Proefproject ‘Meetnet Vlaamse Kust’ in kader van Vlaamse Baaien

Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits heeft het project ‘Meetnet Vlaamse Kust’ goedgekeurd. Het gaat om het eerste concrete onderzoeksproject in het kader van het project Vlaamse Baaien. ‘Meetnet Vlaamse Kust’ is bedoeld om te weten in welke mate ondiepe zandbanken de kracht van de golven op zee verminderen. Dit wetenschappelijk onderzoek is belangrijk voor de bescherming van de kust en wordt volgend voorjaar uitgevoerd op de Broersbank ter hoogte van Koksijde. Vandaag nemen ruim 120 vertegenwoordigers van Vlaamse en federale overheidsinstellingen, wetenschappelijke instituten, universiteiten en een aantal experts in Oostende deel aan een ontmoetingsdag over Vlaamse Baaien van de Vlaamse overheid. Het is de aftrap voor verder wetenschappelijk onderzoek dat in 2014 moet leiden tot een blauwdruk van het Masterplan Vlaamse Baaien met het oog op nieuwe ontwikkelingen op lange termijn aan de kust.
Vlaamse Baaien is het vlaggenschipproject van Vlaanderen in Actie. De bedoeling is om op basis van grondig onderzoek te komen tot een ‘Masterplan Vlaamse Baaien’ met daarin ontwikkelingen aan de kust op middellange en lange termijn (tot 2050 en tot 2100). Het project Vlaamse Baaien gaat verder dan kustbescherming. Het wordt uitgebouwd rond de volgende sporen: het Masterplan Kustveiligheid, het Masterplan Vlaamse Baaien en het innovatief onderzoeksplatform. Het uiteindelijke doel is om met visie haalbare projecten waar te maken. Dat gebeurt door een intense samenwerking tussen overheden, wetenschappers en de privésector.
Onderzoek Broersbank : het eerste concreet onderszoeksproject
Het eerste onderzoeksproject in het kader van Vlaamse Baaien onderzoekt de invloed van de ophoging van zandbanken tot zandplaten en eilanden op het golfklimaat en op de zeewering. In dat onderzoek wordt de vraag gesteld in welke mate ondiepe (al dan niet artificieel verhoogde) zandbanken voor de kust een dempend effect kunnen hebben op stormgolven die de kust bereiken. Stormgolven belasten de zeewering en hun grootte speelt dus een belangrijke rol bij de bepaling van de veiligheid van de Vlaamse kust. Vandaag is er nog leemte in de kennis over die effecten en deze leemte zal worden ingevuld met het proefproject ‘Meetnet Vlaamse Kust’ op de Broersbank voor de kust van Koksijde-Bad.
De meetcampagne moet toelaten om het effect op de golfvoortplanting over ondiepe banken beter te begrijpen. De resultaten van de meetcampagne zullen bruikbaar zijn voor de optimalisatie van ontwerpen van maatregelen voor zeewering en voor het ijken van mathematische rekenmodellen.
De Vlaamse Hydrografie van het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK) stelt voor het meetproject vijf golfmeetboeien ter beschikking. Die zullen voor de kust van Koksijde-Bad liggen in het gebied van de droogvalling Broersbank. Een droogvalling is een zandbank die bij laagwater bloot komt te liggen.
Voor het project werkt MDK, afdeling Kust samen met het laboratorium voor hydraulica van de KUL in Leuven. Dat laboratorium heeft een unieke expertise in huis voor de verwerking en analyse van golfgegevens gekoppeld aan expertise in het modelleren van de voortplanting van golfenergie van offshore naar de kust. De start van de metingen is voorzien in het voorjaar 2013 en zal anderhalf jaar duren.
