In een rechtstaat is een goed werkende justitie van primordiaal belang om te zorgen voor rechtvaardigheid en rechtszekerheid. Justitie moet daarom aangepast worden aan de noden van deze tijd. Dit impliceert een justitie die toegankelijk is voor iedereen, conflicten oplost op een betrokken en rechtvaardige wijze met gepaste spoed en die op een efficiënte wijze is georganiseerd. Om die reden vinden wij het belangrijk dat er wordt geïnvesteerd in justitie. Evident zijn de middelen ook hier niet onbeperkt.
Justitie moet ervoor zorgen dat de continuïteit van de dienstverlening steeds wordt gegarandeerd door een betrouwbare partner te zijn. Facturen moeten op tijd betaald worden en diensten die worden geleverd aan justitie moeten op een eerlijke wijze worden vergoed.
Het is belangrijk dat de toegang tot justitie wordt verbeterd. In de 21ste eeuw impliceert dit dat justitie naar de burger toe komt en niet omgekeerd. We moeten verder inzetten op een doorgedreven informatisering van de processen binnen justitie en de burgerlijke stand. Iedere burger moet een veilig elektronisch adres krijgen. De communicatie tussen justitie en burger moet maximaal elektronisch kunnen verlopen. De dagvaardingen moeten elektronisch kunnen worden betekend. De dossiers moeten elektronisch opgeladen worden en de rechtspleging moet, vooral in vermogensrechtelijke geschillen, via videoconferentie gevoerd kunnen worden. Akten en vonnissen moeten bewaard worden in een centrale databank van waaruit de noodzakelijke gegevens automatisch uit kunnen gehaald worden. Op die manier creëren we een justitie die nabij is en waarbij overbodige administratieve lasten worden afgeschaft, zowel in het belang van de burger als de overheid.
Daarnaast willen we ervoor zorgen dat de kostprijs om een geschil te laten beslechten draaglijk blijft. We zijn tegen een klassenjustitie. Bij de toegang tot justitie moet rekening gehouden worden met de draagkracht van de rechtszoekende. De drempels om beroep te doen op juridische bijstand moeten aangepast worden. De rechtsbijstandsverzekering moet gepromoot worden door de polissen aantrekkelijker te maken wat de verhouding premie en risicodekking betreft en het aanbod moet verruimd worden. Dit kan via fiscale stimuli.
We willen het vertrouwen van de burger in justitie versterken door meer transparantie in de werking te brengen en de toegang tot informatie te verbeteren. In de eerste plaats moet ingezet worden op een begrijpelijke rechtstaal. Alle briefwisseling uitgaande van justitie, besluiten, vonnissen en arresten moeten door elke gewone burger die geen jurist is begrepen kunnen worden. Het is belangrijk dat alle personeel van justitie zich laat bijscholen en dat alle standaardsjablonen worden herbekeken. Voorts moet de burger kennis kunnen maken met de werking van justitie achter de schermen door de organisatie van open Justitie-dagen. Ten slotte moet er ook een toegankelijke website worden gecreëerd naar Nederlands voorbeeld (www.rechtspraak.nl) waar de burger op een heldere wijze alle informatie kan terugvinden m.b.t. de hoven en rechtbanken en zijn rechten en plichten. Deze website moet een antwoord bieden op alle courante vragen waarmee de burger wordt geconfronteerd en doorverwijzen naar meer gespecialiseerde informatie die ter beschikking wordt gesteld door o.a. de actoren van justitie of naar de kosteloze juridische bijstand georganiseerd door de justitiehuizen.
Justitie in de 21ste eeuw heeft ook nood aan een efficiënte en sterke structuur. Het moet een performante organisatie zijn waarbij er snel en effectief kan opgetreden worden. Dit impliceert dat de bevoegdheid en verantwoordelijkheid voor het HRM-beheer en het beheer van de werkingsmiddelen in handen worden gegeven van de rechtelijke organisatie, zodat zetel en openbaar ministerie zelf een efficiënte, kwaliteitsvolle en klantgerichte organisatie kunnen uitbouwen, met een correcte en objectieve verdeling van personeel en werkingsmiddelen over de rechtbanken en parketten, en waar magistraten en gerechtspersoneel sneller en soepeler kunnen toegekend worden aan de rechtbanken en parketten.
De procedures voor de hoven en rechtbanken moeten hervormd worden zodat overconsumptie en misbruiken worden voorkomen. Tegelijk mogen vormfouten op zich geen aanleiding geven tot nietige processen. De rechtszoekende moet kunnen rekenen op een kwaliteitsvolle rechtspraak binnen een redelijke termijn.
Een moderne justitie beschikt ook over een modern en efficiënt beheerd gebouwenpark. Dit is echter onmogelijk wanneer men meer dan driehonderd gerechtsgebouwen moet beheren. Daarom moet er een masterplan voor de gerechtsgebouwen komen, waarbij het grote aantal gerechtsgebouwen het voorwerp uitmaakt van een grondige rationalisatieoefening die op termijn moet leiden tot een aanzienlijke vermindering van het aantal zittingsplaatsen en een meer gecentraliseerd en professioneler gebouwenbeheer, met meer aandacht voor de veiligheid.
