De Pano-reportage waarin een journaliste undercover ging in commerciële woonzorgcentra laat niemand onberoerd. De Vlaamse Regering heeft de laatste jaren stevig in de ouderenzorg geïnvesteerd en heeft intens overlegd met tal van stakeholders over de acties die moeten ondernomen worden om een betaalbare en kwaliteitsvolle zorg voor alle Vlamingen te realiseren. Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, heeft daarvoor dan ook een ingrijpend plan klaar.
Vlaanderen telt momenteel 809 woonzorgcentra, waarvan 219 openbare, 452 vzw’s en 138 for-profit. For-profit initiatiefnemers hebben steeds toegang gehad tot de markt van de woonzorgcentra op voorwaarde dat hun initiatief past binnen de programmatie en dat zij beantwoorden aan de erkenningsvoorwaarden.
Sinds enkele jaren treedt er in de residentiële ouderenzorg echter een grotere marktwerking op. Daarnaast is er ook een grotere verscheidenheid aan initiatiefnemers in grote groepen merkbaar die zich ook internationaal profileren, terwijl bovendien ook de zorgzwaarte van de bewoners in de Vlaamse woonzorgcentra stijgt.
Al die evoluties maakten een grondige en vernieuwde Vlaamse beleidsaanpak noodzakelijk. Sinds midden 2014 is de Vlaamse gemeenschap bevoegd voor de financiering van de zorg in de Vlaamse woonzorgcentra en heeft de Vlaamse Regering de laatste jaren dan ook stevig geïnvesteerd in de ouderenzorg.
Er was daarbij ook intens overleg met tal van stakeholders over de acties die moeten ondernomen worden om een betaalbare en kwaliteitsvolle zorg voor de Vlamingen te kunnen realiseren. Minister Vandeurzen: “In samenspraak met de sector zullen we spoedig een ontwerp maken om het woonzorgdecreet hiertoe aan te passen. Er moet meer bestuurlijke en financiële transparantie komen, maar ook een financieringssyteem dat meer afgestemd is op de zorgzwaarte en zorgnoden van de bewoners. Levenskwaliteit moet de kwaliteitsstandaard zijn die organisatoren van residentiële ouderenzorg moeten waarborgen. Ook de for-profitondernemeningen die actief zijn in de residentiële ouderenzorg moeten deze garanties kunnen geven.”
Nood aan maatschappelijk debat
De reportage van Pano houdt de kijker een spiegel voor en confronteert hem met de nood aan een grondig maatschappelijk debat over kwetsbare ouderen in de samenleving en de beschikbaarheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de residentiële ouderenzorg in Vlaanderen.
“Uit de vele bezoeken die ik aan woonzorgcentra heb gedaan, kan ik vaststellen dat er heel wat goede voorbeelden bestaan waar vele betrokken personeels- en bestuursleden werken”, vertelt minister Vandeurzen. “Ik wens dan ook mijn waardering uit te drukken aan de vele duizenden mensen die elke dag weer het beste van zichzelf geven. Uiteraard mogen we niet blind zijn voor de structurele problemen van de sector waarvoor ik niet alleen een korte-, maar ook een langetermijnvisie- en planning heb uitgewerkt die momenteel ter bespreking voorligt bij de Vlaamse Regering en verder reikt dan deze legislatuur.”
Protocolakkoord met de residentiële woonzorg
Vlaams minister Jo Vandeurzen wil daarom een protocolakkoord afsluiten met wederzijdse engagementen. De afstemming van de personele normen op de toenemende zorgzwaarte van de bewoners in de woonzorgcentra zal daarin een prioriteit zijn. Enkele andere belangrijke aspecten van het protocolakkoord zijn onder andere:
- Meerjarenplanning- en begroting voor het wegwerken van verschillen in de financiering van de zorgzwaarte
- De verdere uitbreiding van het aanbod periode 2020-2025
- Implementatie op termijn van persoonsvolgende financiering
- Inpassing van financieringsbehoefte in de meerjarenramingen voorde Vlaamse sociale bescherming
- Prijsgarantie voor bewoners
- Waarborgen bestuurlijke en financiële transparantie
- Optimaliseren kwaliteit van bestuur, management, wonen, leven en zorg
- Opzetten projecten werkbaar werk en innovatie
- Transparantie inzake kwaliteit van zorg én aangeboden levenskwaliteit
Blijven investeren
Sinds Vlaanderen deze bevoegdheid met de zesde staatshervorming overgenomen heeft, is ze aan een inhaalbeweging voor de sector van de woonzorgcentra begonnen. Deze inhaalbeweging houden we aan met actiepunten op diverse domeinen. Tussen 2015 en 2019 voorziet de Vlaamse Regering een investering van 278 miljoen euro, waarvan 101 miljoen voor 2.000 voltijdse personeelsleden waarmee de toenemende zorgzwaarte kan worden aangepakt. 137 miljoen gaat naar uitbreiding van het aanbod. 40 miljoen wordt voorzien voor een verlaging van de dagprijs bij nieuw- of vernieuwbouw.
Jo Vandeurzen: “Goede woonzorgcentra zijn onmisbare schakels in het geheel van woon-, leef- en zorgvormen voor zorg- en ondersteuningsafhankelijke ouderen. Enkel het verlenen van minimale basiszorg is inderdaad onvoldoende: de zorg voor de levenskwaliteit en levenszin maken integraal deel uit van kwaliteitsvolle zorg. Dit veronderstelt een gedeelde verantwoordelijkheid van ieder van ons.”
