Reactie van Ludwig Caluwé op de regeerverklaring van Kris Peeters

Mijnheer de Voorzitter,Collega’s,Geachte heer Minister-President en geachte leden van de regering,
Ik moet beginnen met iets recht te zetten of duidelijk te maken. Veel waarnemers hadden het gisteren in de kranten over de septemberverklaring van de Minister-President. Dit is echter een misvatting. Ons reglement bepaalt uitdrukkelijk dat er in het jaar van de regeringsvorming geen septemberverklaring, in de zin van een verklaring over de algemene maatschappelijke situatie gegeven wordt en dat is terecht omdat dergelijke algemene regeringsverklaring twee maanden geleden vlak voor het reces bij de start van de regering al gehouden is. De regering is, gelukkig maar, op twee maanden tijd niet van mening verandert. Het heeft niet veel zin om het parlementair werkjaar te starten met hetzelfde debat als waarmee we het geëindigd hebben. Vijf jaar geleden zijn we dan ook niet gestart met een dergelijke verklaring.
De regering heeft er nu wel aan gehouden om te starten met een verklaring, niet over de algemene maatschappelijke situatie, maar over de krachtlijnen van de begroting.
Men kan twisten over de vraag of dat zinvol is nu alleen nog maar de krachtlijnen bekend zijn en vastliggen. In mijn ogen lijkt me dit echter dit jaar uitermate terecht.
We maken immers de diepste economische crisis mee die wij in ons leven gekend hebben en die is niet zonder gevolgen, ook niet voor de Vlaamse begroting. Voor het eerst staat een Vlaamse Regering voor drastische bezuinigingen.
Het getuigt dan ook van respect voor het Parlement dat de Regering het parlementair jaar start met duidelijk te maken hoe zij de principes die al vervat lagen in het regeerakkoord heeft omgezet in krachtlijnen die de komende dagen verder vertaald worden in de begrotingsdocumenten waarover we eind oktober zullen beschikken om het debat tot in de details te kunnen voeren. Dit is dus nog maar het begin van het debat.
Als Vlaamse Christen-democraten zijn we uitermate tevreden met deze verklaring en we hebben daar drie goede redenen voor.
Ten eerste, omdat de regering al zijn aandacht zet op het behoud en de creatie van werk. Ik hoor burgers vaak zeggen. “Crisis, crisis? Waar is die crisis? Ik voel niks.” Inderdaad, er is geen inflatie. Wie vandaag zijn job kan houden, voelt niet veel. De 225.000 Vlamingen die zonder job zitten en de 50.000 die er nog dreigen bij te komen echter des te meer.
Het is daarom goed vast te stellen dat de crisismaatregelen van de vorige regering, zoals de overbruggingspremies om jobs te redden en de waarborgregeling om bedrijven te helpen de crisis te overbruggen, succes hebben. Ze hebben ongetwijfeld nog meer onheil voorkomen. Het is daarom nog beter dat deze maatregelen, ook al gaat het om een besparingsbegroting, met 20 miljoen versterkt worden.
Dit moet verder doorgezet worden in een duurzaam werkgelegenheids- en investeringsplan, om de gevolgen van de crisis in te perken en de grondslag te leggen voor de toekomst. Het is belangrijk dat dit werkgelegenheidsplan samen met de sociale partners wordt opgemaakt en dat de nodige middelen voorzien zijn om er ook uitvoering aan te kunnen geven.
Het investeringsplan moet het dna van onze economie wijzigen. Gezonde bedrijven moeten we stimuleren om uit de crisis te geraken. En zoals al opgenomen in Vlaanderen in Actie, moeten we gaan naar een verwitting en vergroening van onze economie. We zien dus graag dat de investeringen de dans ontspringen. Meer zelfs ze worden versterkt.
Investeren in de toekomst betekent ook onderwijs. Ik betreur de commotie die daar wat ontstaan is. Het aandeel van onderwijs in de totale uitgaven stijgt. Uiteraard kan er geen sprake zijn van looninleveringen. En dat de vertraging van de indexering door de lagere inflatie bij onderwijs in de tabellen als een besparing wordt genoteerd, geeft natuurlijk een verkeerd beeld over de totale inspanning die aan onderwijs gevraagd wordt. En de saneringsoperatie die we nu globaal tot 2011 doorvoeren, moet budgettaire ruimte creëren om vanaf dan zeker ook in onderwijs belangrijke nieuwe initiatieven te nemen, zoals die zijn neergeschreven in het ambitieurs regeerakkoord.
