Migratie is een grote uitdaging. Niet alleen bij ons, maar over heel de wereld. Het leidt bij vele mensen tot bezorgdheid. En de vraag is altijd dezelfde: hoe kunnen we mensen in nood helpen, en tegelijk streng zijn voor wie daarvan misbruik wil maken? Met het Global Compact on Migration is het de eerste keer dat een volledig kader rond migratie wordt uitgewerkt op mondiaal niveau om migratie te beheren én te beheersen. Waarbij we mensen die vluchten voor de oorlog kunnen helpen, maar tegelijk streng zijn voor wie er misbruik van wil maken. Waarbij we mensen helpen, zonder onze manier van leven op te geven. We blijven zelf bepalen wie we in ons land toelaten. Het compact legt geen nieuwe regels of verplichtingen op. De tekst is niet bindend en dat staat er ook letterlijk in.
Wat is het Global Compact on Migration?
Alle beelden die we de voorbije jaren zagen, van de vluchtelingenstroom naar Europa tot de karavaan in Midden-Amerika, zijn gelinkt aan te weinig afspraken en samenwerking tussen landen. Het compact is een oproep tot internationale samenwerking tussen alle VN-lidstaten (waaronder dus ook de landen van herkomst en de transitlanden) als mogelijk antwoord op het migratievraagstuk. De tekst bestaat uit 34 bladzijden waarin 23 doelstellingen of engagementen zijn opgenomen die lidstaten vrijwillig kunnen nemen. Dit pact zal de samenwerking tussen verschillende landen intensifiëren op vlak van bescherming, opvang, terugkeer en de strijd tegen mensensmokkel- en handel.
In 2016 werd de eerste hand gelegd aan de tekst. Er werd gedurende twee jaar een traject doorlopen door de verschillende lidstaten van de VN in overleg met experten. Ook ons land nam deel aan deze gesprekken. Het Global Compact on Migration is daarvan het resultaat. Jean-Luc Bodson, de diplomaat die voor ons land de onderhandelingen over het VN-pact voerde, zegt dat hij alles heeft binnengehaald wat België heeft gevraagd: "Alle instructies die ik van Brussel gekregen heb, staan in de tekst." Bodson wijst daarmee naar de interne vergaderingen over de tekst, waar ook de betrokken ministers (Theo Francken en Jan Jambon), werden op uitgenodigd. ‘Het besluit van de laatste vergadering, op 12 september, was dat we een evenwichtige tekst hebben, die rekening houdt met de gevoeligheden. N-VA heeft toen nooit aan de alarmbel getrokken’, zegt Bodson. ‘Er werd toen ook besloten dat de tekst goedgekeurd zou worden in december.’
Wat is het VN-pact NIET?
"Dit VN-pact = bindend"
Niet waar.
De tekst bevat geen bindende richtlijnen. Dat is letterlijk in de tekst opgenomen. Er worden geen verplichtingen opgelegd aan België. Wij blijven zelf beslissen wie we op het grondgebied toelaten.
"Dit VN-pact = verbod op terugsturen illegale gezinnen"
Niet waar.
Het VN-pact maakt dit helemaal niet onmogelijk. Integendeel, het VN-pact moet zorgen voor een betere internationale samenwerking waardoor ook terugkeer efficiënter kan verlopen. Er wordt meer engagement verwacht van de landen van herkomst en er wordt expliciet verwezen naar de verplichting van landen om hun eigen onderdanen weer op te nemen. België blijft zelf bevoegd voor het terugkeerbeleid. Dit kan en moet wel efficiënter. Vanuit België keert vandaag slechts 18% van de mensen zonder papieren terug, ten aanzien van 46% in bijvoorbeeld Duitsland.
"Dit VN-pact = opsluiting van illegalen moeilijker maken"
Niet waar.
Het VN-pact stelt zeer duidelijk dat het migratiebeleid, met inbegrip van terugsturen en opsluiting, een nationale bevoegdheid blijft. Detentie met het oog op terugkeer naar het land van herkomst is in België sinds jaar en dag mogelijk, en dat blijft ook zo. CD&V wil echter niet lichtzinnig omgaan met de veroordeling tot opsluiting. Dat is immers een stevige maatregel. De Belgische wetgeving voorziet daarenboven al in sommige alternatieven voor detentie. CD&V is vragende partij voor een verder uitwerking van deze alternatieven.
"Dit VN-pact = toegang tot sociale rechten, ook voor illegalen"
Niet waar.
