CD&V wil dat er in Vlaanderen een afstammingscentrum met een daaraan gekoppelde DNA-databank wordt opgericht. Bij dit centrum kunnen mensen terecht die vragen hebben over hun biologische afstamming. Er kan ook gezocht worden naar overeenkomsten tussen DNA-profielen, waaruit ontmoetingen met verwanten kunnen voortvloeien. “Uiteraard koppelen we daar een luik psychologische begeleiding aan,” aldus Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers, die hierover een voorstel voorlegt aan de andere partijen.
Een zwangere vrouw trekt in de jaren zeventig naar Noord-Frankrijk om er anoniem te bevallen en staat haar kind af voor adoptie. Vandaag, bijna 50 jaar later, wil de moeder haar kind terugvinden. Zij staat daarom DNA af aan de DNA-databank in de hoop dat haar kind intussen op zoek is naar haar biologische moeder, en hetzelfde deed. Wanneer een match wordt gevonden kan een ontmoeting (onder psychologische begeleiding) worden opgezet vanuit het afstammingscentrum.
Onze huidige maatschappij kent steeds meer verschillende gezinsvormen. Er zijn samengestelde gezinnen, eenoudergezinnen, gezinnen met twee moeders of vaders, etc. Ook een kinderwens kan op verschillende wijzen worden vervuld. Voor sommigen gebeurt dit via adoptie, voor anderen via gameet- of embryodonatie. Het gevolg kan zijn dat de biologische afstammingsband van het kind doorgeknipt wordt of moeilijk te achterhalen is. Dit leidt tot heel wat afstammingsvragen.
Daarom wil CD&V een geïntegreerd systeem in het leven roepen voor iedereen met dergelijke afstammingsvragen. “We willen een afstammingscentrum dat zich richt tot iedereen bij wie de juridische verwantschap niet overeenstemt met de biologische en/of sociale afstammingsrelatie,” legt Schryvers uit, “We stellen een centraal register met persoonsgegevens voor, dat juridisch omkaderd wordt met rechtsregels omtrent de bewaring en ontsluiting van die gegevens.”
Naast de mogelijkheid om vrijwillig DNA-stalen te laten afnemen en het overeenstemmend DNA-profiel te laten registreren in een databank, voorziet het voorstel van CD&V ook in een component psychosociale begeleiding.
“Geanonimiseerde DNA-profielen van zowel donoren en donorkinderen, als van afstandsmoeders en geadopteerden worden met elkaar op gedifferentieerde wijze gematcht,” vertelt Schryvers, “Een positieve match kan aanleiding geven tot een begeleide contactopname of ontmoeting tussen verwanten. Zo voorzien we een geïntegreerde werking waarbij onderzoek gekoppeld wordt aan informatie, begeleiding en sensibilisering.”
De komst van zo’n afstammingscentrum en DNA-databank betekent een grote ommezwaai, want momenteel garandeert de Belgische wetgeving de anonimiteit van de donor, en kan de donor evenmin informatie verkrijgen over de uit donatie geboren kinderen.
Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers opperde het idee tot oprichting van een databank met DNA-materiaal van mensen die hun kind onder dwang hebben moeten afstaan al in december 2014, tijdens de eerste hoorzitting in het Vlaams parlement omtrent gedwongen adopties. Na die hoorzittingen stelde Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen een expertenpanel samen dat deze problematiek verder onderzocht. Het idee van een afstammingscentrum maakte deel uit van het eindrapport van dit panel en werd ook opgenomen in een voorstel van resolutie ter afsluiting van de parlementaire besprekingen van dat eindrapport. Nu er ook een voorstel van decreet klaar is, kunnen het afstammingscentrum en de DNA-databank concreet worden.
“Intussen is er werk gemaakt van concrete teksten, waardoor het afstammingscentrum en de DNA-databank een decretale basis kunnen krijgen. Het spreekt voor zich dat contactname met het afstammingscentrum en in het bijzonder het laten opnemen van gegevens in de databank een vrije, en ook goed geïnformeerde keuze moet zijn. De nodige begeleiding is heel belangrijk, zowel voor wie via die weg familieleden vindt, als voor wie niemand vindt,” aldus Schryvers. Zij hoopt dat dit voorstel van decreet nog deze legislatuur uitvoering kan krijgen. Zij zal daarover overleg aangaan met de andere fracties in het parlement.
