Een bak glazen flessen naar de winkel terugbrengen voor statiegeld, dat kennen we al langer. Maar hoe komt het dan dat we niet hetzelfde doen met blikjes en plastic flessen? Heeft een statiegeldsysteem voor glas, plastic en blikjes veel invloed op het milieu? Hoe komt het dat flesjes en blikken dodelijk zijn voor koeien en andere dieren? In het kader van de Internationale dag van het Recyclen bekijken we wat een statiegeldsysteem zou betekenen voor mens en milieu.
CD&V en statiegeld
Wat CD&V betreft is het duidelijk: statiegeld biedt mooie resultaten op lange termijn. “Wij willen nu beginnen met het proper maken van het Vlaamse leefmilieu”, verklaart voorzitter Joachim Coens. “De hoeveelheid zwerfvuil neemt toe. Dat bleek uit het OVAM-rapport (Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij) van december en de coronacrisis is nog een versterkende factor.” De partij is al langer voorstander van het invoeren van een statiegeldsysteem. “Statiegeld is het finale sluitstuk in de strijd tegen zwerfvuil en daar willen wij ook volledig voor gaan”, aldus Joachim Coens.
Het invoeren van een statiegeldsysteem op blikjes en plastic flesjes, zou heel wat voordelen met zich meebrengen op verschillende raakvlakken. Zo vermindert het de hoeveelheid zwerfvuil, verhoogt het hergebruik van materialen en ook sluikstorten komt dan minder voor. Dat laatste omdat men een financiële stimulans krijgt om flessen en blikjes in te leveren na gebruik.
Mens en natuur
Dat statiegeld helpt, is duidelijk te zien in Duitsland. Daar krijgt men 0,25EUR statiegeld per fles of blik en zo’n 98% van alle drankverpakkingen wordt gerecupereerd. Dat is aanzienlijk hoger dan in Vlaanderen, waar nu nog geen statiegeld wordt gegeven voor plastic flessen en bijgevolg slechts 50,2% hiervan wordt gerecycleerd. Als wij ook cijfers bereiken zoals die van Duitsland, zou dat een enorme impact hebben op het straatbeeld.
Veel minder vervuilde natuur en een propere straat – dat zijn dus ook voordelen van zo’n recuperatiesysteem. En laten we eerlijk zijn, er is niets zo mooi als je hond uitlaten in een gezond stuk natuur.
Impact op landbouw en dieren
Flesjes en blikjes inleveren voor statiegeld is niet enkel goed nieuws voor de consument. Ook in de landbouwsector pleit men al langer om een statiegeldsysteem. Als weggegooide flesjes en blikjes in grasvelden terechtkomen, wordt het zwerfvuil vaak mee met het gras versnipperd wanneer de grasmaaier er over gaat. Deze metaal-, plastic- en glasschervenmengeling komt dan terecht in het veevoer. Zo krijgen runderen kleine stukjes ijzer en glas binnen, wat dodelijk is. Zo gekend is dit fenomeen bij de boeren dat het zelfs een naam gekregen heeft: het “scherp” krijgen. Als een koe het scherp krijgt, dan produceert ze minder melk en het leidt uiteindelijk (lees: heel traag) tot sterfte.
Deze kleine stukjes afval zorgen jaarlijks gemiddeld voor zo’n 4 à 7 miljoen euro aan schade bij lokale boeren. Om maar te zwijgen van het dierenleed, want zo’n 6.000 koeien worden elk jaar ziek door zwerfafval en zo’n 2.000 daarvan komen te sterven.
Zorg dragen voor het milieu: een groepsinspanning
De Statiegeldalliantie, een vereniging van maatschappelijke organisaties, lokale overheden, burgerinitiatieven, bedrijven en milieuorganisaties, roept op om het statiegeldsysteem in te voeren voor drankblikjes en grote en kleine plastic drankflessen. Steeds meer mensen sluiten zich aan bij de alliantie. Inmiddels zijn ook 65% van de Vlaamse gemeenten aangesloten. En terecht, want het opruimen van zwerfvuil kost onze gemeenten – en dus ook de belastingbetaler - jaarlijks 164 miljoen euro. Ook heel wat grote organisaties scharen zich achter de Statiegeldalliantie, waaronder Test-Aankoop, het Algemeen Boerensyndicaat en het ecologische Belgische merk Ecover.
Verantwoordelijkheid bij de grote bedrijven
Niet enkel zorgt een statiegeldsysteem voor meer controle op zwerfvuil met het oog op het milieu en ons welzijn, maar ook zorgt het ervoor dat de verantwoordelijkheid voor plastic, blikjes en flessen bij de grote bedrijven ligt en niet de belastingbetaler. Want de middelgrote en grote winkels worden verantwoordelijk geacht het systeem te hanteren en de grote drankproducenten zijn mede verantwoordelijk door bijvoorbeeld verpakkingen te gebruiken die beter recycleerbaar en/of hervulbaar zijn.
