Elke Vlaming betaalt een solidaire zorgpremie om, zodra hij zorgbehoevend wordt, recht te hebben op een zorgbudget van de Vlaamse sociale bescherming (de zorgverzekering). Voor wie zijn zorgpremie niet correct heeft betaald, wordt de uitbetaling van de tegemoetkoming opgeschort op het moment dat men op de zorgverzekering beroep wil doen. Die opschorting met verlies van rechten wordt echter vanaf 1 januari 2018 afgeschaft. Daartoe keurde de Vlaamse Regering vandaag een besluit goed.
De zorgpremie bedraagt 50 euro (of 25 euro voor mensen met een laag inkomen) en moet elk jaar uiterlijk voor eind april zijn betaald. Iedereen die in Vlaanderen woont en ouder is dan 25, is verplicht ze te betalen aan een van de zes erkende zorgkassen in Vlaanderen. De zorgverzekering wordt automatisch toegekend aan wie zijn zorgbehoevendheid kan bewijzen en biedt een maandelijkse tegemoetkoming van 130 euro om niet-medische zorgkosten te helpen dragen. De vergoeding kan vrij worden besteed. Zo kan men ze gebruiken om eigen bijdragen te betalen voor poetshulp of verblijfskosten in een woonzorgcentrum, maar ze kan ook gebruikt worden als beperkte vergoeding voor de mantelzorger. Alleen wie aangesloten is, heeft recht op de tegemoetkoming.
Wie niet, niet volledig of te laat betaald heeft, riskeerde een sanctie op het moment dat hij zorgbehoevend werd. Voor elk jaar dat de zorgbijdrage niet correct werd betaald, werd de uitbetaling van de Vlaamse zorgverzekering met vier maanden opgeschort. Dat komt neer op 4 maal 130 euro per jaar dat men niet, te laat of onvolledig heeft betaald. Bovendien is er ook een boete voor wie meerdere keren zijn premie niet heeft betaald.
Met de opschorting van zijn tegemoetkoming werd men pas geconfronteerd op het moment dat men zorgbehoevend werd: het moment dus dat men de zorgzekering nodig heeft om kosten te kunnen betalen die gepaard gaan met de zorgbehoefte. De gevolgen hiervan kwamen vaak hard aan en dat dreigde vooral kwetsbare mensen met problemen op te zadelen. Het kon gaan om een bijdragebetaling die niet correct was gebeurd, vele jaren terug. Zo kon een eenmalige nalatigheid tot gevolg hebben dat men later 520 euro minder kreeg van de Vlaamse zorgverzekering.
Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: “Daarom wordt deze sanctie met ingang van 1 januari 2018 afgeschaft. Voor wie dan nog een lopende sanctie heeft, zullen de maanden na 1 januari 2018 worden kwijtgescholden. Dit is vandaag geregeld in een Besluit van de Vlaamse Regering. In het decreet Vlaamse sociale bescherming hadden we immers al principieel de keuze gemaakt om die sanctie te schrappen. We investeren 4 miljoen euro om de meeruitgaven hiervoor te voorzien.”
De boete van 250 euro (100 euro voor personen met recht op verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering), blijft bestaan. Tot nog toe werd de boete opgelegd na drie niet betaalde bijdragen. Het nieuwe decreet Vlaamse sociale bescherming zal die termijn vanaf 2019 verkorten naar twee niet betaalde bijdragen. Zo blijven er voldoende garanties dat de bijdrage voor de Vlaamse sociale bescherming ook afdwingbaar is.