Studiedag Energiewende

Vrijdag 26 juni vond in het federale parlement een studiedag plaats over de Duitse Energiewende met een aantal Duitse experts, waaronder een vertegenwoordiger van CDU.  De organisatoren waren BBL Vlaanderen, Greenpeace en WWF, met CD&V als ondersteunende partner.  
De Duitse Energiewende houdt een gefaseerde uitstap uit kernenergie in tegen 2022, een strak groeipad van groene stroomproductie, voornamelijk uit wind (vooral in het noorden van Duitsland) en zon (vooral in het zuiden).  Daarvoor hebben ze o.a. een enorme uitbreiding van de hoogspanningsnetten nodig. CDU heeft haar schouders mee onder dit plan gezet vanaf 2011, na Fukushima. 
Het subsidiebeleid voor de groene stroom heeft een grote impact op de elektriciteitsfactuur de Duitsers, meer nog dan bij ons.   Ze lijken dit te aanvaarden, al waarschuwde Dieter Bischoff van CDU er wel voor dat het op dat vlak tegen de grenzen aanloopt.  Hij wees er op dat de Energiewende over nog over veel meer gaat dan een andere elektriciteitsproductie: het is ook een plan van doorgedreven energiebesparing met ook veel aandacht voor de warmtebehoefte en technologische verbeteringen in mobiliteit. Hij zag op alle vlakken nog heel wat werk voor de boeg.
In Duitsland is een intens proces bezig om de elektriciteitsmarkt fundamenteel te hervormen.  Olivier Feix van 50 Hertz (de hoogspanningsbeheerder in het oosten van Duitsland en onderdeel van ELIA) herinnerde zich de stelling van de ingenieurs 7 jaar terug dat 7000 MW windkracht de absolute limiet zou zijn, terwijl ze ondertussen aan meer dan 14 000 MW zitten.  Met tegen 2025 meer dan 40% volatiele hernieuwbare stroomproductie zullen de hernieuwbaren en opslag mee de basisvoorziening moeten verzorgen, en zal de stroommarkt nog veel scherper en internationaler verlopen.  Sleutelelementen zij o.a. innovatiekracht en maatschappelijke aanvaarding van de noodzakelijke investeringen.
Dimitri Pescia van onafhankelijke denktank Agora-Energiewende gaf een goed gestoffeerde getuigenis van de uitdagingen waar de Energiewende voor staat, én van oplossingen daarvoor.  Het is waar dat steenkool en bruinkool samen nog voor 44% van de elektriciteit zorgen, en de CO2-emissie van Duitsland omhoog duwen, maar daarvan wordt ook veel goedkoop geëxporteerd buiten Duitsland.  Alleen een hogere Europese CO2-prijs zal dat effect temperen.   Innovatie heeft wind- en zonnekracht flink goedkoper gemaakt, en de stijging van de elektriciteitsprijs van de Duitsers is gestopt.  Hun gewogen totaalkost is nog maar beperkt groter dan fossiele stroom.  Een veel verder doorgedreven Europese verbinding en koppeling van de markten kan de volatiliteit van windmolenparken opvangen, maar uiteindelijk zal elektriciteit ook nog meer met warmte- en mobiliteitsystemen moeten verknoopt worden.  En het weze onderstreept: gans Europa zal een gelijkaardige transformatie ondergaan, al verloopt ze in Duitsland wel enorm versneld.
Van Peter Koninckx van Siemens leerden we o.a. hoe technologiebedrijven enorm business-potentieel zien in nieuwe technologieën voor off shore windparken, gasturbines, super grids, vraagsturing en opslagtechnieken. Tegelijk waarschuwde hij toch ook voor de vele uitdagingen die de omslag inhoudt op vlak van bevoorradingszekerheid, faire verdeling van de netkosten, competitiviteit van ondernemingen, concurrentie van (CO2-intensieve) steenkoolplants voor gasplants.
Op het colloquium presenteerden BBL, Greenpeace en WWF hun gemeenschappelijk alternatief voor de toekomstige elektriciteitsproductie dat ze exact een jaar geleden voorstelden.   In hun openingspeech en slotwoord wezen kamerlid Leen Dierick en Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne o.a. op de verdienste van dit voorstel om ooit tot een Belgische energiepact en een robuuste lange termijn-energievisie te komen.  CD&V moedigt alle constructief debat hiertoe aan. De federale regering formuleerde al een aantal bouwstenen voor een energiepact.  In het Vlaams parlement is nog maar pas een resolutie unaniem goedgekeurd geweest met een oproep om tot zulk breed gedragen energieakkoord te komen.   De studiedag paste volledig in deze visie, en kreeg daarom ook de steun van CD&V.  Van vele van de 120 aanwezigen uit alle hoeken van de energiewereld kregen we positieve reacties over de kwaliteit van het colloquium.
Op de website staan alle presentaties , alsook de uitgeschreven openings- en slotwoorden.  Het colloquium vond plaats met Duitsers voor een publiek van Nederlandstaligen en Franstaligen.  De voertaal was het Engels.