‘Ik ben een coronavoorzitter’, zucht de gewezen havenbaas die drie maanden voor de eerste lockdown zijn intrek nam in het hoofdkwartier van CD&V. Na een lang voorbereidingstraject noopten de stijgende besmettingscijfers CD&V deze week om ook het ‘Power On’-vernieuwingscongres van 11 december in te ruilen voor een digitale stemming. Dat is om twee redenen een domper: het congres moest de ontredderde regeringspartij nieuwe energie geven, na de verkiezingsnederlaag van 2019. En eerder had Coens al veel moeite om statutaire vernieuwingen door een digitaal overlegproces te loodsen. ‘Voor elke vereniging is corona een domper. Je ziet de samenleving ontrafelen, verbinding wegvallen en de polarisering toenemen. Ook als je een huis met vele kamers zoals CD&V probeert op te frissen, is het computerscherm geen cadeau.’
En dan gaat Beweging.net nog elders kameren.
Joachim Coens: ‘Dat is een logische evolutie van de ontzuiling. Onze relatie is al jaren steeds meer op ideeën dan op macht gebaseerd. In het nieuwe artikel 1 van onze statuten dat ik aan het congres voorleg, staat letterlijk: we staan open voor het middenveld, maar horen niemand toe.’
Wat is de inzet van het congres? Gaat het over het voortbestaan van de partij of van uw voorzitterschap?
Coens : ‘Het gaat om inspelen op snel veranderende tijden. Velen hebben het gevoel dat de samenleving hen ontglipt: het klassieke middenveld verdwijnt, technologiereuzen domineren het leven, de klimaatverandering wordt tastbaar, culturele tradities worden in vraag gesteld, het straatbeeld verandert, gezinnen met twee in- komens hebben moeite om een huis te kopen. Voor de antwoorden op al die bezorgdheden moet CD&V weer ‘top of mind’ worden. Daarom zullen we duidelijker maken voor wie we staan.’
Zijnde?
Coens : ‘De gewone mensen, die zich verweesd en verwaarloosd voelen. Aan de bovenkant heb je heel veel mensen die genoeg hebben. En aan de onderkant zijn er veel die profiteren. De mensen die gewoon hun best doen, vragen zich af: ‘En wij? Wij krijgen geen sociaal energietarief? En als we na veel werken en sparen zonnepanelen leggen, worden we geflikt?’ Dat gaat ook over de gewone ondernemer, die ziet dat de spotlights alleen nog op Elon Musk en Jeff Bezos staan.’
U bent de eerste CD&V-voorzitter die ik expliciet hoor spreken over profiteurs.
Coens : ‘Versta me niet verkeerd: ik heb het ook over rijken die hun eerlijke bijdrage niet betalen via allerlei omwegen. Ook tegen dat profitariaat revolteren de mensen. En ik blijf strijden tegen armoede en voor gelijke kansen. Maar met sociale correcties kan je ook het omgekeerde bereiken: dat de groep die werkt voor een laag loon vaststelt dat het beter is thuis te blijven. Net om dat tegen te gaan voert Hilde Crevits de jobbonus in, bouwt Vincent Van Pete- ghem de bijzondere bijdrage op de sociale zekerheid af en stellen we in onze congresteksten voor sociale rechten niet langer aan je statuut maar aan je inkomen te koppelen. Aan de andere kant van het spectrum blijven we ijveren voor de afschaffing van de fiscale aftrek van de tweede en derde woning. Die mensen hebben dat niet nodig.’
Bent u geloofwaardig op het klimaat- thema als u de boeren blijft behoeden voor een inkrimping van de veestapel?
Coens : ‘Als de Vlaamse regering mikt op 40 procent CO₂-reductie, is het omdat wij daarop geduwd hebben. Daar hoort een stikstofreductie van de landbouw zeker bij, maar daarvoor moet je de boeren meekrijgen. Dat lukt niet door hen zoals nu zes maanden in het ongewisse te laten over welke investeringen ze nog kunnen doen en zeker niet door hen in armoede te storten.’
Je kan bedrijven betalen om te sluiten.
Coens : ‘Daar moet de minister die bevoegd is voor het stikstofdossier (Zuhal Demir, red.) dringend een regeling voor uitwerken. Maar we gaan niet stoppen met vlees consumeren, hé. Er zijn ook technologische oplossingen.’
Wat met de kernuitstap na het veto van Demir (N-VA) voor de gascentrale van Vilvoorde?
