We gaan voor jobs met een sterke sociale bescherming voor iedereen. Een arbeidsmarkt met een binnenschil van goed beschermde jobs en een buitenschil flexibele, slecht beschermde jobs of een arbeidsmarkt waar nauwelijks doorstroming is van flexibel naar vast werk, passen niet in dat verhaal. Jobs met een sterke sociale bescherming moeten ervoor zorgen dat mensen bij tegenslag kunnen terugvallen op een degelijke bescherming van hun levensstandaard. Zekerheid over een degelijke sociale bescherming laat mensen toe positieve keuzes te maken in hun loopbaan. De aard van het werk zal steeds meer bepalen welke vorm van werken dominant is in bepaalde sectoren. Copywriters en designers zijn een goed voorbeeld van een verzelfstandigde sector. De deeleconomie draagt in zich zowel potentieel als gevaar voor versplinterde mini-jobs.
Sociale bescherming & arbeidsmarktmobiliteit
Het statuut dat we aan de verschillende werkvormen toekennen, bepaalt nog in grote mate de sociale bescherming waarop mensen zich kunnen beroepen. Verschillende mensen zijn daarom noodgedwongen aan de slag in een statuut dat minder voordelen geeft dan een ander, ook al doen ze gelijk(aardig) werk. Het gebrek aan terugvalpositie heeft vaak een negatieve weerslag op hun carrière en indirect ook op het potentieel dat mensen hebben voor de samenleving. Omgekeerd is de binding tussen statuut en sociale bescherming ook een kooi die mensen bindt in hun functie. Een overstap van werknemer naar zelfstandige betekent meteen het (gedeeltelijke) verlies van de voordelen die ze hebben opgebouwd (pensioenrechten, uitkeringen). Ook al zouden ze liever een andere uitdaging aangaan of een stap terug doen in hun carrière.
Willen we mensen een solide terugvalbasis, zekerheid en een toekomstperspectief geven, hebben we nood aan een nieuw sociaal model. Dit model moet kijken naar het resultaat op vlak van bescherming en kansen, en niet volledig gelinkt zijn aan het statuut dat een persoon toevallig heeft in een bepaalde fase in zijn of haar leven. De arbeids- en sociale zekerheidsvoorwaarden van de verschillende socio-professionele groepen moeten maximaal naar elkaar toegroeien, tot een volwaardig statuut voor elkeen. Een dergelijke hervorming vereist een groot draagvlak. Het is aan de sociale partners en andere belangrijke betrokkenen om afspraken te maken hoe zo’n gezamenlijk, volwaardig statuut tot stand kan gebracht worden.
We willen mensen voldoende bescherming bieden in de uitvoering van hun taak. Soms vereist dat een striktere ontslagbescherming. Die bescherming hoort echter proportioneel te zijn, dus ook gerelateerd aan de specifieke taak, met een tijdelijk karakter.
Detacheringsfraude hard & efficiënt bestrijden
Het vrij verkeer is een fundamentele vrijheid binnen de Europese Unie. EU-burgers hebben het recht zich vrij te verplaatsen, te verblijven, te werken of hun diensten aan te bieden op het grondgebied van alle lidstaten. Daar blijven we pal achter staan. We willen echter misbruik van regels en oneerlijke concurrentie door gedetacheerde zelfstandigen en werknemers strenger aanpakken. Gedetacheerde zelfstandigen en werknemers kunnen in ons land prestaties leveren aan een goedkoper tarief of een lager loon dan Belgische zelfstandigen of werknemers. Dat leidt vaak tot oneerlijke concurrentie, ten koste van nationale ondernemingen en ten koste van jobs. Bijvoorbeeld wanneer geen bijdragen betaald worden in het land van herkomst, wanneer aan ‘forum shopping’ zou worden gedaan door de keuze van een vestigingsplaats te laten afhangen van (lage) sociale bijdragen of in geval van schijnzelfstandigheid. Dat ondermijnt het solidariteitsmechanisme in onze sociale zekerheid.
Het principe ‘gelijk loon voor gelijk werk op dezelfde plaats’ moeten we beter toepassen. Daarnaast zijn meer monitoring en strengere controles in de strijd tegen schijnzelfstandigheid en tegen misbruik door coöperatieve vennootschappen nodig. We pleiten voor meer samenwerking tussen binnenlandse inspectiediensten onderling – m.b.t. de invordering van sociale bijdragen, beter gebruik van LIMOSA-data – en tussen binnenlandse en buitenlandse inspectiediensten.
Op EU-vlak willen we dat België een halt toeroept aan de neerwaartse spiraal waarbij zelfstandigen en werknemers uit goedkope lidstaten op onrechtmatige basis prestaties leveren. Meer samenwerking, een betere bekendmaking van detacheringsvoorwaarden in alle Europese lidstaten, een actievere rol voor de Europese Commissie in de monitoring en opsporing van detacheringsfraude en sensibilisering van goedkopere EU-lidstaten staan daarbij centraal.
