5 december was het de Dag van de Vrijwilliger. Een dag waarop we de vele vrijwilligers in de bloemetjes zetten. Dag in dag uit zetten ze zich belangeloos in voor een betere samenleving. Een van hen is Ann Van Nieuwenhove. Als vrijwilligster van Welzijnsschakel ’t Steksken in Geraardsbergen helpt ze mensen die in armoede leven.
Ann: “Zes jaar geleden ging ik aan de slag als vormingsmedewerker in de kerk van Geraardsbergen. Op dat moment deed ik ook een actie voor Welzijnszorg waarbij we onder de aandacht brachten dat 1 op 5 mensen in armoede leeft. Ik werd toen aangesproken met de vraag of ik een welzijnsschakel wilde uitbouwen in Geraardsbergen. Zo gezegd, zo gedaan (lacht).”
Ontmoeting
“Een welzijnsschakel is een vereniging waar mensen met en zonder armoede samen op stap gaan of zich inzetten voor andere mensen in nood. In deze periode van het jaar organiseren we bijvoorbeeld een groot kerstfeest waar zo’n 100 mensen op afkomen. Toch zien we dat er nog altijd mensen door de mazen van het net glippen. Die willen we ook proberen bereiken en ervoor zorgen dat ze een fijne kerst kunnen beleven. Om ervoor te zorgen dat mensen uit hun huis komen, zijn huisbezoeken van groot belang. Als mensen moeilijke periodes hebben, blijven ze tussen hun vier muren hangen, terwijl het op dat moment net belangrijk is om buiten te komen. Wij helpen hen daarbij.”
“Naast kerstfeestjes zorgen we ervoor dat onze vrijwilligers (zowel mensen in als uit armoede) zich kunnen engageren in ons Peperkoekenhuisje. Een klein huisje met een grote moestuin. In die sociale tuin komen we samen om groenten en fruit te kweken die we dan doorgeven aan de sociale kruidenier, waar mensen in armoede eten kunnen afhalen. Nu dromen we enkel nog van een sociaal dorpsrestaurant om de mensen dagelijks een warme maaltijd te kunnen aanbieden.”
Eenzaamheid en uitsluiting
Dat armoede meer is dan alleen facturen niet kunnen betalen, is duidelijk voor Ann. “Armoede gaat over meer dan geld. Denk maar aan sociale uitsluiting en eenzaamheid. Vaak zeggen mensen in armoede dat weinig geld hebben niet het ergste is. Wat ze veel erger vinden, is dat ze zich uitgesloten en eenzaam voelen, en schaamte kennen. Daardoor durven ze niet meer van tussen hun vier muren komen. Het psychische aspect weegt dus bij armoede vaak zwaarder door dan het financiële.”
“Het doet hen deugd dat ze voelen dat ze van ons wel aandacht en hulp krijgen. Vroeger gaf ik op scholen regelmatig lezingen samen met een mevrouw die getuigde over haar armoede. Ze zei dan tegen mij: ‘je kunt je niet voorstellen hoe blij ik ben dat jij naast mij dúrft te staan. Dat je niet beschaamd bent om naast mij te lopen’. Zij dacht dat ik niet met haar zou durven buitenkomen. Niets is minder waar natuurlijk. Maar bij haar leefde het idee dat mensen met haar niet gezien willen worden. Ik ondervind vaak dat het dát is wat mensen in armoede soms bang maakt en ervoor zorgt dat ze zich – onterecht – minderwaardig voelen.”
Armoede gaat over meer dan geld. Denk maar aan sociale uitsluiting en eenzaamheid
Licht in de donkere tunnel
Wie zich als vrijwilliger inzet om mensen in armoede te helpen, kan zich soms wel eens machteloos voelen. Machteloos omdat je mensen wil helpen, maar weet dat dit niet altijd lukt.
“Enkele jaren geleden probeerde ik een jongen te helpen die met een zware drugsverslaving kampte. Zijn lichaam was enorm toegetakeld en zijn gezondheid was verschrikkelijk slecht. Toch probeer je je in te zetten om hem zoveel mogelijk te helpen. Ook al weet je dat het misschien niet veel zal uithalen omdat hij al té diep zit. Toch help je. Op een dag zei hij tegen mij: ‘je kunt mij niet uit mijn donkere tunnel helpen, maar jullie zijn wel de lichtpuntjes in mijn tunnel’. Dat beeld vergeet ik nooit meer. Die dankbaarheid, dat maakt mijn job als vrijwilliger zo waardevol. Wat ik doe, maakt mij enorm gelukkig. Ik weet dat ik de wereld niet ga veranderen, maar als heel veel mensen overal op hun plekje solidair proberen zijn en een warme omgeving proberen creëren voor de mensen om hen heen, dan geloof ik dat het goed kan komen met onze wereld.”
Als burgers moeten we dus onze verantwoordelijkheid opnemen om onze naasten te helpen. Die solidariteit is cruciaal voor een warmere samenleving. “Het is verwonderlijk om te zien dat mensen in armoede de eersten zullen zijn om elkaar te helpen. Als ze zien dat er iemand in nood is, zullen ze het weinige dat ze zelf hebben, weggeven om anderen te helpen. Als je dat ziet gebeuren, dan verwarmt dat je hart.”
Zin geven aan je leven
Als vrijwilliger kan je echt het verschil maken. Voor Ann zorgt haar werk ervoor dat ze ook als mens gegroeid is.
“Vroeger was ik nogal op mezelf gericht. Ik deed aan atletiek. Als je dan aan competitie doet, ben je vooral met jezelf en je sport bezig. Toen ik met mijn vrijwilligerswerk begon, ging de aandacht veel minder naar mezelf. Wat ik nu doe, geeft veel meer zin aan mijn leven. Het viel me na een tijd op dat ik veel minder materialistisch ben geworden. Als je ziet hoeveel mensen in miserie leven en het met zo weinig moeten stellen, vraag ik me soms af of we het niet met minder kunnen stellen. Hoeveel deugd doet het niet als mensen elkaar nabij kunnen zijn in plaats van enkel met het materiële bezig te zijn?”
Nahima Lanjri
Bijna 16 % van de Belgen leeft in armoede. Dat is onaanvaardbaar. Elke mens in armoede is er één te veel. Het gaat namelijk telkens om iemand die de eindjes niet aan elkaar geknoopt krijgt. Voor hen blijf ik in het parlement de strijd aangaan. We moeten op alle fronten tegelijk ingrijpen: inkomen, werk, onderwijs, huisvesting… En niet alleen op federaal en Vlaams niveau, maar ook op lokaal vlak zijn initiatieven nodig om armoede te bestrijden. Dat ook 1 op 5 kinderen omwille van armoede niet meekan op school en vaak niet uit de armoedespiraal geraakt, is ontoelaatbaar.
Daarom roep ik de nieuwe gemeentebesturen op tot actie. Voer samen met de scholen kostenbesparende maatregelen in zoals goedkopere of gratis uitstappen, afbetalingsplannen voor schoolboeken, -reizen en andere schoolkosten. Geef Ipads of laptops in bruikleen aan kinderen die het moeilijk hebben. En voorzie huiswerkbegeleiding om schoolachterstand te voorkomen en coaches en brugfiguren om schoolmoeheid en dus uitval tegen te gaan. Laten we de strijd aanbinden tegen armoede en er een prioriteit van maken in elke gemeente.
