“Viants mont seit selden wel.” (*)

Bijzondere bejaging van de vos enkel onder strenge voorwaarden 
 
VRT-journalist Lucas Vanclooster nam het gisteren in een krantenopiniestuk op voor de vos Reynaerde, “den fellen metten grijsen baerde”. De dierenfabel van “Willem, die vele bouke maecte” uit de 13de eeuw is een pareltje van onze Middelnederlandse literatuur. De hoofdrolspeler, een “mordeneere ende een trekere ende een dief”, zoals Pancer de bever de moordlustige Reynaerde noemt, slaagt er met list en radde tong zelfs in Koning Nobel bij de neus te nemen. Vanclooster verdedigt de sympathieke schavuit. Bevlogen, tikkeltje satirisch en amusant, maar jammer genoeg een ruwe zwart-wit schets van de principiële beslissing die de voltallige Vlaamse Regering vorige vrijdag heeft genomen. Is die beslissing een vrijbrief voor jagers om hun gangetje te gaan zoals sommigen beweren? Absoluut niet. 
Waarover gaat het precies? Tot nog toe was er voor de vos gewone jacht (van 1 oktober tot 14 februari.) en bestrijding (het hele jaar) mogelijk. Bestrijding kon pas *wanneer er schade was en *enkel op de plaats zelf van de schade. De beslissing van de Vlaamse Regering voegt daar bijzondere bejaging aan toe, enkel daar waar nodig, waar belangrijke schade verwacht wordt, in welbepaalde periodes op welbepaalde soorten en onder strenge voorwaarden. Dus zeer specifiek, lokaal én tijdelijk om schade te voorkomen. Dat de vos schade kan aanrichten, dat kunt u geregeld lezen.  Voor alle duidelijkheid: voor de jacht op de vos mag enkel een vuurwapen (bezit van jachtverlof is verplicht, en respecteren van afstandsregels t.o.v. bewoning) gebruikt worden,  een roofvogel of een kastval. ’s Nachts (tussen zonsondergang en zonsopgang) mag er nooit op de vos gejaagd worden (noch gewone jacht, noch bestrijding, noch bijzondere bejaging).
Heel strikte voorwaardenDe bijzondere bejaging is gebonden aan heel strikte voorwaarden.  Het mag enkel “op en binnen een zone van max. 500 meter rond percelen waar schade kan aangericht worden”. Als men tot bijzondere bejaging wil overgaan, moet u dat vooraf aan het Agentschap voor Natuur en Bos melden (een e-mail volstaat), moet die melding gemotiveerd zijn  (waarom wil u de schade voorkomen of beperken) en moet u informatie geven welke maatregelen u al genomen hebt (preventief of schadebeperkend om bijv. uw kippenren en/of -hok te beveiligen).De bijzondere bejaging mag pas starten hetzij nadat u van ANB een ontvangstmelding hebt ontvangen, hetzij vanaf 24 uur na deze melding. Dit maakt een beoordeling en controle ter plekke mogelijk. Te alle tijde kunnen ANB-inspecteurs komen toezien en, n.a.v. de melding of van het toezicht, de jachtactiviteit inperken of zelfs verbieden! En in de omringende landen?Nu, Reynaerde moet in het buitenland meer op zijn tellen passen. In Nederland is de vos pas echt vogelvrij verklaard. Daar mag het jaarrond tussen zonsopgang en zonsondergang op vossen gejaagd worden, met een speciale vergunning is nachtelijk afschot met gebruik van lampen mogelijk, burchtbejaging is toegelaten tussen 1 september en 1 maart, enz. Ook in Wallonië, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de meeste Duitse deelstaten is de jacht het hele jaar open,  is er loerjacht van één uur voor zonsopgang tot één uur na zonsondergang, mogen kastvallen gebruikt worden en is burchtbejaging met honden het hele jaar mogelijk. In Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Wallonië is bovendien het gebruik van stroppen met stop en pootstrikklemmen toegestaan in kader van bestrijding.  Vlaanderen kiest voor een beperking van de jacht op de vos en maakt er geen “schiettent” van, zoals sommigen met zin voor overdrijving stelden. Als het over dieren gaat, hoe lief en sympathiek we ze ook vinden, moeten we het debat proberen te rationaliseren. Daarom ook, volgt de beslissing van de Vlaamse Regering (N-VA, SP.a, CD&V) het unanieme advies van de Vlaamse milieuraad waarin zowel de natuur- en milieuverenigingen als de sociaal-economische partners zitten. De bijzondere bejaging heeft dus geen “moordlustige” motieven maar is een maatregel die plaatselijk én tijdelijk de toenemende vossenpopulatie beheersbaar moet houden, voor (andere) dieren en de mens. Het ontwerp van besluit is nu naar de Raad van State voor een juridisch-technisch advies. 
Ik hoop alleszins dat deze nuances en verduidelijkingen de verhouding van Lucas Vanclooster met de VRT-vos die rondwaart in de buurt van de Reyerslaan, ten goede mogen komen. Onvolledige informatie zou die relatie alleen maar verzuren, en dat willen we in geen geval.
*Grimbeert “die das, die Reynaerts broeder sone was” neemt de verdediging op van Reynaert (vs. 175-177)** bijzonder = “Gewone dingen zijn niet bijzonder. Want bijzonder is buitengewoon. En buitengewoon is alles wat anders is.” Uit: ‘Het Woordenboek van Vos en Haas’ van Sylvia Vanden Heede, Lannoo, 2002