Maak van werknemers en bedrijven geen wegwerpproduct
30-10-2012
Ik zat in de wagen toen ik het nieuws op de radio hoorde over de beslissing van Ford Europa om Ford Genk tegen 2014 volledig te sluiten. Kippenvel kreeg ik van de boodschap: omwille van de inhoud en omwille van de manier waarop. Koel, kil, afstandelijk, anoniem.
Wat is er toch aan de hand met onze samenleving als we toelaten dat een bedrijf op een steriele, ijskoude, afstandelijke manier omgaat met mensen zoals Ford deed? Zo in schril contrast met de harde realiteit voor de werknemers: een voor hen zeer ingrijpende beslissing, die hun verplicht om buiten hun wil om en ondanks al de geleverde inspanningen en inleveringen, een ander leven aan te vatten. Ook ik ben absolute voorstander van het versterken van mensen door opleidingen, begeleidingen, coaching enz, maar ik weiger me blind neer te leggen bij de zogenaamde vervangbaarheid en gemakkelijke inwisselbaarheid van mensen en jobs. In de hoop dat die jobs er dan ook mogen zijn, want in tijden van economische en sociale crisis is dit allemaal minder evident dan waarschijnlijk verwacht. Hoe probeer je aan je kinderen uit te leggen dat het de moeite waard is om je te engageren voor een job en een arbeidsethos te ontwikkelen als er van ma en pa koudweg afscheid genomen wordt op deze afstandelijke manier? En hoe moeten mensen met vertrouwen en openheid in werk en leven staan als “het gegeven woord” alleen nog maar betekenis blijkt te hebben voor “naïevelingen die niet in een economische realiteit staan”?
Laten we dus echt tot de kern van de kwestie komen. Hoe kunnen wij mensen een toekomst geven die bouwt op zorgzame (arbeids-)relaties, waar niet alles zo maar en zo eenvoudig inwisselbaar is en waar je mag rekenen op elkaars moed en creativiteit en inzet om elkaar vast te houden, ook en vooral in moeilijke tijden? Welk sociaal en economisch model bouw je uit om dit te realiseren? En hier ligt de uitdaging voor de komende onderhandelingen van de sociale partners en voor de regeringen op Vlaams, Federaal en ook Europees niveau. Ik mag hopen dat de gesprekken boven de heersende kilte uit kunnen stijgen, dat ze er rekening mee houden dat werknemers en bedrijven niet een soort wegwerpproduct zijn, maar wel mensen die willen leven, die het goed willen hebben en die gelukkig willen zijn.
Blijven we kiezen voor een verdeel en heers-strategie waarin werkgever en werknemer tegen elkaar opgezet worden om hun eigen dada’s op korte termijn te kunnen realiseren, of sluiten we samen een pact waarin we resoluut kiezen voor meer duurzaamheid en houvast voor werknemers én werkgevers ? Of we het nu leuk vinden of niet, we zijn elkaars grootste bondgenoot om de tewerkstelling in België op peil te houden en om Europa een rol van betekenis te blijven geven op wereldvlak.
Kiezen we voor een sociaal en economisch model waar zorgzaamheid en respect en wederzijds engagement eerder beloond wordt in plaats van afgestraft? Laten we de bladzijde niet zomaar en niet te vlug draaien. Is het teveel gevraagd als ik de hoop durf uit te spreken dat de zorg voor de Fordwerknemers en werknemers van toeleveranciers en de mens die er achter zit, de leidraad zou worden in de Renaultgesprekken die de komende maanden gevoerd zullen moeten worden?
Laten we stil staan bij deze schokkende gebeurtenis en rouwen. En laten we vanuit deze verontwaardiging kracht putten om lange termijn keuzes te maken in naam van het algemeen belang waar fundamentele waarden zoals respect, zorgzaamheid en duurzaamheid en wederkerigheid terug de plaats in onze samenleving krijgt die het verdient.