Het VN-pact verandert niets aan de huidige Belgische wetgeving. Elke mens heeft fundamentele rechten en moet op een menswaardige manier behandeld worden. Het VN-pact laat ook toe om een onderscheid te maken tussen legale migranten en migranten zonder papieren zoals dat vandaag in België het geval is. De legale migranten hebben dezelfde rechten en plichten als alle andere burgers van ons land. Mensen zonder papieren hebben slechts recht op dringende medische hulpverlening en onderwijs voor hun kinderen. Dat was, is en blijft zo.
"Dit VN-pact = versoepeling procedures tot gezinshereniging"
Niet waar.
Er verandert niets aan de criteria voor migratie. Het VN-pact legt geen bijkomende verplichtingen op. Meer zelfs, de huidige versie van de paragraaf in het VN-pact over gezinshereniging kwam er mee op vraag van de voltallige Belgische regering (met N-VA), juist om er voor te zorgen dat dit niet tegen onze wetgeving zou zijn.
"Dit VN-pact = illegaal verblijf niet langer strafbaar"
Niet waar.
In België is dit al strafbaar en het pact heeft geen invloed op het strafbeleid van de landen. Het VN-pact laat dit ook toe. Wel moet de wet "proportioneel" zijn. Dit is een normale toevoeging volgens lang bestaande standaarden van het internationaal recht én is in België de praktijk.
In de commissie Buitenlandse Zaken van 4/12 zei Jean-Luc Bodson, die als speciale gezant voor Asiel en Migratie de onderhandelingen voor ons land voerde, het volgende: “Dit pact is consistent met onze bestaande wetgeving en ons bestaand beleid. Alle punten die België belangrijk vond, zijn in de tekst opgenomen. De soevereiniteit van de landen wordt gerespecteerd, Ik begrijp niet waarom men nu beweert dat die juridisch bindend is.” Bovendien stelt de diplomaat dat hij gedurende de onderhandelingen gene negatieve signalen heeft gekregen van het kabinet van Minister van Asiel en Migratie Theo Francken.
Migratie wordt niet erkend als mensenrecht. Er is wel degelijk een duidelijk onderscheid tussen legale en illegale migratie en een duidelijke verwijzing dat illegale migratie vermeden moet worden.
Er worden geen nieuwe rechten voor migranten in geformuleerd. Het vloeit louter voort uit wat er reeds in internationale verdragen staat. Bovendien staan er geen engagementen in die België nog niet neemt (zoals gezinshereniging).
Geen verplichting tot bed, bad en brood voor illegalen.
Waarom staat CD&V achter het Global compact on migration?
Het pact zorgt ervoor dat we in de toekomst makkelijker kunnen samenwerken om migratie aan te pakken:
- Dankzij de internationale samenwerking zullen we een actiever en sterker terugkeerbeleid kunnen voeren voor mensen die geen recht hebben of illegaal in ons land verblijven. Een sterker terugkeerbeleid is nodig, want we slagen er in België te weinig in om mensen die niet mogen blijven te laten terugkeren:
18% in ons land, ten aanzien van 46% in bijvoorbeeld Duitsland.
- Zo wijst het pact op de verplichtingen van de herkomstlanden waar meer moet ingezet worden op mensenrechten en de situatie in deze landen verbeterd worden, waardoor migratie in Europa op termijn moet dalen.
- Daarnaast biedt het pact ook mogelijkheden tot een strengere en betere aanpak van mensensmokkel en een beter beheer van de grenzen
Het pact is een niet-bindend document, maar biedt voor de eerste keer dus wel een kader tot internationale samenwerking over migratie.
De discussie gaat vaak te weinig over de voordelen die het pact ons biedt. Het compact is de eerste keer dat op internationaal vlak wordt samen gewerkt om migratie te beheren én te beheersen. Zo’n samenwerking is ook nodig, want migratie is een mondiaal probleem én dat vraagt ook om een mondiale oplossing.
Wij blijven een constructieve partner in de regering en steunen de premier in zijn zoektocht naar een compromis. Niemand heeft baat bij een regeringscrisis. Andere landen hebben daarom al bijkomende verklaringen afgelegd en dat kan voor ons ook. We moeten een antwoord bieden op de terechte zorgen van de mensen. In Duitsland is een resolutie gestemd. In Nederland is een bijkomende tekst naar voren gekomen. En ook Europa heeft een bijkomende verklaring op tafel gelegd, om te zeggen dat de verklaring geen bindend karakter heeft.
