Nabije, betaalbare en stipte justitie
Justitie moet fysiek en digitaal dichtbij de mensen staan. Fysieke nabijheid betekent extra investeren in moderne gerechtsgebouwen en de vrederechter versterken. Digitale nabijheid betekent justitie ingrijpend digitaliseren. Iedereen moet zijn juridisch dossier kunnen raadplegen via het internet of via eenheidsloketten in de verschillende gerechtsgebouwen.
De kostprijs van een geschil moet draaglijk zijn. Er moet rekening worden gehouden met de financiële draagkracht van een rechtszoekende bij de start van een procedure, de drempels om beroep te doen op juridische bijstand moeten worden aangepast en de rechtsbijstandverzekering moet aantrekkelijker worden. Dat laatste kan bv. via fiscale stimuli.
Ten slotte willen we investeren in een stipte justitie, zodat mensen geen jaren moeten wachten op een uitspraak. Justitie moet in staat zijn geschillen te beslechten binnen een termijn van één jaar per aanleg.
Burgerlijk recht
In het burgerlijk recht willen we de solidariteit tussen wettelijk en feitelijk samenwonenden versterken. We willen ook een juridisch statuut voor de zorgouder. Verder ligt onze focus op de nefaste gevolgen van echtscheidingen voor kinderen en op binnenlandse en interlandelijke adoptie.
CD&V wil minderjarigen een zelfstandige toegang tot de rechter geven als dit noodzakelijk is om zijn belangen te beschermen. Dit kan bv. het geval zijn wanneer zijn vertegenwoordiger weigert op te treden of als er een tegenstrijdigheid van belangen bestaat.
Strafrecht en strafuitvoering
Voormalig minister van Justitie Koen Geens bereide een nieuw Strafwetboek en een nieuw wetboek Strafprocesrecht voor. Die moeten nu worden ingevoerd. Dit zal ervoor zorgen dat straffen meer aansluiten bij het maatschappelijk rechtvaardigheidsgevoel en bij de ernst van het gepleegde misdrijf (bv. strengere straffen voor zware seksuele misdrijven).
Elke straf, hoe klein ook, moet uitgevoerd worden. De straf moet uiteraard in verhouding zijn tot het misdrijf. De gevangenisstraf is één optie, maar ook een laatste remedie. Uitbreiding van de gevangeniscapaciteit moet hand in hand gaan met een langetermijnvisie op alternatieve strafuitvoering. Het een kan niet zonder het ander.
De overgang van de gevangenis naar de maatschappij moet geleidelijk en stapsgewijs gebeuren. Opvolging van veroordeelden door de justitiehuizen is cruciaal. De voorwaardelijke invrijheidstelling van plegers van zwaardere misdrijven moet gepaard gaan met een goed voorbereid reclasseringsplan. Ook de opvolging van ex-gedetineerden ná het einde van hun straf vinden we belangrijk.
Er moet meer aandacht zijn voor kwetsbare geïnterneerden. CD&V wil investeren in een Penitentiair Onderzoeks- en Klinisch Observatiecentrum, de uitbreiding van het forensisch zorgaanbod en doorstroming naar de reguliere zorg.
Privacy
Privacy is een fundamentele waarde in een democratie en ze bewaken een prioriteit. Privacy staat elke mens toe het leven naar eigen inzicht en voorkeur in te vullen, zonder inmenging van anderen. Tegelijk heeft privacy ook grenzen. Het past bv. niet dat mensen zich achter hun privacy verschuilen om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te ontlopen.
We onderscheiden drie categorieën van verhoudingen waarin gegevens worden uitgewisseld:
1. Tussen overheid en burger in het kader van openbare veiligheid;
2. Tussen overheid en burger in andere situaties (bv. fiscaliteit of sociale zekerheid);
3. Tussen privépersonen of organisaties (bv. tussen bedrijf en klant of tussen werkgever en werknemer).
Voor categorie 1 zijn we het minst streng. Dit omdat openbare veiligheid tot het algemeen belang behoort en in sommige gevallen moet voorgaan op privébelangen.
In categorie 2 staan andere belangen op het spel, die minder doorwegen dan de publieke veiligheid. Extra waakzaamheid is geboden. Toegang moet echter mogelijk zijn, zeker wanneer dit de dienstverlening ten goede komt, uiteraard steeds onder voorwaarden.
We zijn het strengst (categorie 3) in die gevallen waar gegevens tussen privépersonen of privé-organisaties uitgewisseld worden. Zeker als de drijfveer commercieel is, kan de privacy niet zomaar aan de kant geschoven worden. We verzetten ons ook uitdrukkelijk tegen de verkoop van privégegevens tussen bedrijven.
