Nieuwe technologie in kader van verkeersinformatie en veiligheid

Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits investeert in 2012 opnieuw 25 miljoen euro in nieuwe technologieën om een modern verkeersmanagement te voeren. Het budget voor dynamisch verkeersmanagement is door de jaren heen opgetrokken van 4,4 miljoen euro in 2007 tot 25 miljoen euro nu. Vandaag bezocht minister Crevits het nieuwe Verkeerscentrum en het Vlaams Tunnel- en Controlecentrum in Antwerpen. Het vroegere centrum was te klein geworden. Het Verkeerscentrum is het kloppende hart van de verkeersinformatie voor de weggebruikers. Het personeel beschikt voortaan over digitale beelden en nieuwe database om die weggebruiker op elk moment van de dag nog beter te informeren. De voorbije jaren heeft minister Crevits geïnvesteerd in dynamisch aanstuurbare borden, in meetapparatuur in het wegdek, in de spitsstrook, in trajectcontrole enz. Die investeringen zorgen voor betere en snellere communicatie en voor een betere doorstroming van het verkeer.

Het Verkeerscentrum en het Vlaams Tunnel- en Controlecentrum behoren tot het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken. Beide centra leggen zich toe op de verkeersafwikkeling, de veiligheid op de weg en in tunnels en de goede werking van de elektromechanica en telematica-installaties langs wegen en waterwegen in Vlaanderen.

Het Verkeerscentrum

Tot midden de jaren ’90 stond hoofdzakelijk de Federale Politie in voor het verkeersbeheer op de autosnelwegen. Zij gebruikten hiervoor instrumenten die de Federale en Vlaamse overheid ter beschikking stelden. Sinds de overdracht van de bevoegdheid over de wegen neemt de Vlaamse overheid de organisatie van het dynamische verkeersmanagement op zich. Het Verkeerscentrum (VC) staat centraal in de uitbating van het dynamisch verkeersmanagement (DVM) op de Vlaamse autosnelwegen. De basis ligt bij de meetapparatuur. De detectie- en monitoringapparatuur zorgt voor het meten, de registratie en de visualisatie van de verkeersstromen op de Vlaamse wegen. Zonder deze apparatuur kan dynamische signalisatie niet doeltreffend zijn.

Minister Crevits : “Op dit moment is het Vlaamse hoofdwegennet uitgerust met meer dan 3.000 tellussen en ongeveer 1.000 camera’s. Ruim 500 daarvan zijn voorzien van software voor automatische incidentdetectie. De belangrijkste verkeerscomplexen zijn uitgerust met dynamisch aanstuurbare borden om de weggebruikers te informeren en routeadviezen te geven. Op dit moment staan ongeveer 89 van dergelijke borden opgesteld. Daarnaast zijn de grootstedelijke gebieden Antwerpen en Gent uitgerust met bijna 650 rijstrooksignalisatieborden om de verkeerstromen lokaal te kunnen aansturen.“

Het Verkeerscentrum exploiteert de DVM-infrastructuur en beschikt over een controlezaal die 24 uur op 24 uur en 7 dagen op 7 dagen bemand is. De operatoren volgen de verkeersafwikkeling, sturen bij en staan in voor de verkeersinformatie voor de weggebruiker. Daarnaast, ter ondersteuning van het beleid, ontwikkelt het Verkeerscentrum verkeersmodellen en zorgt het voor de verkeersindicatoren.

De uitbouw en het onderhoud van de elektromechanica- en telematica-instrumenten langs de weg is het werk van de afdeling Elektromechanica en Telematica (EMT) van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV). De ontwikkeling van specifieke verkeersregelsystemen, de controlezaal en aanverwante toepassingen worden door medewerkers van het Verkeerscentrum zelf opgevolgd. Deze ontwikkelingen steunen op de expertise van verkeerskundigen en de resultaten van hun onderzoek naar verkeersorganisatie op basis van o.a. de dynamische verkeersmodellen.

