Toegankelijke, kwaliteitsvolle bevolkingsonderzoeken naar kanker

“Met de Vlaamse bevolkingsonderzoeken naar borst-, baarmoederhals- en dikkedarmkanker willen we gezondheidswinst realiseren. Het tijdig ontdekken van kanker kan zorgen voor een minder ingrijpende behandeling en een hogere overlevingskans”, zegt Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen.

Op 14 december 2013 zal minister Vandeurzen tijdens een gezondheidsconferentie 'Gezondheidswinst door bevolkingsonderzoek naar kanker' een nieuwe gezondheidsdoelstelling en een aantal strategieën en prioritaire acties voorstellen.

Vandaag roept hij iedereen op zijn of haar positieve of negatieve ervaringen met dergelijke onderzoeken te delen en om suggesties te doen om de onderzoeken te verbeteren. Dat kan via het forum van de gezondheidsconferentie op de website www.bevolkingsonderzoek.be.

Over de Vlaamse bevolkingsonderzoeken naar kanker

Vandaag sterven er jaarlijks 1500 vrouwen aan borstkanker, 300 aan baarmoeder(hals)kanker en 1800 mannen en vrouwen aan dikkedarmkanker. De Vlaamse bevolkingsonderzoeken naar kanker helpen om tijdig een bepaalde kanker of een voorstadium van een kanker op te sporen. Het tijdig ontdekken van deze kankers maakt sneller en minder ingrijpend behandelen mogelijk en doet de overlevingskansen stijgen. In Vlaanderen zijn er momenteel bevolkingsonderzoeken naar borst- en baarmoederhalskanker en starten we in het najaar met het bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker.

Al sinds 2001 loopt in Vlaanderen een bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Vrouwen tussen de 50 en de 69 jaar ontvangen tweejaarlijks een uitnodigingsbrief om zich gratis te laten onderzoeken op borstkanker. In de loop van 2010-2011 nam 50,2% van de doelgroep deel aan het onderzoek. Op die manier werden 1.933 kankers ontdekt, waarvan de helft in een heel vroeg stadium. Bijna 8 op de 10 vrouwen met borstkanker kon dan ook behandeld worden zonder borstamputatie.

Vanaf 2013 loopt ook het Vlaams bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker . Veel vrouwen gaan nu al regelmatig naar hun huisarts of gynaecoloog voor een uitstrijkje van de baarmoederhals. Binnen het bevolkingsonderzoek zullen vrouwen van 25 tot en met 64 jaar die dat nu nog niet doen om de 3 jaar worden aangemoedigd om dat ook te doen. Sinds 1 maart worden deze uitstrijkjes terugbetaald en betalen de vrouwen enkel het remgeld voor het consult bij de arts.

Vanaf 2014 volgt het Vlaams bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker. Alle mannen en vrouwen in Vlaanderen vanaf 50 jaar tot en met 74 jaar zullen op termijn uitgenodigd worden voor een onderzoek van de stoelgang. In 2014 start er een eerste groep. Een goed bevolkingsonderzoek kan het sterftecijfer doen dalen met 20%.

Op weg naar een nieuwe gezondheidsdoelstelling 2014-2020: geef ook uw mening

Op 14 december 2013 lanceert minister Vandeurzen tijdens een gezondheidsconferentie een nieuwe gezondheidsdoelstelling 2014-2020 voor de 3 bevolkingsonderzoeken.
Geen enkel bevolkingsonderzoek is perfect en dat zal ook nooit zo zijn. Sommige kankers worden niet opgespoord (vals-negatief resultaat) en bij andere screeningsonderzoeken wordt ten onrechte een afwijkend resultaat gegeven (vals-positief resultaat), met onnodige ongerustheid en mogelijke overbodige opvolgingsonderzoeken als gevolg. Ook het screeningsinstrument of de opvolgingsonderzoeken kunnen een risico inhouden. De deelnemers aan bevolkingsonderzoeken moeten hierover ook correct geïnformeerd worden.

Voor deze bevolkingsonderzoeken geldt wel dat ze op populatieniveau gezondheidswinst opleveren en dat de voordelen voor de doelgroep opwegen tegen de nadelen. Bij bevolkingsonderzoeken wordt daarom ook veel belang gehecht aan de kwaliteit van de verschillende onderdelen van het onderzoek. We streven daarbij ook voortdurend naar verbetering en de voorbereiding van de conferentie is een uitgelezen moment om voorstellen, meningen en ervaringen te verzamelen.

Vier werkgroepen bereiden de conferentie voor. Ze bekijken hoe de bevolkingsonderzoeken nu georganiseerd zijn en waar er knelpunten en verbetermogelijkheden zijn. Ze zullen preventiestrategieën en acties uitwerken die ervoor zorgen dat elk bevolkingsonderzoek meer doeltreffend en doelmatig verloopt. Hun voorstellen worden ook getoetst aan de visie van (andere) professionelen en van het publiek.

Hiervoor is er ook een forum opgericht. We hopen dat zoveel mogelijk mensen – zowel professionelen als elkeen wie interesse heeft in dit thema – hun mening geven. Het forum van de gezondheidsconferentie staat op de website www.bevolkingsonderzoek.be, de website waar ook alle informatie over de bevolkingsonderzoeken wordt aangeboden.

Meer info: 

• www.bevolkingsonderzoek.be: meer informatie over de gezondheidsconferentie en de Vlaamse bevolkingsonderzoeken
• www.zorg-en-gezondheid.be/Beleid/Bevolkingsonderzoek: meer info over het beleid van de Vlaamse overheid m.b.t. bevolkingsonderzoeken
• Bekijk de aankondiging van de gezondheidsconferentie door Vlaams minister Jo Vandeurzen (YouTube)
• Bekijk de getuigenis van Nadine en de toelichting door dr. Patrick Martens :