OCMW heeft belangrijke rol op de huurmarkt

Tom Dehaene is geen voorstander van minister Van Den Bossches' voornemen om op Vlaams niveau een algemene huursubsidie toe te kennen aan mensen die op de wachtlijst voor een sociale huurwoning staan. Op basis van een zelf georganiseerde enquête, onderstreept Tom Dehaene het belang van de rol van de OCMW's in de begeleiding van cliënten op de lokale huurmarkt.
Voor de zesde keer op rij deed Vlaams parlementslid Tom Dehaene een enquête bij de Vlaamse OCMW's. De eerste 4 enquêtes wezen uit dat bij de OCMW's de evolutie van het aantal cliënten met schulden stelselmatig steeg. Hiervoor zijn inmiddels decretale bepalingen vastgelegd zodat de Vlaamse overheid objectieve cijfers rond schulden kan verzamelen. Enquêtes bewijzen dus dat ze waardevol zijn om zich te kunnen verdiepen in een bepaalde problematiek.
Dit jaar focuste Dehaene zich op de rol van OCMW's op de huurmarkt.
Tom Dehaene verdiept zich al jaren in het Vlaamse woonbeleid. Via deze enquête verzamelde hij bij de OCMW's informatie over het aantal huurtussenkomsten en huurwaarworgen, de situatie rond de noodwoningen en de situatie rond de huurwoningen aangeboden door de OCMW's zelf.  139 van de 308 OCMW's werkten mee aan de enquête en de cijfers zijn dus representatief. De enquête vertegenwoordigt 45,13% van de gemeenten en brengt zo de rol van de OCMW's t.a.v. meer dan de helft van de bevolking (52,86%) in kaart.
■Noodwoningen versus sociale woningenEr is duidelijk een behoefte aan noodwoningen in de Vlaamse gemeenten. Noodwoningen zijn woningen voor mensen die tijdelijk dakloos zijn en nergens terecht kunnen. In vergelijking met 2008 zijn er ook meer noodwoningen ter beschikking, mede gestimuleerd door de federale subsidie. Een gemeente in Vlaanderen heeft gemiddeld 4,88 noodwoningen ter beschikking. Uit de bevraging blijkt dat 69,18% van de noodwoningen bezet zijn en dat de bezettingsgraad stijgt met het aantal noodwoningen ter beschikking in de gemeente. Verder kan men stellen dat er een licht positieve verhouding is tussen het aantal sociale woningen en het aantal noodwoningen.
Tom Dehaene: "Stilaan zijn het merendeel van de Vlaamse gemeenten voorbereid op noodsituaties. De enquête leert ons dat de federale subsidie[1] duidelijk een invloed heeft op het gemiddeld aantal noodwoningen per gemeenten. De bezettingsgraad is om en bij de 70%."
■OCMW's op de huurmarktUit de representatieve respons leert Tom Dehaene nog het volgende:
De gemiddelde huursubsidie[2] bedraagt 112 EUR.  De OCMW's zijn niet altijd op de hoogte wanneer een huursubsidie wordt toegekend zonder hun tussenkomst.
Tom Dehaene: "OCMW's zijn het best geplaatst  om te oordelen of iemand een huursubsidie nodig heeft, zij hebben immers al een totaalbeeld van de financiële situatie van de betrokkenen.  Ik ben ervan overtuigd dat dit systeem via de OCMW's veel minder geld kost en de kans op misbruik kleiner is".
Het aantal huurtussenkomsten[3] ligt in Vlaams-Brabant en Limburg het laagst. De private en sociale huurmarkt in deze provincies is in vergelijking met de andere Vlaamse provincies ook iets beperkter. Een OCMW komt dikwijls tussen in de huur, met een gemiddelde van 18,43 keer per gemeente en de gemiddelde huurtussenkomst bedraagt 126,42 EUR. In middelgrote gemeenten worden meer huurtussenkomsten gegeven dan in de grotere steden en de kleinere gemeenten.
Tom Dehaene: "In vergelijking met 2008 wijst dit op een frequentere én een lagere tussenkomst. Opvallend is een beduidend lagere gemiddelde huurtussenkomst in de grote steden zoals Antwerpen en Gent. Ik ben voorstander voor dit type van tussenkomst, eerder dan voor algemene Vlaamse  huursubsidies omdat dit de huurprijs zal doen stijgen."
Gemiddeld biedt een Vlaams OCMW 17 huurwoningen[4] aan. De gemiddelde huurprijs van deze woningen bedraagt 305 EUR.
Tom Dehaene: "Vlaamse OCMW's krijgen veel vragen naar betaalbare huisvesting en bieden daarom steeds vaker, ook kleinere gemeenten, zelf huurwoningen en noodwoningen aan."Het gemiddeld aantal huurwaarborgen[5] per gemeente is 12,32. Er is duidelijk een zeer sterke beïnvloeding van dit gemiddelde door het hoge aantal huurwaarborgen in de centrumsteden. Ook kan men vaststellen dat de gemiddelde openstaande schuld aan huurwaarborgen per gemeente om en bij de 10.000 EUR schommelt.  Meer en meer gemeenten bieden de huurwaarborg aan, maar gebruiken deze iets minder frequent. In middelgrote gemeenten worden meer huurwaarborgen gegeven dan in de grotere steden en de kleinere gemeenten.
Tom Dehaene: "Uit de enquête blijkt dat OCMW's een belangrijke en complementaire rol spelen op de huurmarkt. De expertise die de OCMW's door de jaren heen hebben opgebouwd, moeten ze actiever gebruiken. Zij kennen ook het best de behoeften van de bevolking. Hun cliënteel vraagt een persoonlijke aanpak.. De enquête bevestigt de grote vraag naar betaalbare woningen;  de huurders kunnen de hoge huurprijzen niet langer betalen. Vlaanderen moet de rol van de lokale besturen erkennen én meer en blijvend  ondersteunen. Dit kan gebeuren door een betere verrekende betoelaging van het Gemeentefonds.
Ik ben geen grote voorstander van een algemene huursubsidie, ook niet  voor zij die op de wachtlijst voor een sociale huurwoning staan. Als die er toch komt, wordt deze best uitbetaald in samenspraak met het OCMW. Zij hebben immers een veel beter zicht op de totale situatie van de (kandidaat-) huurder. Als betrokkene nog niet gekend is bij het OCMW, dan is dit een manier om zich kenbaar te maken en, indien nodig, te begeleiden."
 
 
 
[1] Subsidies naar aanleiding van de projectoproep  'verhoging van het aantal doorgangswoningen'
[2] Een huursubsidie is de tegemoetkoming in de huurprijs die de mensen met een laag inkomen die verhuizen van een slechte, onaangepaste woning naar een goede aangepaste woning ontvangen. Ook als iemand verhuist van een private huurwoning naar een woning verhuurd door een sociaal verhuurkantoor, kan die tegemoetkoming aangevraagd worden.
[3] Een huurtussenkomst is een tussenkomst waarbij een OCMW op frequente basis een deel van de huur betaalt.
[4] In eigendom van het betrokken OCMW
[5] Een huurwaarborg wordt door het OCMW volledig of deels betaald, al dan niet terugvorderbaar.