Naar een humaan en kordaat asielbeleid

We blijven geconfronteerd met een stijgend aantal asielaanvragen in ons land. 25000 aanvragen vorig jaar.  Daarmee volgen we de tendens die ook in Frankrijk geldt. In Nederland echter ziet men een daling van het aantal asielaanvragen in 2011. Het blijft een merkwaardige vaststelling, maar dat maakt het probleem niet minder prangend. Zeker op het gebied van opvang.  Nochtans kan men niet zeggen dat er de afgelopen jaren niet fors geïnvesteerd is in bijkomende plaatsen.  We hebben nu 24000 opvangplaatsen, dat is dubbel zoveel sinds 2007.

Iedereen is het er over eens dat  we moeten blijven inzetten op een aantal assen die voor een humaan en kordaat asielbeleid kenmerkend zijn : de instroom beperken, de procedure versnellen, de misbruiken aanpakken en de uitstroom effectief organiseren. Enkel indien we hierin slagen, kunnen we spreken van een geslaagd asielbeleid.

Het regeerakkoord draagt alle elementen in zich om dit asielbeleid vorm te geven. Wij rekenen op de staatssecretaris om dit ook uit te voeren. Als coördinerende staatsecretaris heeft zij voor het eerst alle departementen onder haar bevoegdheid om dit daadwerkelijk aan te pakken.

Wij willen onze prioriteiten nogmaals duidelijk stellen :

1.    We moeten de opvangcrisis onder controle krijgen.

Dit moet in eerste instantie door een beperking van de instroom. Het afremmen van onterechte aanvragen en een beperking van de meervoudige aanvragen, nu nog 1 op de 5 aanvragen, is belangrijk. Preventieve maatregelen door ontradingscampagnes in de landen van herkomst moeten duidelijk maken dat dit land niet het land van melk en honing is.

We moeten ook volop inzetten op een materieel spreidingsplan. Dit kan onder meer door de OCMW’s te stimuleren in de oprichting van LOI’s met een snelle erkenning van deze opvanginitiatieven en een betere ondersteuning in de omkadering die de OCMW moeten verlenen.  Wij vragen ook uitdrukkelijk om de partners, de NGO’s en het Rode Kruis meer te betrekken bij het creëren van extra plaatsen.

2.    kortere asielprocedures

Uiteindelijk moeten we ook volop inzetten om het verkorten van de asielprocedures. Ook dit werd opgenomen in het regeerakkoord en dit biedt de beste garantie op een snellere doorstroming in de opvangcentra.
Uiteraard moet dit gebeuren met eerbiediging van de beginselen van de rechtstaat. We hebben in de voorbijgaande maanden hierin reeds belangrijke beslissingen genomen. De lijst met veilige landen , die nu klaar moet zijn, moet zo snel mogelijk worden toegepast zodat aanvragers uit die landen snel duidelijkheid krijgen in hun dossier en men gevolg kan geven aan de beslissing.
De versterking van de asielinstanties werpt stilaan ook haar vruchten af. Het aantal beslissingen die genomen worden stijgt elke maand. Daarmee kan ook de achterstand weggewerkt worden.



3.    Werk maken van een effectieve uitstroom

Concreet betekent dit werk maken van een echt  terugkeerbeleid, vrijwillig als het kan gedwongen als het moet.Positief in de beleidsbrief is dat de minister voorziet in: de opening van een nieuw terugkeercentrum, het inzetten van coaches en ook reïntegratieprojecten in de landen van herkomst.

Het wetvoorstel van de heer Somers biedt eveneens een belangrijke aanzet tot het stimuleren van de vrijwillige terugkeer en samen met de omzetting van de terugkeerrichtlijn moet dit snel worden ingevoerd.

We herhalen onze oproep die we ook in de commissie hebben gedaan om alternatieven op te zoeken binnen bestaande structuren voor de terugkeercentra voor illegale criminelen in afwachting van een specifiek centrum.  Dit is iets waarmee niet getalmd kan worden, dit moet er op heel korte termijn komen.

Daarnaast willen we ook aandringen om te zorgen dat mensen die wel erkend worden, zo snel mogelijk uit de centra weg kunnen. Dat zijn er nu 6% in de opvangcentra. Daarvoor moet men natuurlijk werk maken van huisvesting.  En daar wringt nog het schoentje.


