Vlaamse regering zet in op industrie van de toekomst met ‘slimme specialisatie’

Vandaag heeft de Vlaamse regering, op initiatief van minister-president Peeters en viceminister-president Lieten, de conceptnota “Een slimme specialisatiestrategie voor een gericht clusterbeleid” goedgekeurd. Deze nota verwijst naar de manier waarop de Vlaamse regering een nieuw industrieel weefsel tot stand wil brengen in Vlaanderen, zoals is uitgewerkt in het Nieuw Industrieel Beleid.
In deze conceptnota benadrukt de Vlaamse regering dat het nu zaak is in die domeinen waar Vlaanderen het verschil maakt, slimme specialisaties uit te werken. Om te slagen in dit Nieuw Industrieel Ondernemen, en om de grote maatschappelijke uitdagingen aan te gaan, moeten bedrijven over de grenzen van de klassieke sectoren heen in ‘clusters’ samenwerken met kennisinstellingen, onderwijs, andere ondernemingen, en de overheid.
Dat is noodzakelijk omdat de westerse klassieke industrie in een geglobaliseerde wereld in hoog tempo aan slagkracht verliest. Het toekomstplan van de Vlaamse regering, Vlaanderen in Actie, heeft trouwens de sterktes van Vlaanderen in kaart gebracht in functie van nieuwe behoeftes wereldwijd op het vlak van o.a. duurzame energie, mobiliteit, life sciences, zorginnovatie en voeding.
De relevante uitdagingen wereldwijd zijn bekend: vergrijzing, schaarser wordende grondstoffen, de voortschrijdende nood aan duurzaamheid. De Europese Unie vraagt haar lidstaten daarom slimme specialisatiestrategieën te ontwikkelen. De Vlaamse regering heeft voor de transformatie van haar industrie een Nieuw Industrieel Beleid uitgewerkt, en is daarmee een voorloper in Europa.
Omdat een performante industrie onontbeerlijk is voor het behoud en zelfs de creatie van werkgelegenheid en welvaart, investeert de Vlaamse regering in het totstandkomen van innovatieve ‘clusters’. Clusters veronderstellen een open samenwerking van verschillende partners. Een benadering van ‘ieder voor zich’ is in de context van de nieuwe wereld en industrie van de toekomst heilloos. Dergelijke benadering leidt tot een versnippering van middelen, tot overlapping, en tot gemiste kansen. De insteek van de Vlaamse regering is dat alleen wie samenwerkt, en kiest voor innovatie die het resultaat is van de complementaire sterkte van verschillende deelnemers, zal overleven in de nieuwe industriële wereld. De Vlaamse regering kiest hiervoor met het Nieuw Industrieel Beleid, en door in te zetten op ‘slimme specialisatie’ in clusters.
Publieke middelen goed besteden
Het belang van clusters is dat ze, van idee tot vermarkting, producten maken die Vlaanderen een sterke internationale positie bezorgen in groeimarkten. Dit en volgend jaar worden er proeftrajecten opgezet voor roadmaps die slimme specialisaties in clusters beogen. 
Voorbeelden:
Het innovatieplatform voor duurzame chemie FISCH (http://www.fi-sch.be/nl/) dient hiertoe als model. FISCH toont aan dat een sterke economische specialisatie, met het uitbouwen van innovatieve samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheid, oplossingen voor duurzame chemie oplevert.
Ook de case-study ‘Nano for Health’ toont aan dat een sterke specialisatie in nano-elektronica nieuwe toepassingen oplevert voor gepersonaliseerde geneeskunde. Alleen het proces dat van deze toepassingen een industrie maakt, ontbreekt nog. Het Nieuw Indudstrieel Beleid, waarvan de slimme specialisatiestrategieën een onderdeel zijn, wil net dàt mee mogelijk maken.