Iedereen heeft en verdient een plaats binnen het economisch bestel. Economie is geen doel, maar een middel om als mens tot voldoening en zelfontplooiing te komen. De voldoening om dagelijks bezig te kunnen zijn met iets wat je graag doet of waar je handig in bent. Voldoening ook omdat je met het verdiende inkomen je behoeften kan vervullen. Een meerwaarde wordt het als je er ook plezier aan beleeft, als je het gevoel hebt nuttig bezig te zijn voor jezelf, jouw naasten en de maatschappij. Als je jezelf kan ontplooien.
Wat geldt voor personen, geldt ook voor ondernemingen. Of het nu gaat om zelfstandigen, kmo’s, grote ondernemingen of multinationals, ondernemingen zijn er om een idee om te zetten in een product of een dienst waarvan iedereen kan profiteren door het aan te kopen of te gebruiken. Zo creëren ondernemingen een meerwaarde voor zichzelf en de maatschappij.
Ondernemers leggen mee de basis voor onze welvaart en dus ook voor ons welzijn. Ondernemen is risico nemen en vergt moed. Ondernemerschap gedijt best in een klimaat van maatschappelijke waardering en efficiënte dienstverlening door de overheid. Dat is cruciaal voor ons land als kleine open markteconomie. Onze welvaart is in grote mate op export gebouwd. We blijven inzetten op de ondersteuning van bedrijven bij hun zoektocht naar internationale afzetmarkten. Dat betekent ook dat we blijven waken over de concurrentiekracht van onze bedrijven ten opzichte van het buitenland, in het bijzonder ten opzichte van onze buurlanden.
Economie is mede de basis van een goede sociale bescherming. We blijven herhalen dat economische groei en sociale vooruitgang samen horen. Dit is de essentie van de sociale markteconomie. Niet alle groei is echter per definitie goed. Zo hebben we in het beleid onvoldoende oog gehad voor ecologische aspecten van groei en hebben we het principe van rentmeesterschap in het verleden te veel onderbelicht gelaten. Daarnaast kan men zich de vraag stellen wat we zijn met groei als we niet gelukkig zijn. Omgekeerd: kan men echt gelukkig zijn zonder dat er een zekere (basis)welvaart is? We kunnen enkel van duurzame economische groei spreken als we er als mens op vooruitgaan.
Het vertrekpunt van onze visie is dat economie draait om het creëren van toegevoegde waarde. Het is een proces dat volgt uit menselijke drijfveren: ambitie, de wil om bij te dragen en beter te doen, motivatie om nuttig bezig te zijn, behoeften die we vervuld willen zien. De mens is een zin zoekend wezen, hij zoekt betekenis en erkenning. Mensen leven vanuit waarden. Mensen kunnen niet herleid worden tot een ‘homo economicus’ die prestatieprikkels nodig heeft om meer te werken en beter te presteren. Ruimte om talent te ontplooien en mensen te versterken in hun competenties leiden tot een beter resultaat en een grotere impact voor iedereen.
Iedere mens telt. We streven naar geschikt werk voor iedereen. We hebben ook oog voor de effecten van automatisering en robotisering. Technologische evoluties maken dat we veel meer kunnen doen in onze jobs en op een veel snellere manier. Maar automatisering en technologische snufjes zijn er om de mens te dienen, niet om hem per definitie te vervangen. We willen dat mensen maximaal worden voorbereid op de evoluties door voor de nodige vaardigheden te zorgen. Daarnaast willen we zorgen dat mensen die niet meer meekunnen of uit de boot vallen, opgevangen worden en begeleid worden naar ander werk.
Technologische evoluties en de vele manieren om met elkaar in contact te treden, creëren ook kansen om mensen met elkaar in verbinding te brengen. Als christendemocraten willen we deze processen alle kansen geven. Ze brengen mensen dichter bij elkaar en het delen van een idee of een project creëert samenhorigheidsgevoel. Nabijheid, lokale productie en samenwerking zijn voor ons heel belangrijk.
Daarnaast willen we ook op lange termijn denken en werken. Zorg voor omgeving en milieu zijn essentieel. Voor ons is het duidelijk dat we naar een duurzame samenleving moeten transformeren. We willen fors aan de kar trekken. Al te vaak doet de kost van huidige inspanningen de toekomstige kost van nu niets doen vergeten. Een meer duurzame economie met zuinig gebruik van grondstoffen, materialen en energie en werken via kringlopen, is het begin. De realisatie van deze visie begint bij elk van ons, bij ons eigen handelen. Duurzaamheid kan maar effectief zijn indien er draagvlak is. Het begint al bij de vraag: “heb ik dat wel echt nodig?” Soberheid in het hoofd en in de materiële houding van mensen zijn moderne uitdagingen. We moeten ons ook de vraag stellen hoe ons economisch systeem ons mensbeeld heeft veranderd en of het moderne ‘consumentisme’ ons welzijn nog langer positief beïnvloedt. Of het ons gelukkiger maakt.
Door duidelijke langetermijndoelstellingen willen we organisaties, bedrijven en overheid richting een duurzame economie sturen. Deze lange termijn laat de ruimte zelf uit te zoeken hoe men naar deze doelstelling toewerkt. Van de overheid verwachten we dat ze een voortrekkersrol speelt. Door regulering en het voorzien van juiste kaders, aangevuld met tussentijdse doelstellingen, kan ze de richting bepalen waarin onze maatschappij evolueert.
Sociaal ondernemerschap leunt nauw aan bij onze sociale markteconomie. Het plaatst waarden centraal in de bedrijfsvoering. Gemeenschappelijke waarden leiden tot een unieke verbinding tussen alle belanghebbenden in het bedrijfsproces. Het maakt relaties duurzamer en rijker. Ons doel is dat elke onderneming sociaal ondernemerschap hoog in het vaandel draagt. Sociaal ondernemerschap zet tewerkstelling voorop, in het bijzonder tewerkstelling van kansengroepen. Dat impliceert voor ons ook dat sociale ondernemingen – net als andere ondernemingen – een economisch bedrijfsmodel hebben. Met andere woorden: ook sociale ondernemingen moeten werken in een cultuur van klantgerichtheid en efficiëntie. Sociaal ondernemerschap is ook altijd op ethische groei gericht. Een zeer grote uitdaging voor sociale ondernemers is daarom de moeilijke evenwichtsoefening om het ‘sociale’ (jobcreatie) voorop te stellen, zonder het ‘economische’ ondergeschikt te maken.
Ook de sociale economie is voor ons een belangrijk deel van de economie. Door het creëren van duurzame tewerkstelling voor kwetsbare werknemers draagt ze bij aan een duurzame en sociaal rechtvaardige economie. Bovendien dragen heel wat sociale economie-ondernemingen ook via hun bedrijfsvoering bij aan een duurzame economie (bv. via duurzaam groenonderhoud, recyclage en hergebruik).
