht. We breiden de FAST-team (een snelle interventie naar kinderen met gedragsproblemen) uit over Vlaanderen en zorgen dat dit overal een evident aanbod wordt. 

We houden de zorgzwaarte van elk kind voor ogen bij het actualiseren van het buitengewoon onderwijs. We bieden de vereiste omkadering die de leerling met bijzondere noden ondersteunen. Dit kan zowel via ondersteuning van de leerling als via ondersteuning van de leerkracht. 

We zetten ook in op huiswerk- en studiekeuzebegeleiding door studenten en vrijwilligers (bijvoorbeeld. ‘tutoring’ of inzet van vrijwilligers in wijkgebonden schoolwerkingen). Ouders die niet in de mogelijkheid zijn om een optimale ontwikkelings- en leeromgeving te creëren voor hun kind, worden op die manier ondersteund. Ook wanneer een leerling of student ziek is, heeft hij recht op goed onderwijs. We versterken het aanbod voor zieke kinderen en zetten in op meer tijdelijk onderwijs aan huis en op een goede regionale spreiding van de ziekenhuisscholen.