Eind 2017 telde ons land 1.086.805 zelfstandigen, dat is 2,8 procent méér dan het jaar ervoor. Een hoopvolle evolutie. Het minder positieve nieuws is dat het aantal arbeidsongeschikte zelfstandigen in 2016 steeg met maar liefst 7,12 procent. De afgelopen vijf jaar zagen we een toename van het aantal arbeidsongeschikten van 33.345 naar 38.919 personen.
“Het is hoog tijd voor een zorgvuldig preventie- en re-integratiebeleid voor zelfstandigen”, zegt CD&V-Kamerlid Griet Smaers.
Haar resolutie die de regering oproept om werk te maken van re-integratietrajecten voor zelfstandigen en de uitwerking van een preventief luik in het sociaal statuut, wordt deze maand nog in de Kamer behandeld. De coalitiepartners toonden reeds hun bereidheid om de resolutie te ondersteunen.
Voor werknemers is het meestal al niet evident om langdurig afwezig te zijn van het werk, laat staan voor zelfstandigen. De continuïteit komt in het gevaar en vaak worden zelfstandigen geconfronteerd met financiële moeilijkheden.”
- Griet Smaers
De oorzaken achter de cijfers zijn grotendeels tweeledig. Met stip op één staan nog steeds ernstige fysieke ongemakken. De laatste jaren neemt ook het aantal psychische problemen onder zelfstandigen toe, een trend die ook geregeld wordt vastgesteld bij werknemers. Dat het statuut vervrouwelijkt en veroudert, verklaart – voor een deel – deze cijfers. En de vervrouwelijking zet zich zeker nog een aantal jaren door.
Griet Smaers vindt dat er meer moet gedaan worden op vlak van preventie en welzijn. Veel zelfstandigen wachten nog te lang om hulp te zoeken. Ze stelt voor om op vrijwillige basis een preventief luik in te bouwen via het sociaal statuut van zelfstandigen. Daarnaast roept ze in haar resolutie tevens op om initiatieven te ondersteunen waarbij zelfstandigen elkaar onderling bijstaan om vaak voorkomende problemen zoals burn-outs aan te pakken. Tenslotte dienen er ook initiatieven genomen te worden om ook voor zelfstandigen re-integratietrajecten in te voeren.
Zelfstandigenorganisatie Unizo, die al langer pleit voor een betere ondersteuning , gaf alvast een positief advies over de voorstellen en ook federaal minister van Zelfstandigen Ducarme treedt de resolutie bij.
--
De tijd dat een zelfstandige stiefmoederlijk werd behandeld ten opzichte van een werknemer, is gelukkig voorbij. Er werden – mede onder impuls van CD&V – heel wat sprongen voorwaarts gemaakt op vlak van mantelzorg, minimumpensioen, moederschapsverlof, overbruggingsrecht en ga zo maar door. De toename van het aantal arbeidsongeschikten vraagt echter grotere inspanningen van onze sociale zekerheid. De stijging van het aantal psychische aandoeningen moet ons aanzetten tot een verhoogde waakzaamheid. Ook een zelfstandige heeft recht op voldoende preventie in het kader van zijn zelfstandigenstatuut. Het is een cliché van jewelste, maar investeren op voorhand vermijdt extra kosten achteraf. Het sociaal statuut van zelfstandigen voorziet momenteel echter niet in dergelijk preventieluik. Het wordt tijd om dit debat open te breken.
Het volledige persbericht kan u hier lezen (PDF)