Het uitvoeringsbesluit dat uitvoering moet geven aan het nieuwe decreet inzake preventieve gezondheidsbeleid en de organisatie van de meldingsplicht en het contactonderzoek geeft de mogelijkheid aan lokale besturen om effectief controle te doen op het naleven van de quarantaineplicht. Minister van Welzijn en Volksgezondheid Wouter Beke is tevreden dat de Vlaamse Regering het besluit heeft goedgekeurd nu het advies van de Vlaamse Toezichtscommissie binnen is: "Lokale besturen zullen weten wie, waar en voor hoe lang in tijdelijke quarantaine moet. De burgemeesters krijgen dus een extra instrument in handen om de COVID-19 epidemie op hun grondgebied te bestrijden."
De voorbije maanden hebben de zorgraden, met hun netwerk van zorg-, welzijnsactoren en lokale besturen, al een belangrijke rol gespeeld rol in het beheersen en bestrijden van de heropflakkering van COVID-19. Preventie, ondersteuning, contactopsporing en brononderzoek zijn hierbij cruciaal. In samenwerking met de lokale besturen en de organisaties binnen de eerstelijnszone werd een pool van huisbezoekers en bellers opgericht, ingebed in het COVID-19-team.
De ambtenaar-artsen van het agentschap Zorg en Gezondheid hadden op basis van de huidige regelgeving al de bevoegdheid om een bevel tot isolatie of quarantaine op te leggen aan patiënten en risicovolle contacten. Maar het is onmogelijk in de huidige epidemie – met zeer veel gevallen – om alle patiënten en risicocontacten op te volgen. Hun taak is vandaag ook veel meer gelinkt aan het uitwerken van het beleid in de diverse werkgroepen om de COVID19- epidemie te bestrijden. De politie had bovendien ook al de mogelijkheid om te controleren: zo krijgen zij in casusoverleg nu al gegevens om lokaal te handhaven. Het verschil is nu dat met de nieuwe regelgeving de rechtsbasis hiervoor verstevigd wordt en het doorgeven in bulk (in plaats van 1 per 1 in casusoverleg waar nodig) mogelijk wordt. Dat laatste zorgt ook voor de nood aan proportionaliteit en voorzichtigheid.
Het Vlaams Parlement keurde dan ook op 18 december een decreet goed waarmee de lokale besturen een extra instrument hebben om de controle op de quarantainemaatregelen te kunnen organiseren. De Vlaamse Regering heeft direct daarna het uitvoeringsbesluit opgemaakt om het decreet in werking te laten treden. Er werd ook met spoed de noodzakelijke adviezen van de Raad van State en de Vlaamse Toezichtscommissie (VTC), die verantwoordelijk is voor het toezicht op de toepassing van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG of GDPR) door de Vlaamse bestuursinstanties aangevraagd.
De Vlaamse Regering heeft beide adviezen onmiddellijk verwerkt en het uitvoeringsbesluit vandaag goedgekeurd. Het Besluit treedt in werking de dag na de publicatie in het Staatsblad op maandag. Om zo snel mogelijk effectief met de gegevens aan de slag te kunnen heeft de Vlaamse Regering de lokale besturen vandaag ook alvast alle modelbesluiten en best practices bezorgd, zodat ze er dit weekend al mee aan de slag kunnen. Zo krijgen de lokale besturen een grote autonomie om de controle op de quarantaineplicht na te leven. Het decreet biedt de mogelijkheid om handhaving te doen, maar de Vlaamse Regering vraagt om hier proportioneel mee om te gaan. De voorkeur gaat nog altijd naar ondersteuning en sensibilisering. Harde handhaving mag pas de laatste stap zijn.
Vlaams minister Wouter Beke: ‘Eerder hebben we ook al geïnvesteerd in de zorgraden van de eerstelijnszones en in het lokale contactonderzoek om de lokale aanpak van de COVID19-epidemie te ondersteunen. Nu hebben we een extra instrument om daaraan toe te voegen.’