Coens : ‘Voor de mensen telt dit: zal er stroom zijn en zal die betaalbaar zijn? Tinne Van der Straeten (Groen) heeft het dossier goed voorbereid. Het is nu aan Engie om het op te lossen. En zoals ik al eerder gezegd heb, moet er een Overlegcomité over energie komen, want alle bestuurspartijen zitten in het bad. Bijna 20 jaar geleden is de uitstap beslist door de regering-Verhofstadt en vervolgens herbevestigd door alle volgende regeringen. De partijen die nu storm lopen tegen gascentrales - de MR en de N-VA - hebben daar in de vorige legislatuur het pad voor geëffend. En de vorige energieminister van de MR heeft geen enkele voorbereiding getroffen om twee reactoren langer open te houden. Het is volgens mij dan ook niet meer haalbaar.’
Uw uitspraak dat u plaatsvervangende schaamte voelde bij het optreden van Demir heeft geen rimpeling veroorzaakt. En uw vraag om een Overlegcomité is niet beantwoord. Dat is een constante: CD&V lijkt gewichtloos geworden.
Coens : ‘In de Vlaamse regering is een hartig woordje gesproken over de aanpak van Demir. En ik ga ervan uit dat Alexander De Croo (Open VLD) en Jan Jambon (N-VA) mijn oproep nog gaan beantwoorden. Maar goed, wij hebben vandaag de kracht die we hebben. Geef ons 25 procent en we hebben meer te zeggen. Maar als bindteken tussen het federale en Vlaamse niveau spelen wij een cruciale rol. Mensen krijgen een afkeer van bestuursniveaus die elkaar bestrijden.’
Het zal wel, maar in de peilingen blijft u tegen 10 procent schuren. Krijgt u dat nog gekeerd?
Coens : ‘Ik heb ons in de Vivaldi-coalitie geloodst, omdat het land snakte naar een regering na twee jaar impasse. Ik heb drie nieuwe ministers aangesteld. En ik heb een inhoudelijke en organisatorische vernieuwing in gang gezet. Maar ik geef toe: ik ben teruggekeerd naar Brussel om het vertrouwen in de politiek te helpen herstellen. En op dat vlak zijn we - vooral door corona - niet vooruit. Integendeel.’
‘Wat me meer zorgen baart, is dat getalenteerde mensen stoppen met politiek of gewoon geen maatschappelijk engagement opnemen, omdat ze verrot gescholden worden op sociale media. Hoe kunnen we het weefsel herstellen? Dat is de inzet van deze tijd. Misschien zal een verbindende partij als de onze electoraal nog een tijdje in de shit zitten en uit de mode zijn, maar steeds meer zie je de nood aan meer CD&V. Zoals we nu bezig zijn in de samenleving, elk in zijn bubbel en maar op elkaar inhakken, dat gaat slecht aflopen.’
Bent uzelf niet uit de mode? De meest gehoorde analyse is dat CD&V de verkeerde voorzitter heeft gekozen.
Coens : ‘Maar een partij is toch meer dan de voorzitter? En Mahdi is toch niet weg? Ik heb hem staatssecretaris gemaakt. Hij bekleedt een heel belangrijke rol in de regering en in de partij trekken we samen de kar. Ik begrijp trouwens niet dat alle ana- lyses zo op CD&V focussen. Doen Vooruit en Open VLD het beter dan ons in de peilingen?’
Misschien moeten jullie fusioneren.
Coens : ‘Dan krijg je weer een partij met drie standen. Herverkaveling klinkt goed, maar ik denk dat je vooral een vertrouwenwekkend signaal geeft door goed samen te werken als je in dezelfde regering zit. Wij doen dat.’
Bart De Wever (N-VA) heeft in 2024 zijn afspraak met de geschiedenis. Doet u mee?
Coens : ‘Wij hebben na 2019 geprobeerd een regering rond de N-VA en de PS op poten te krijgen, maar dat is niet gelukt. Hoe de kaarten in 2024 zullen liggen, weten we niet. Wij gaan alleszins voor een meer efficiënte indeling van de staat. Bart moet eens nadenken over met wie hij nog een afspraak denkt te kunnen maken. Al die persoonlijke uithalen naar tegenstanders, al die rancune: wat koop je daarmee?’ JoachimCoens (55)
Joachim Coens is de zoon van gewezen CVP-coryfee Daniël Coens. In 2001 verliet hij de nationale politiek om CEO van de haven van Zeebrugge te worden. In 2019 keerde hij terug naar Brusselmet een succesvolle gooi naar het CD&V-voorzitterschap. Hij haalde het in de laatste ronde van huidig staatssecretaris Sammy Mahdi. Coens is burgemeester van Damme en vader van vier kinderen.
Bron: De Tijd, 27 november 2021
Auteur: Dieter Dujardin
Copyright © 2021 Mediafin