Het Vlaams Tunnel- en Controlecentrum

Het Vlaams Tunnel- en Controlecentrum (VTC) is in hoofdzaak een centrale meldkamer voor storingen of defecten aan de 20.000 -installaties langs wegen en waterwegen (verkeerslichten, wegverlichting, praatpalen, bruggen, sluizen, camera’s enz.). In de toekomst komt daar de opvolging van de technische veiligheid in de tunnels bij. Indertijd werden kleine controlezaaltjes bij tunnels geïntegreerd. Nu kan dat met afstandsbewakings- en bedieningssystemen.

De grote toekomstige uitdaging en verder uit te bouwen tak van het VTC is zijn functie als centrale controlekamer voor de tunnels in Vlaanderen. Op termijn zal dit betekenen dat het VTC instaat voor de gecentraliseerde bewaking van veiligheidsfuncties in tunnels, in lijn met de Europese Richtlijnen. De norm beschrijft de minimumveiligheidseisen voor tunnels in het trans-Europese wegennet en legt op dat tegen 2014 de Kennedytunnel op de R1 rond Antwerpen, de Craeybeckxtunnel op de E19 ter hoogte van Antwerpen en de 4-armentunnel op de R0 rond Brussel moeten voldoen aan de vooropgestelde veiligheidseisen.

Daarbij gaat bijzondere aandacht naar de vernieuwing van de bewakings- en besturingssystemen. Een upgrading van de huidige systemen in deze tunnels, die gemiddeld 15 tot 20 jaar oud zijn, is nodig om te beantwoorden aan de eisen die de Europese tunnelrichtlijn stelt op het gebied van incidentmanagement en crisisbeheersing. Ook voor de ongeveer 30 tunnels die geen deel uitmaken van het trans-Europese wegennet wordt op termijn gestreefd naar vergelijkbare veiligheidsniveaus.

Het VTC zal onder meer instaan voor de technische bewaking en het bedrijfszeker houden van de elektromechanische en telematica-uitrustingen van het tunnelpatrimonium. Gezien de vergelijkbare taakstelling en de expertise inzake bewakings- en besturingssystemen van de permanente wachtdienst ligt het voor de hand het nieuw geboren tunnelbewakingscentrum op dezelfde site in Antwerpen te huisvesten. In 2011 doopte men de combinatie van beide centra officieel tot Vlaams Tunnel- en Controlecentrum of kortweg VTC.

Vandaag beschikken de operatoren van het VTC over een uitgebreid instrumentarium aan afstandsbewakings- en bedieningssystemen waarmee men quasi alle installaties langsheen de hoofdwegen en waterwegen in Vlaanderen kan opvolgen. Op basis van gemelde en gedetecteerde technische defecten neemt het VTC de gepaste acties om herstellingen op te starten. Op jaarbasis zijn er om en bij de 25.000 defect- of averijmeldingen aan de installaties op de wegen en waterwegen. Ruim de helft van de oproepen gaat over defecte verkeerslichten of wegverlichting. 8 van de 10 meldingen worden binnen de 6 uur hersteld.

Buiten de kantooruren en in het weekend fungeert het VTC als centrale meldkamer voor het kanaliseren van telefonische oproepen van de politie voor dringende strooiacties tijdens de wintermaanden en voor interventies van de wegendistricten bij calamiteiten langs de wegen. Het VTC staat ook in voor de bediening en schakeling van specifieke systemen op afstand zoals de wegverlichting langs onze autosnelwegen.

Vlaams minister Crevits : “Als tunnelbewakingscentrum zal het VTC bij incidenten en calamiteiten in tunnels een belangrijke rol vervullen in de veilige afhandeling ervan Momenteel zijn alle nodige voorbereidingen aan de gang om dit luik van het VTC verder uit te bouwen. Vanaf 2013 zal de effectieve uitbouw starten. Gelijktijdig zal de dynamische signalisatie en veiligheidsuitrusting van respectievelijk de Craeybeckxtunnel, de Kennedytunnel en de Vierarmentunnel vernieuwd worden.”

