Interfederaal Centrum 'Gelijke Kansen & Bestrijding van Discriminatie en Racisme'

Na jarenlang overleg op de verschillende bestuursniveaus van ons land, heeft de Vlaamse regering beslist om een nieuwe gemeenschappelijke interfederale instelling op te richten, ter bevordering van gelijke kansen en bestrijding van discriminatie: het ‘Interfederale Centrum voor Gelijke Kansen en de Strijd tegen Discriminatie en Racisme’ zal op 30 juni 2013 van start gaan. Nadat gisteren en vanochtend de Federale Regering, de Regering van de Franse Gemeenschap, de Regering van de Duitstalige Gemeenschap, de Regering van het Brussel Hoofdstedelijk Gewest en de Franstalige Gemeenschap al hun akkoord verleenden, is nu ook de Vlaamse Regering akkoord.
Op 30 juni 2013 zal de nieuwe gemeenschappelijk opgerichte instelling, het ‘Interfederale Centrum voor Gelijke Kansen en de Strijd tegen Discriminatie en Racisme’ dus het leven zien. De Vlaamse kamer van dit centrum dient op onafhankelijke wijze de Vlaamse bevoegdheden te behartigen en rechtsbescherming te bieden voor materies waarvoor zowel Vlaanderen als gewest en als gemeenschap bevoegd is. Zo heeft het centrum de opdracht gelijke behandeling, gelijke kansen en evenredige participatie te bevorderen, en elke vorm van discriminatie, uitsluiting, beperking, uitbuiting of vooroordelen te voorkomen. En dit op grond van leeftijd, seksuele geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, geloof, levensbeschouwing, politieke overtuiging, syndicale overtuiging, gezondheidstoestand, handicap, fysieke eigenschap, genetische eigenschap, sociale positie, nationaliteit, zogenaamd ras, huidskleur, afkomst, of nationale of etnische afstamming. Een belangrijk nieuw element is dat de Vlaamse kamer van dit nieuwe centrum nu ook de bevoegdheid heeft dit alles te toetsen  bij alle Vlaamse bevoegdheden,  zoals bijvoorbeeld onderwijs, mobiliteit, cultuur of sport. 
De Vlaamse kamer van de Raad van Bestuur van dit nieuwe centrum is als enige bevoegd voor alle Vlaamse bevoegdheden. De interfederale Raad van Bestuur is enkel bevoegd voor de gedeelde bevoegdheden van federale overheid en gemeenschappen of gewesten.
Het was een cruciale vraag van de Vlaamse regering om één antidiscriminatieorgaan op te richten. Opdrachten die daar niet onder vallen, moeten in een afzonderlijke instelling terecht komen. Interfederaal is daarom overeengekomen om de huidige werking van het CGKR rond migratie, mensenhandel en de grondrechten van vreemdelingen te behouden in het huidige CGKR – door een aanpassing van de oprichtingswet van 1993, en onder een andere naam  – en gezamenlijk een nieuwe instelling op te richten met een nieuwe naam.
Tijdens de onderhandelingen van de afgelopen maanden werd rekening gehouden met de Vlaamse visie op de architectuur van deze instelling. Zo wordt de Raad van Bestuur samengesteld uit onafhankelijke actoren, gekozen door de verschillende parlementen (en dus niet door de uitvoerende macht). Strenge onverenigbaarheden verhinderen bovendien dat de leden van de Raad van Bestuur “politieke” functies uitoefenen. In dezelfde zin is de verhouding tussen deze instelling en de verschillende parlementen scherper gesteld, en is overeengekomen om geen regeringscommissaris(sen) te voorzien. De Raad van Bestuur zal uit 10 Nederlandstalige en 10 Franstalige leden bestaan.  Ze zullen aangevuld worden door 1 lid van de Duitstalige Gemeenschap dat uitsluitend mee beslist over materies met betrekking tot de bevoegdheden van de Duitstalige Gemeenschap.
Het Interfederale Centrum voor Gelijke Kansen en de Strijd tegen Discriminatie en Racisme zal onderdak vinden in Brussel. Daarnaast zullen de 13 lokale meldpunten die Vlaanderen de voorbije jaren heeft opgericht, in het centrum worden opgenomen.
Verder verzekert het akkoord dat tegen 30 juni 2013 het Steunpunt Armoede niet langer deel uitmaakt van het interfederale centrum, maar van de POD Maatschappelijke Integratie. En dat er dan ook een operationele werking zal zijn inzake de strijd tegen gender, door de interfederalisering van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. Om de architectuur van een eventuele mensenrechtenkoepel uit te tekenen, wordt een werkgroep opgericht. De Vlaamse Regering waakt erover dat deze timing gehaald zal worden.
Vlaams minister-president Peeters: “Dit Centrum als toezichtsinstrument is het sluitstuk voor ons Vlaams antidiscriminatiebeleid. Ik ben tevreden dat we na lang overleg tot dit compromis zijn gekomen, waar zowel de federale overheid als de Gemeenschappen en Gewesten tot een gezamenlijke oplossing zijn gekomen. De burger kan vanaf nu terecht bij één loket voor alle klachtenbehandeling inzake discriminatie en gelijke kansen. Vanaf 30 juni 2013 zal dit interfederaal Centrum het leven zien ..”
Vlaams minister van Gelijke Kansen Smet: “Een structuur is geen doel op zich, maar een middel. Het doel is mensen die gediscrimineerd worden, om wat voor reden dan ook, en waar dan ook in dit land, ook in Brussel, op één plaats met hun klacht terecht kunnen en in alle vertrouwen weten: hier doen ze er iets mee. Het doel is ook dat zo weinig mogelijk mensen dat moeten doen, dat het centrum niet alleen muren van discriminatie sloopt, maar ook drempels verlaagt, hellende vlakken aanlegt, deuren breder maakt, bruggen slaat… naar meer kansen. Dit akkoord geeft het nieuwe centrum de kans om af te stappen van symbooldiscussies en werk te maken van een samenleving die mensen insluit en ongelijkheid uitsluit.”