Het Masterplan Kustveiligheid
Het Masterplan Kustveiligheid is het eerste spoor in het project Vlaamse Baaien. Via dat plan pakt het Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK), afdeling Kust stelselmatig de zwakke schakels aan om de kust beter te beschermen tegen zware stormen. Het plan biedt een beschermingsniveau voor een 1000-jarige storm. Dat gebeurt via zandsuppleties, de bouw van waterkeringen op de kaaimuren in de kusthavens, de renovatie van een aantal zeedijken met toevoeging van zeewerende constructies en de realisatie van een stormvloedkering in Nieuwpoort. Dit programma is in volle uitvoering in opdracht van Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits. Er zijn al belangrijke werken uitgevoerd onder meer in Koksijde, De Panne, Oostende en Wenduine.
Het project Vlaamse Baaien
Het project Vlaamse Baaien is het tweede spoor en is nu in volle ontwikkeling. De haalbaarheid van deelprojecten en -concepten zal worden onderzocht. Diverse onderzoeken zoals dat op de Broersbank moeten bijdragen tot een gefundeerde visie op de toekomst van de kust. Telkens met aandacht voor de veiligheid, de duurzaamheid, de natuurlijkheid, de aantrekkelijkheid en de ontwikkeling van de kust. De resultaten van de onderzoeken zullen de basis vormen voor de uitwerking van het Masterplan Vlaamse Baaien. De streefdatum voor de afronding van dat Masterplan is midden 2014.
Het belang van deze onderzoeksprojecten mag niet onderschat worden. In werkgroepen die aangestuurd worden door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid, is gedurende 2 jaar richting gegeven aan 11 onderzoeken. Op basis daarvan is een onderzoeksprogramma afgebakend dat begin 2013 zal worden aanbesteed.
Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits: “ Vlaamse Baaien zet een toekomstvisie uit voor een regio die leeft met en door de zee. Vlaanderen buigt zich met veel ernst en expertise over thema’s zoals overstromingen en de risico’s van de klimaatsverandering. Die visievorming mag niet gebaseerd zijn op los zand, maar moet steunen op grondig wetenschappelijk onderzoek. Visie is nodig want dit wordt het kader voor een efficiënt en doortastend langetermijnbeleid voor het ambitieus project Vlaamse Baaien. Met het meetproject Broersbank voor de kust van Koksijde start de onderzoeksfase. Het is belangrijk te weten in welke mate ondiepe zandbanken en eilandontwikkeling de kracht van de golven beïnvloeden. Die kennis is nodig in het kader van een betere bescherming van de kust en van andere ontwikkelingen in de kustzone.”
Innovatie en Samen Bouwen aan Zee
Het derde spoor focust op de oprichting van een innovatief onderzoeksplatform. Dit wordt een samenwerkingsverband tussen de Vlaamse overheid en de privé-sector. Een juridisch statuut voor die samenwerking is in ontwikkeling. Dit platform zal naast de uitvoering van studies, onderzoeken en proefprojecten ook instaan voor de commercialisering van de Vlaamse knowhow in binnen- en buitenland.
Op de ontmoetingsdag vandaag in Oostende worden – naast Vlaamse Baaien - ook andere relevante ontwikkelingen naast Vlaamse Baaien besproken: het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen van de afdeling Ruimtelijke Planning van RWO (Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid, Onroerend Erfgoed) , dat strategische gebieden op Vlaams niveau aanduidt, de studie Metropolitaan Kustlandschap 2100 van de Vlaams Bouwmeester die speculatieve, architecturale en ruimtelijke denkpistes voor de kuststreek ontwikkelt, en de Ruimtelijke Planvorming op zee. De federale overheid verduidelijkt haar visie op zee en de juridische basis die wordt opgezet voor mariene ruimtelijke planning.
Vlaams minister Crevits : “Verder samen bouwen aan de zee is het motto voor dit project. Op de studiedag in Oostende zijn nog geen kant- en klare oplossingen aangereikt. Wel wordt de kennis gebundeld en buigen overheidsexperts en beleidsmakers zich over hoe je met vernieuwende projecten de kust veilig, natuurlijk en aantrekkelijk kan maken.”