Huisvesting van het VC en VTC

Tot voor kort waren het Verkeerscentrum en het Vlaams Tunnel- en Controlecentrum gehuisvest in een dienstgebouw boven de Craeybeckxtunnel. Dit gebouw was aanvankelijk bedoeld als een technische ruimte horende bij de Craeybeckxtunnel.

Door de sterke groei van het VC en VTC was het vroegere gebouw te klein geworden. Het aantal personeelsleden groeide in de afgelopen 15 jaar aan tot 58 personeelsleden op vandaag en ook de computerinfrastructuur dikt jaarlijks verder aan. De verhuizing naar een nieuw gebouw drong zich op. Uiteindelijk is de Kievitpleinsite, nabij het Centraal Station in Antwerpen als meest gunstige locatie geselecteerd. Deze locatie heeft bovendien als bijkomend voordeel dat de Vlaamse overheid er het Vlaams Administratief Centrum Antwerpen (Anna Bijns) heeft ondergebracht. Het voordeel daarvan is dat optimaal gebruik kan gemaakt worden van gemeenschappelijke voorzieningen.

De inrichting was klaar in februari 2012. Intussen waren de administratieve medewerkers van het Verkeerscentrum al verhuisd naar hun nieuwe werkplek. In de periode maart tot en met juni 2012 volgde de grote klus om de verschillende computersystemen en softwareapplicaties over te brengen naar het nieuwe datacenter. Tegelijkertijd zijn ook de netwerkverbindingen tussen de twee sites verder uitgebouwd en is de volledige kantoorverdieping ingericht met ergonomische operatorzalen. Tot slot is de nieuwe configuratie ook zeer grondig doorgetest. Het nieuwe Verkeerscentrum en het Vlaams Tunnel- en Controlecentrum is nu volledig operationeel.

Samenwerking

Naast de samenwerking tussen het Verkeerscentrum en het Vlaams Tunnel- en Controlecentrum werden nauwere samenwerkingsverbanden opgezet met andere externe partners die ook actief zijn binnen het mobiliteitsgebeuren gericht op het wegverkeer.

Het Verkeerscentrum werkt al lange tijd samen met de Federale Wegpolitie. Een detachement van de Federale Politie is 24u op 24u en 7d op 7d aanwezig in de operatorzaal en verzorgt de contacten tussen het Verkeerscentrum, het CIC en de operationele verkeerseenheden op de autosnelwegen. Door deze nauwe samenwerking kan er vlot een beroep doen worden gedaan op politiepatrouilles voor de uitwisseling van gedetailleerde informatie en hinderinschattingen. Zo wordt ook de weggebruiker beter en sneller geholpen. Ook de Lokale Verkeerspolitie Antwerpen stond positief tegenover de oproep om de activiteiten rond verkeersbeheer en -veiligheid te bundelen op dezelfde locatie.

De nauwe samenwerking tussen Lokale Verkeerspolitie Antwerpen, VC en VTC van op eenzelfde locatie zal ook haar vruchten afwerpen in het kader van de vernieuwing van de coördinatie van de verkeerslichten in Antwerpen. Er wordt de volgende jaren geïnvesteerd in een project met slimme verkeerslichten voor de regio Antwerpen om de doorstroming van het openbaar- en het gewoon verkeer vlotter te laten verlopen.

Minister Crevits : “Het nieuwe Verkeerscentrum staat symbool voor modern verkeersmanagement. Goede huisvesting voor de 58 medewerkers van het Verkeerscentrum en het Vlaams Tunnel- en Controlecentrum, operatorzalen met de modernste technologie en een nieuw datacentrum met de beste beveiliging op alle vlakken zorgen voor een sterke basis voor een deskundig verkeersbeheer. De aanwezigheid van de politiediensten in hetzelfde gebouw zal de doeltreffendheid verhogen. Door naast het onderhoud van de wegen volop te investeren in bijhorende moderne infrastructuur zoals dynamische borden,rijstrooksignalisatie, spitsstroken, slimme verkeerslichten en trajectcontrole banen we de weg naar een betere mobiliteit voor alle weggebruikers.”