Vlaanderen telt ongeveer 1.800 parochiekerken. De vragen rond de toekomst van onze kerkgebouwen zijn de laatste jaren steeds luider gaan klinken. Het aantal kerkgangers en bedienaars van de eredienst daalt en de kosten voor onderhoud, verwarming, verzekering en restauratie nemen eerder toe dan af. Verschillende gemeenten en steden denken er dan ook over na om hun kerk een nieuwe of aanvullende bestemming te geven. Zo ook Geraardsbergen. Binnen enkele jaren wordt een van hun kerken omgetoverd tot een echte fietskerk. We gingen er alvast een kijkje nemen.
Johan Quintelier en Emmanuel Lion, twee Geraardsbergse CD&V’ers, schaarden zich vorig jaar mee achter het project van de fietskerk in de Sint Martinuskerk van Onkerzele, een deelgemeente van Geraardsbergen. In heel wat dorpen en steden is de kerk een baken dat de ganse omgeving ordent, een punt van herkenning. En dat is in Onkerzele niet anders. Maar een nevenbestemming drong zich twee jaar geleden op. Het project krijgt steeds meer vorm en wordt binnen enkele jaren waarheid. De kerkelijke functie zal behouden blijven en aangevuld worden met een belevingsruimte en met activiteiten zoals lezingen of tentoonstellingen.
Door kerken te heropwaarderen kan je mensen samenbrengen, zowel gelovigen als niet-gelovigen.
Johan: “De linkerzijbeuk van de kerk bouwen we om tot een echte fietsbelevingsruimte rond de Geraardsbergse fietsgeschiedenis. Daarbij komen heel wat thema’s aan bod, waaronder ‘de helden van de Muur’. Geraardsbergenaren wiens professionele wielercarrière we uit de doeken doen. Het gaat om mensen die iets betekend hebben voor de Muur, maar waar de Muur ook iets voor hen betekend heeft. Daarnaast hebben we nog heel wat andere thema’s en verhalen die we aan bod willen laten komen. Denk maar aan de fietsfabrikanten. Veel van onze Geraardsbergse wielerhelden reden vroeger met fietsen uit Geraardsbergen. Die fabrikanten beperkten zich niet enkel tot het maken van fietsen voor wielrenners, maar maakten ook fietsen voor jan met de pet, voor de bakker, de beenhouwer en de postbode. Dat doen we dan allemaal uit de doeken. Begin juni gaven we alvast het startschot met een tentoonstelling over ‘Koers & Religie’, waarbij vooral de klemtoon lag op het (bij)geloof van de wielrenners.”
Lees verder onder de foto
Emmanuel: “We integreren de kerk met onze stad die koers uitstraalt. Je mag niet vergeten dat we hier aan de kerk van Onkerzele heel wat belangrijke wielermomenten hebben kunnen meemaken. Denk maar aan het Belgisch kampioenschap in 1999 waarbij Ludo Dierckxsens legendarisch Belgisch kampioen werd na een zware wedstrijd. Gedurende 20 jaar hadden we een veldrit, en vorig jaar vierden we in de stad onze oudste kermiskoers: de 100ste editie. De oudste van het land. Geraardsbergen ademt de koers, en de koers ademt Geraardsbergen. En de kerk speelt daarin een mooie rol.”
Johan: “Daar stopt het echter niet. We zorgen ook voor een grote buitenbeleving. We zorgen voor fietsroutes waarbij je vanaf de kerk naar de grote wielermonumenten in Geraardsbergen fietst: de Muur, de Bosberg en de Kloosterstraat. Er komt ook een fietsrustpunt waar fietsers een picknickbank vinden, een EHBO- en herstelkit, maar ook aansluitpunten om elektrische fietsen op te laden. Naast het museum of de tentoonstellingen binnen, denken we ook aan lezingen of workshops over bijvoorbeeld fietsherstellingen, fietsveiligheid of sportvoeding. Of wie weet organiseren we zelfs een tweehandsbeurs voor fietsen.
Altijd met respect voor de liturgie. Want daar gaat het bij nevenbestemming over. Het is een manier om de mooie ruimte van de kerk verder te zetten, met behoud van de liturgie.
Duitsland telt al meer dan 300 fietskerken. In tegenstelling tot Geraardsbergen focussen die kerken vooral op de buitenbeleving met fietsrustpunten en sanitaire voorzieningen. In Vlaanderen zijn er daarentegen maar weinig fietskerken te vinden. Antwerpen kreeg als eerste de primeur om een fietskerk in te wijden. En Geraardsbergen is met hun innoverende project binnenkort klaar om voor opvolging te zorgen. Johan en Emmanuel zijn er alvast van overtuigd dat zulke projecten de toekomst zijn.
Emmanuel: “Ik ben ervan overtuigd dat als je een kerk kan heropwaarderen met een tof project en mooie activiteiten je heel wat mensen kan samenbrengen: gelovigen, niet-gelovigen, mensen van verschillende religies en overtuigingen, lokale en internationale mensen. Het zou zeer waardevol zijn mochten we daar in slagen omwille van de beleving, het patrimonium en de fietssfeer die de kerk uitstraalt. Altijd met respect voor de liturgie. Want daar gaat het bij nevenbestemming over. Het is een manier om de mooie ruimte van de kerk verder te zetten, met behoud van de liturgie.”
Johan: “Mensen die wekelijks of tweewekelijks naar de kerk komen, kunnen op die manier ook kennis maken met onze wielercultuur. En omgekeerd kunnen mensen die vooral voor het fietsgebeuren naar de kerk komen, kennismaken met geloof en religie. Dat is een mooie wisselwerking.”
Emmanuel: “Het valt ons telkens op dat mensen die onze streek bezoeken en de Muur beklommen hebben, de Kapel aan de top van de Muur binnengaan. Ongeacht hun overtuiging of geloof. Het straalt iets sacraals uit: fietsen en de kerk. En dat proberen we ook met onze fietskerk te realiseren.”
>> Wie het project graag op de voet volgt, kan terecht op www.fietskerk.be
>> Meer weten over Koning Fiets? www.koningfiets.be
