Opening van het museumplein & Memoriaal Kazerne Dossin in Mechelen

Op dinsdag 4 september 2012 vond in Mechelen de plechtigheid plaats die de officiële opening betekent van het Memoriaal van Kazerne Dossin, en van het vernieuwde museumplein tussen het gerenoveerde kazernegebouw  en het nieuwe museumgebouw. Dat laatste is nog in aanbouw en wordt pas geopend op 26 november.
Als onderdeel van de plechtigheid openden Vlaams minister-president Kris Peeters en Bart Somers, burgemeester van de Stad Mechelen, officieel de poort naar het Memoriaal, en werden witte ballonnen opgelaten als symbool van de bevrijding van Kazerne Dossin op 4 september 1944. Voor de 490 joden die toen nog in Kazerne Dossin opgesloten zaten, betekende die dag de redding uit hun levensbedreigende gevangenschap,  voorafgaand aan een deportatie naar de vernietigingskampen van Auschwitz-Birkenau.
"Een gewone straat is een uitzonderlijk plein geworden. Samen met het vernieuwde memoriaal, verdienen ze de specifieke aandacht die we vandaag schenken," aldus Vlaams minister-president Kris Peeters. "De sfeer van dit plein moet elke voorbijganger treffen, en hem doen zoeken naar betekenis. Dit is een vormgeving die uitnodigt om achter de gevels te kijken, en zich te laten beroeren door het onmenselijke plan dat hier tijdens de Tweede Wereldoorlog in de praktijk werd gebracht. Het plein en het memoriaal tonen aan de wereld dat Vlaanderen zijn eigen geschiedenis erkent, en er lessen uit trekt. Dat wij ervoor kiezen om nooit te vergeten."
"De vestiging van Kazerne Dossin is van groot belang voor Mechelen", sprak burgemeester Bart Somers, die aangaf dat zijn "stad zich niet langer afkeert van de meest donkere periode uit haar verleden, maar ze aanvaardt en met open geest meeneemt in haar snelle ontwikkeling. De combinatie van de kennismaking met enerzijds Kazerne Dossin en anderzijds de stad waar het museum zich bevindt, is bovendien de meest voelbare en confronterende ervaring van hoe complex en bewogen de samenleving is. Kennis en kritische zin, maar vooral nederigheid en menslievendheid zijn de wapens die kunnen verhinderen dat dergelijke excessen zich nog ooit herhalen in deze stad."
Na de toespraken van minister-president Peeters en burgemeester Bart Somers, spraken ook Claude Marinower, voorzitter van de vzw Joods Museum van Deportatie en Verzet en ondervoorzitter van de vzw Kazerne Dossin, en Eric Stroobants, voorzitter van de vzw Kazerne Dossin, de aanwezigen toe. Na de plechtigheid volgde een rondleiding in het Memoriaal door curator Herman Van Goethem. Bijzondere aandacht ging daarbij naar het kunstwerk "15 augustus 1942,  Lange Kievitstraat  Antwerpen" van Philip Aguirre y Otegui, en naar de installaties in de andere zalen van deze plaats van herinnering en bezinning. Daarin worden de namen van alle gedeporteerden gereciteerd, en waar mogelijk ook hun foto getoond. Door de slachtoffers weer te noemen, wordt het anonimiserende en individualiteit-vernietigende massa-aspect van de Endlösung expliciet onderuit gehaald. (Voor meer informatie over het Memoriaal als plaats van herinnering: zie het aparte persdossier als bijlage.)
Met de opening van het museumplein kunnen de Mechelaars opnieuw de stad verlaten via de Goswin de Stassartstraat. De eerste weken zal dit enkel in de richting van Nekkerspoel mogelijk zijn. Van zodra de Tinellaan vier rijstroken telt, zal de Goswin de Stassartstraat ook uitgereden kunnen worden in de richting van de E19.
De opening betekent ook dat de jaarlijkse bedevaart van de 'Vereniging van de Joodse Weggevoerden in België - Dochters en Zonen der Deportatie' op zondag 9 september 2012 in goede orde kan verlopen. Het Memoriaal zal die dag vanzelfsprekend kunnen worden bezocht. Voor het publiek wordt het Memoriaal toegankelijk vanaf 5 september tijdens de kantooruren (maandag t.e.m. vrijdag van 9 tot 17 uur).