Minister Peeters investeert 300.000 euro in Vlaamse volkstuinen

De vraag naar volkstuinen blijft ook in Vlaanderen sterk stijgen. Daarom voorziet Vlaams minister-president Peeters, tevens bevoegd voor Plattelandsbeleid, 300.000 euro voor de inrichting van volkstuinen. Minister-president Peeters gaf de Vlaamse Landmaatschappij de opdracht een projectoproep te lanceren voor gemeenten en verenigingen. 
Naar aanleiding van deze projectoproep kreeg minister-president Peeters vandaag een begeleide rondgang in het volkstuinpark “Drakenhof” te Deurne. Deurne herbergt meer dan 10% van alle volkstuinen in Vlaanderen. Het volkstuinpark Drakenhof telt in totaal maar liefst 238 tuintjes, en doorkruist wandel- en fietspaden zodat het gebied aantrekkelijk is voor alle buurtbewoners. Volkstuinen van vandaag staan dan ook voor ontmoetingen, gezelligheid, recreatie, en een stuk natuurbeleving in de stad.
Volkstuinen kennen een heel lange geschiedenis. Zij spelen een belangrijke rol in het leven van inwoners die zelf over weinig eigen buitenruimte beschikken, maar toch interesse in het tuinieren hebben. Volkstuinen zijn daarnaast ook een ontmoetingsplaats, en dus mag hun sociale rol niet onderschat worden.
Overal in Europa groeit de aandacht voor volkstuinen en er wordt heel wat onderzoek aan gewijd. Reeds in 2007 werd op vraag van minister-president Peeters door de Universiteit Gent onderzoek gedaan naar de toestand van de volkstuinen in Vlaanderen, vanuit een sociologische en ruimtelijke benadering. Uit dat onderzoek bleek dat het aantal volkstuinen in Vlaanderen en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op zowat 4.600 moet geschat worden, verdeeld over 114 volkstuinparken met een totale oppervlakte van137 ha. De helft daarvan ligt in de provincie Antwerpen.
Het beheer van bestaande volkstuinparken gebeurt vooral door de vzw De Vlaamse Volkstuin (53%), gemeentelijke, provinciale of gewestelijke groendiensten (18%), individuele verhuur
11%, gronden NMBS Holding), en de vzw VELT (3%). Het onderzoek uit 2007 stelde ook een richtnorm op voor volkstuinen in Vlaanderen, toegepast op 10 centrumsteden (Antwerpen, Gent, Brugge, Mechelen, Aalst, Kortrijk, Hasselt, Sint-Niklaas, Oostende en Turnhout). Het gewenst areaal werd toen op ongeveer 170ha berekend, waarvan 70ha voorhanden. Toen al bleek de nood aan volkstuinen groot.
Vraag naar volkstuinen slechts voor 1/3 ingevuld
Die behoefte aan areaal voor volkstuinen werd bevestigd door nieuw onderzoek van de UGent in2010, inopdracht van de vzw Volkstuinen met steun van de Vlaamse overheid. Uit dat nieuwe onderzoek bleek dat de behoefte aan bijkomende volkstuinen niet beperkt blijft tot de grote steden, maar ook in kleinstedelijke gebieden en gemeenten nadrukkelijk aanwezig is. Voor de 10 centrumsteden en 40 geselecteerde gemeente bedroeg de behoefte ongeveer 283ha. Rekening houdend met het huidige aanbod wordt de vraag vandaag maar voor ongeveer 1/3 ingevuld.
VLM lanceert projectoproep voor de inrichting van volkstuinen in Vlaanderen
Vorig jaar voorzag minister-president Peeters reeds 105.000 euro voor de prefinanciering bij de aankoop van gronden voor volkstuinen. Dit jaar zet de minister-president een volgende stap met het uittrekken van 300.000 euro voor de inrichting van volkstuinen. Minister-president Peeters gaf de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) nu de opdracht een projectoproep te lanceren naar gemeenten en verenigingen (particulieren komen niet in aanmerking) voor de inrichting van volkstuinen. In deze projectoproep, die in oktober 2012 wordt gelanceerd, wordt verdere toelichting gegeven bij volgende vragen:
         Wie kan projecten indienen ?
         Welke voorwaarden zijn van toepassing ?
         Over welke termijn kunnen de projecten lopen ?
         Wat zijn de beoordelingscriteria ?
         Welke kosten kunnen in rekening gebracht worden ?
         Hoeveel bedraagt het percentage eigen inbreng ?
         …
De bedoeling van de projectoproep is in eerste instantie de aanleg van nieuwe volkstuinen een boost te geven, om zo aan de stijgende vraag tegemoet te komen. In tweede instantie gaat de aandacht uit naar de modernisering van bestaande volkstuinen. Daarbij kan gedacht worden aan de afbouw van het pesticidengebruik en de evolutie naar een ecologisch beheer, de uitbouw van de gemeenschappelijke delen, en de uitbreiding van het aantal percelen,… . Centrale doelstelling bij zowel bestaande als nieuwe volkstuinen, is de verhoging van de sociale cohesie en het creëren van een goede groepsdynamiek, met een zelfstandig voortbestaan als finaliteit. Daarbij is het essentieel ook de jeugd te betrekken bij het volkstuingebeuren.
De projectvoorstellen moeten worden ingediend in het voorjaar van 2013, zodat nog voor de zomer van 2013 een jury zich kan buigen over de ingediende projecten. De goedgekeurde projecten kunnen vervolgens opstarten in juni 2013, waardoor de inhuldiging van de nieuw ingerichte tuinen is voorzien tegen juni 2014. Bovendien wordt nazorg en opleiding van de tuinders voorzien tot juni 2015, want het einddoel van het project is uiteraard dat de tuinen op termijn zelfstandig kunnen voortbestaan.
Minister-president Peeters wenst met dit initiatief bij te dragen aan het herstel van de voeling met gezonde voeding, met smaken, met de eigen productie van voedsel, en met de nutritionele waarde. De projectoproep zal bekend gemaakt worden via de communicatiekanalen van gemeenten en provincies, via de website van de Vlaamse Landmaatschappij (www.vlm.be), maar ook via het plattelandsmagazine Buitenkans (www.vlm.be/algemeen/buitenkans). Wie overigens zijn ideeën rond volkstuinen nu al wil delen, kan dit op de blog van Buitenkans (http://buitenkansmagazine.wordpress.com).