Pleegzorg moet eerste keuze worden bij zorg en ondersteuning van kinderen, jongeren en volwassenen

Momenteel zijn er 4.445 pleeggezinnen actief in Vlaanderen. Zij vangen kinderen, jongeren, maar ook volwassenen met een handicap op in hun gezin. Uit nieuwe cijfers van Pleegzorg Vlaanderen blijkt dat  ¼  van de pleegouders alleenstaande ouders zijn, waarvan ¾ kiest voor een engagement op lange termijn. Om pleegzorg verder te ondersteunen, treedt vanaf 1 januari 2014 het nieuwe decreet Pleegzorg in werking.
“Het nieuwe decreet speelt in op de behoefte om pleegzorg nog sterker te profileren binnen de zorg voor en ondersteuning van kinderen, jongeren en volwassenen. Onderzoek heeft immers uitgewezen dat de zorg in een gezin in veel gevallen heilzamer is dan opname in een instelling”, aldus minister Jo Vandeurzen. Hij lichtte vandaag samen met Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers het decreet toe.
Wat zal er veranderen?
Het decreet zet pleegzorg voorop als eerste keuze binnen de zorg en ondersteuning van kinderen, jongeren en volwassenen. Verder maakt het decreet werk van een eenduidig, kwaliteitsvol pleegzorgkader en financieringssysteem, daar waar dit nu opgesplitst is tussen verschillende sectoren: Kind en Gezin, het Agentschap Jongerenwelzijn, het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) en de psychiatrische gezinsverpleging. De focus ligt daarbij op meerdere doelgroepen en problematieken: kinderen, volwassenen, psychosociale problemen, handicap, psychiatrische problematiek… Daarbij wordt gestreefd naar een actieve participatie van de ouders, het pleeggezin en de pleegkinderen of pleeggasten.
“In iedere provincie zal één dienst voor pleegzorg opgericht worden, met een grote diversiteit inzake pleegzorgaanbod. De bestaande diensten worden binnen de nieuwe diensten geïntegreerd. Door deze beweging vergroot de aanspreekbaarheid, de herkenbaarheid en worden efficiëntiewinsten geboekt t.a.v. het huidig, eerder versnipperd, aanbod”, aldus minister Vandeurzen.
Vanaf 1 januari 2014 moet een (kandidaat-)pleegzorger beschikken over een attest per pleegkind of pleeggast. De toekenning van zo’n attest gebeurt op basis van een screening. Pleegouders krijgen voortaan ook een kostenvergoeding per dag pleegzorg. De uitgangspunten voor de berekening ervan zijn zeer duidelijk: een geharmoniseerde en gedifferentieerde aanpak. Dat betekent dat er een uniforme aanpak zal zijn binnen een intersectorale, eengemaakte context. Differentiatie is mogelijk op basis van leeftijd, het al dan niet ontvangen van kinderbijslag en/of verhoogde zorgzwaarte.
In het decreet werden ook belangrijke beslissingen genomen met betrekking tot de kosten voor kinderopvang. Zo zullen pleegouders steeds het meest voordelige tarief moeten betalen voor de opvang van hun pleegkind.
Diversiteit bij pleeggezinnen
Momenteel zijn er 4.445 pleeggezinnen actief in Vlaanderen. Zij staan in voor de zorg en ondersteuning van kinderen, jongeren, maar ook van volwassenen met een handicap. Samen goed voor 5.046 pleegkinderen en pleeggasten.
Uit nieuwe cijfers van Pleegzorg Vlaanderen blijkt dat ¼  van de pleegouders alleenstaande ouders zijn, waarvan ¾ kiest voor een engagement op lange termijn. 80% van de 1.072 alleenstaande pleegouders is vrouwelijk. Bovendien vinden niet enkel alleenstaande vrouwen steeds vaker hun weg naar de pleegzorg, ook holebi-pleegouders zijn aan een flinke opmars bezig.  Het aandeel in het globale cijfer is eerder karig, met 105 holebi-pleeggezinnen op een totaal van 4.445. Toch rolden 33 van die 105 gezinnen of één op de drie gezinnen pas in een pleegzorgavontuur in de afgelopen drie jaar.
 “De redenen om zich kandidaat te stellen als pleegouder zijn vooral heel persoonlijk,” vertelt Niels Heselmans van Pleegzorg Vlaanderen. “Natuurlijk is een kinderwens ongetwijfeld iets dat meespeelt, maar pleegouders zijn zich ook steeds zeer bewust van de tijdelijkheid van pleegzorg en de samenwerking die je aangaat met de ouders van een kind.”
Ontstaan van het decreet
In 2012 werd in het Vlaams Parlement gewerkt aan de hervorming van de organisatie van pleegzorg in Vlaanderen. Dat mondde uit in een nieuw decreet, waarvoor het Vlaams Parlement op 20 juni 2012 haar fiat gaf. Vrijdag 8 november 2013 keurde de Vlaamse Regering op initiatief van Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen ook het uitvoeringsbesluit goed. Zo komt een nieuw pleegzorglandschap steeds dichter bij. “Een goede zaak voor alle betrokken partijen”, zegt Katrien Schryvers, Vlaams volksvertegenwoordiger en bezieler van het nieuwe decreet.