Ten tweede zijn we er uitermate tevreden over dat de krachtlijnen van de begroting een duidelijke sociale inslag vertonen. Vlaanderen zal vanaf 2011 als de begroting opnieuw in evenwicht is een vernieuwd sociaal beleid gaan voeren, met onder meer de aanvullende tegemoetkoming voor gezinnen met kinderen en de maximumfacturen, maar daarop wordt niet gewacht om nu al extra impulsen te geven waar het meest nodig is.
Voor de sociale sectoren moet de klemtoon liggen op het vrijwaren van de tewerkstelling. We zijn dan ook verheugd vast te stellen dat in de septemberverklaring duidelijk wordt aangegeven dat er niet wordt ingeteerd op het zorgaanbod en het personeel in de zorg- en hulpverlening. Uiteraard betekent dit niet dat dit beleidsdomein geen besparingen moet realiseren, wel integendeel, maar het is beter gedoseerd. Bovendien blijft er ook perspectief voor groei in deze sector : met 22,5 miljoen Euro bij voor de sector personen met een handicap geven we aan deze mensen duidelijk de boodschap dat we daadwerkelijk inzetten op hun terechte vragen; met 10 miljoen Euro extra voor de kinderopvang zetten we ook gericht in de problemen waar gezinnen dagdagelijks mee geconfronteerd worden. “
Ten derde en tenslotte staan wij als christendemocraten volmondig achter het uitgangspunt van de regering om nu te besparen om de toekomst van de huidige en komende generaties te vrijwaren. Daartoe moeten we zo snel mogelijk terugkeren naar een evenwicht.
Dat stond zo al neergeschreven in het regeerakkoord, maar vrijdag heeft de regering ook vastgelegd volgens welke krachtlijnen zij daartoe wil komen.
Daarbij heeft men voorzichtig gewerkt met relatief pessimistische parameters. Nochtans beginnen we, in tegenstelling tot de voorbije 12 maanden , toen de economische vooruitzichten stelselmatig neerwaarts werden herzien, een opwaartse tendens te zien. is dat nu anders. De macro-economische parameters uit de economische begroting van het Planbureau zijn behoudend. Het is niet onrealistisch dat bij BC 2010 de macro-economische parameters opwaarts zullen worden herzien. Recente vooruitzichten (zie o.a. Belgian Prime News van september 2009) zijn een stuk beter dan die van het FPB (economische begroting begin september 2009). Ook de ontvangsten uit gewestbelastingen zijn conservatief ingeschat. 1 miljard tekort in 2009, 500 miljoen in 2010 en een evenwicht in 2011. Het betekent 200 miljoen besparingen nog dit jaar en 1,5 miljard volgend jaar. Nooit eerder heeft een Vlaamse Regering dergelijke inspanning moeten doen. Ambitie voor Vlaanderen is al vijf jaar het motto van onze fractie. De Regering heeft dit motto overgenomen. Maar dat mag, want dergelijke operatie willen doorvoeren, getuigt van ambitie.
De Minister-President heeft in de verklaring niet alleen de doelstellingen vermeld, maar ook opgesomd op welke wijze de besparingen moeten gevonden worden. Zoals al gezegd komen er geen ontslagen en worden sociale maatregelen, werk en investeringen niet alleen in grote mate ontzien, maar zelfs versterkt.
De regering wil de middelen in belangrijke mate halen door de overheid en ook de organisaties die overheidssubsidies ontvangen, efficiënter te laten werken. Hetzelfde doen, maar met minder middelen is de boodschap. Dit wordt niet makkelijk, maar 8% uit de uitgaven wegsnijden is sowieso niet makkelijk. Terecht wordt daarbij gekozen voor dialoog met de ambtenaren en met wie het concreet moet uitvoeren. Zij weten het beste waar er efficiëntiewinsten te halen zijn.
In dat verband ligt er ook een uitdaging voor ons Parlement als instelling. Ik heb niet de indruk dat de regering op de dotatie aan het parlement ingeteerd heeft, maar dat wil niet zeggen dat we dat niet zelf kunnen voorstellen. Volgende week vergadert het bureau over onze meerjarenbegroting. Ook bij ons zijn er ongetwijfeld efficiëntiewinsten te halen.
Mijnheer de Minister-President en leden van de Vlaamse regering,
Ik besluit. Dit debat is maar de start over de discussies met betrekking tot de begroting in dit parlement. Wij vinden het echter een goede start. Wij staan immers volmondig achter de drie basislijnen van uw aanpak: werk creëren, welzijn verhogen en de toekomst vrijwaren. We nemen dan ook graag de uitgestoken hand van de regering aan om samen in onderling overleg verder te bouwen aan de toekomst van Vlaanderen. Ons vertrouwen en dat van de Vlamingen heeft u.