Mensen moeten kunnen rekenen op een kwalitatieve overheid. Mensen moeten erop kunnen vertrouwen dat ze bestuurd worden door mensen die zij gekozen hebben, op basis van een debat over de waarden en ideeën van deze mensen en hun partijen. Een kwaliteitsvol beleid steunt op kwaliteitsvolle stemmingen na een kwaliteitsvol debat.
Het parlement en andere verkozen organen zijn de kloppende harten van onze democratie en moeten de grote keuzes en beslissingen nemen over de toekomst van mensen. We willen beleidsmakers zijn die realistische verwachtingen scheppen, politieke synthese brengen, duidelijke keuzes maken, kunnen beslissen en steeds het algemeen belang vooropstellen. Wanneer mensen de indruk hebben dat hun keuze of stem geen zin heeft, haken ze af, willen ze niet langer politiek participeren of verenigen ze zich in burgerbewegingen als reactie op de onmacht van de politiek.
Naast het debat in het parlement, moet ook het debat in de samenleving aangewakkerd worden. Een eerlijk, open debat kan enkel gevoerd worden met deugdelijke argumenten. Enkel door uit te leggen hoe complex zaken soms zijn, kan begrip voor moeilijke beslissingen groeien. In die zin hebben referenda geen zin. Zij polariseren nodeloos een debat en verengen het tot twee opties: ‘voor’ of ‘tegen’.
Moderne communicatiekanalen en media voeren de druk op om sneller en opvallender te communiceren. Dit is een positieve manier om mensen meer betrokken te krijgen bij het maatschappelijke debat. Maar als partij zullen wij dit nooit ten koste laten gaan van de kwaliteit van het debat en het respect voor de ander.
Daarnaast moet de Senaat zijn opdracht als deelstatenkamer waarmaken: hij moet de inspraak van de deelstaten bevorderen in de organisatie van de federale staat (o.a. bij de wijziging van grondwet en bijzondere wetten) en fungeren als ontmoetingsplaats tussen de deelstaten onderling en tussen de deelstaten en de federale overheid. Naast het bestaande Overlegcomité, dat een orgaan is van de regeringen, is het cruciaal dat ook de democratisch verkozen volksvertegenwoordigers met elkaar in overleg treden om tegenstrijdigheden uit te praten en eventueel op te lossen. In het volle respect voor de autonomie van elk beleidsniveau blijven burgers en bedrijven wel gebaat met een efficiënte afstemming en het zoeken naar gemeenschappelijke grond binnen het federale België: niemand is gediend met kibbelende overheden. Een goed functionerende Senaat is een noodzakelijk instrument voor het samenwerkingsfederalisme.
De verschillende adviserende instellingen die vandaag de overheid bijstaan worden kritisch tegen het licht gehouden en geïntegreerd wanneer het de slagkracht verhoogt. Vandaag worden de middelen onnodig versnipperd over verschillende instellingen.
In het debat in een betrokken samenleving is het essentieel dat ook de stem wordt gehoord van wie ze niet zo goed kan verheffen of van wie niet goed ter taal is. Daarom kiezen we bewust voor het behoud van de opkomstplicht. Het is nog steeds een van de beste mechanismen om te verzekeren dat alle lagen van de bevolking aan bod komen, zowel bij verkiezingen als in de tussentijd. Diezelfde diversiteit van de kiezers inzake gender, afkomst en leeftijd, dient ook weerspiegeld te zijn in de samenstelling van de diverse regelgevende en uitvoerende politieke organen.
CD&V is voorstander van een invoering van stemrecht op 16 jaar. Op die manier willen we politiek geïnteresseerde jongeren de kans geven hun stem te laten horen en minder geïnteresseerde jongeren prikkelen om bewust over politiek na te denken.
Een betrokken samenleving vraagt tenslotte dat wie aan het debat deelneemt, wie aan democratie wil doen, een aantal fundamentele principes onderschrijft. Het is een taak van de overheid dat te verzekeren. Dat betekent geen absolute neutraliteit van onze samenleving. Waarden of de beleving ervan komen altijd van ergens. Een van de kernwaarden is de democratie zelf, als een oproep om vanuit de levende samenleving te zoeken naar manieren waarop vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid samen worden gerealiseerd. Daarnaast is er een sokkel van waarden die de samenleving schragen en die in de Grondwet en internationale verdragen zijn geïntegreerd. In een goed werkende democratie is het essentieel dat iedereen deze basiswaarden onderschrijft.
Een bijzondere plaats in deze sokkel neemt de scheiding van kerk en staat in. Het is een gezonde zorg dat levensbeschouwingen en staat zich niet te veel met elkaar bemoeien. De overheid kan geen levensbeschouwelijke waarden opleggen, maar moet zich ‘pluralistisch’ in plaats van ‘neutralistisch’ opstellen. Anderzijds moeten levensbeschouwingen de fundamenten van onze samenleving, waaronder de scheiding van kerk en staat, aanvaarden, willen zij erdoor erkend worden. Wij ijveren voor het principe van inclusieve onpartijdigheid: in de uitoefening van een functie kunnen levensbeschouwelijke of religieuze symbolen gedragen worden, mits de persoon in kwestie op een onpartijdige en betrokken manier zijn of haar werk uitvoert.