Een aanpak op deze drie cruciale assen is essentieel om tot een structurele aanpak te komen van de opvang-en asielcrisis.  Het heeft geen zin om enkel op terugkeerbeleid te focussen, zolang de voordeur, de instroom helemaal niet wordt beperkt. Het is ook onmogelijk om onbeperkt plaatsen te blijven bij creëren. Maar, toch kunnen we niet om het feit heen, dat die structurele aanpak enige tijd kost en kunnen we niet anders dan voor deze winter, ook een aantal tijdelijke noodmaatregelen te nemen.  Niemand kan zich permitteren dat gezinnen de nacht in de vrieskou moeten doorbrengen.  Net zoals vorig jaar zullen ook dit jaar, door u een aantal dringende maatregelen moeten genomen worden. Uiteraard vergt dit samenwerking met alle bevoegde instanties en ministers.  Op 23 december heeft u hiervoor bijkomende middelen gekregen, niet alleen om 3000 plaatsen toch nog te verlengen maar ook middelen om op korte termijn 1300 plaatsen te creëren.  Welke maatregelen heeft u intussen genomen, hoeveel noodopvangplaatsen zijn er intussen en wat moet er nog concreet gebeuren om de volledig 1300 in te vullen?


4.    Misbruiken aanpakken

De wet op de gezinshereniging werpt duidelijk zijn vruchten af. Mensen die voordien voorbestemd leken om hun leven in de uitkeringen door te brengen worden nu afgeblokt en gestimuleerd om eerst werk te zoeken voor zij hun partner laten overkomen zodat zij voor hun gezin kunnen zorgen en herbergen in een behoorlijke woning.   Heel concreet voorbeeld van mensen die nu aan de slag gaan via art 60.

Maar hiermee houdt het niet op. We moeten blijvend werk maken van de strijd tegen de schijnhuwelijken en de schijnsamenwoonst o.m. door de oprichting van een databank.  Ook moeten we uiteraard zorgen dat mensen die wel een schijnhuwelijk aangaan gesanctioneerd worden: de beste sanctie is het ontnemen van de verblijfsvergunning.  Dat gebeurd veel te weinig, althans niet automatisch.  Daarom willen we aandringen op een betere afstemming tussen de burgerrechtelijke, strafrechtelijke en administratieve procedure.

De misbruiken in de medische regularisatieprocedure moeten eveneens worden aangepakt. Ook hier verwachten we snel de toepassing van de wet die onlangs in het parlement werd gestemd.

Misbruiken van ons sociaal zekerheidssysteem – in dit geval veelal door Europese migratie – moet drastisch worden aangepakt. Wij pleiten voor een betere toegang van de dienst Vreemdelingenzaken tot bestaand databanken zoals de kruispuntbank om schijnzelfstandigen en nep-arbeidscontracten beter en sneller te kunnen opsporen. Wat we doen voor onze eigen mensen, moet ook mogelijk zijn voor misbruiken in de verblijfswetgeving op te sporen !  Ik wil daarom aandringen om ook werk te maken van een betere toegang tot de gegevens die DVZ nodig heeft om te kunnen nagaan of iemand voldoet aan de criteria om zijn partner over te brengen en die hier ook te houden.  Zo moet DVZ kunnen nagaan of iemand leeft van het OCMW of niet.  Het is daarom niet noodzakelijk om rechtstreeks inzage te geven in alle dossiers, maar wel in de dossiers van personen die hier zijn via bv. Gezinshereniging of vrij verkeer van werknemers.

We beseffen het maar al te goed. Koken kost geld. We hopen dan ook dat bij de begrotingscontrole voldoende middelen kunnen worden ingezet voor een versterking van deze diensten die de controles moeten uitvoeren. Het heeft geen zin om meer controle in te bouwen, maar geen ambtenaren te voorzien die de controles moeten uitvoeren. Uiteindelijk zal ook de aanpak van misbruiken geld opbrengen.

5.    Beschermen wie bescherming nodig heeft

De problematiek van de NBMV is gekend. Het aantal minderjarigen die in ons land aangetroffen worden, stijgt zichtbaar. We vragen een snelle manier en betere manier voor de leeftijdsbepaling door aangepaste tests. Maar ook een goede ondersteuning voor de voogden. Meer minderjarigen vraagt nu eenmaal ook meer mensen om hen op te volgen en ook hier moet gewaakt worden over de kwaliteit. Voor de opvang vragen wij nauw overleg met de gemeenschappen.

Aandacht ook voor de slachtoffers van mensenhandel. Vooral ook de stijgende gevallen van minderjarigen die hiervan het slachtoffer worden. We verwijzen nogmaals naar het rapport van Europol dat wijst op de Europese netwerken van mensensmokkel met als doel het misbruiken van de sociale uitkeringen in bepaalde landen.