31 mei 2022 – Personen met een handicap kunnen in Vlaanderen gebruik maken van verschillende vormen van ondersteuning. In 2021 hadden 102.438 mensen een vorm van VAPH-ondersteuning of een zorgbudget. Dat blijkt uit de jaarcijfers van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).
Wie een handicap heeft, kan ondersteuning aanvragen bij het VAPH. Het VAPH biedt verschillende vormen van ondersteuning, van rechtstreeks toegankelijke hulp tot tegemoetkomingen voor hulpmiddelen en persoonlijke budgetten.
Bijna 46.000 gebruikers van hulpmiddelen
Hulpmiddelen kunnen mensen met een handicap helpen om activiteiten uit te voeren. Ze kunnen de zelfstandigheid bevorderen en de zorg ondersteunen en veiliger maken. Denk bijvoorbeeld aan een trap- of tillift, een aangepaste auto of een woning met automatische deuropeners. Het VAPH geeft tegemoetkomingen voor zulke hulpmiddelen. Ook voor onder meer blindengeleidehonden en pedagogische hulp bij hogere studies kunnen personen met een handicap terecht bij het VAPH. In 2021 maakten 45.836 personen gebruik van hulpmiddelen.
Sterke stijging persoonsvolgende budgetten
Het VAPH stelt persoonsvolgende budgetten (PVB’s) ter beschikking voor meerderjarige personen met een handicap. Zo’n budget laat mensen met een handicap toe zelf zorg en ondersteuning te kopen. Het zorgt dus niet alleen voor ondersteuning en meer levenskwaliteit, maar ook voor meer autonomie. Eind december 2021 ondersteunde het VAPH 27.266 personen met een handicap op die manier.
Een sterke stijging ten opzichte van voorgaande jaren: in 2020 waren er 25.399 budgethouders, in 2019 25.299. In 2021 werden 4.026 nieuwe persoonlijke budgetten ter beschikking gesteld. In 2020 waren dat er 2.825 en in 2019 2.645.
Die stijging is te danken aan het Zorginvesteringsplan en de investering van 107 miljoen euro van Vlaanderen om deze legislatuur alle vragen in de hoogste prioriteitengroep¹ perspectief te bieden op een persoonsvolgend budget. Daardoor kon het VAPH een inhaalbeweging maken in de terbeschikkingstelling van zulke budgetten aan mensen met de meest dringende zorgvragen.
Wie wacht op een persoonsvolgend budget, krijgt vaak al een vorm van VAPH-ondersteuning zoals rechtstreeks toegankelijke hulp en/of hulpmiddelen. Bijna een derde ontvangt een zorgbudget voor mensen met een handicap van de Vlaamse sociale bescherming (VSB). 30% van de wachtenden heeft al een PVB, maar vraagt een hoger budget. Eind 2021 wachtten 15.918 personen over de verschillende prioriteitengroepen heen op (meer) ondersteuning, vooral in prioriteitengroep 2 (5.034 personen) en 3 (10.590 personen).
Ook meer minderjarigen ondersteund
Het VAPH ondersteunt ook minderjarigen met een handicap, onder meer door het toekennen van persoonlijke-assistentiebudgetten (PAB’s), waarmee een persoonlijke assistent kan worden betaald. In 2021 ontvingen 1.522 minderjarigen een PAB. Ook dat is een sterke stijging ten opzichte van het voorgaande jaar (2020: 1.129 PAB’s), die verklaard kan worden door de extra uitbreidingsmiddelen die Vlaanderen investeerde. Net zoals bij volwassenen krijgen minderjarigen met de meest dringende noden prioriteit bij de toekenning van budgetten.
Minderjarigen worden ook ondersteund via multifunctionele centra (MFC’s). In 2021 boden 85 MFC’s – die erkend en gesubsidieerd worden door het VAPH – flexibele trajecten op maat aan 9.822 minderjarigen met een handicap.
Laagdrempelige hulp voor ruim 28.000 personen
Mensen met een relatief beperkte zorgvraag of een vermoeden van handicap biedt het VAPH rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH). Dat is beperkte, laagdrempelige ondersteuning in de vorm van begeleiding, dagopvang of verblijf voor volwassenen of minderjarigen die af en toe hulp nodig hebben. Met RTH-ondersteuning kunnen mensen bijvoorbeeld kiezen voor een aantal momenten dagbesteding of verblijf om hun netwerk te ontlasten. In 2021 boden 220 aanbieders van RTH ondersteuning aan 28.360 personen: 13.493 minderjarigen en 14.867 meerderjarigen. In 2020 kregen 27.600 mensen RTH-ondersteuning.
Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits:
“Dankzij de grote investeringen van de Vlaamse regering, zijn we er voor het eerst in geslaagd om alle mensen met hoogste zorgnoden perspectief te geven op ondersteuning. Tot 2021 hebben zij een budget ontvangen, de anderen binnen deze groep kunnen dat binnen de 18 maanden na hun aanvraag verwachten. Ook voor persoonlijke-assistentiebudgetten bij minderjarigen hebben we meer budgetten kunnen toekennen. Maar het werk is nog niet klaar, ook de andere prioriteitengroepen willen we perspectief bieden. Er kan nog veel meer gebruik gemaakt worden van laagdrempelige toegankelijke hulp voor mensen met een relatief beperkte zorgvraag. Dit willen we nog beter bekend maken. Dat geldt ook voor de hulpmiddelen zoals een traplift of een aangepaste auto, wat belangrijke zaken zijn om personen met een handicap bij te staan.”
| ¹ Elke aanvraag voor een persoonsvolgend budget wordt beoordeeld op basis van verschillende criteria die bepalen in welke prioriteitengroep (1, 2 of 3) aanvragen worden geplaatst. De prioriteitengroep geeft aan hoe dringend de nood is en is bepalend voor de terbeschikkingstelling van een persoonsvolgend budget. |
Bron: Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).
