Hoe lang wonen in en sociale woning?

Het stond begin deze week in de krant: met tijdelijke huurcontracten wil Open VLD het probleem van de wachtlijsten voor sociale woningen aanpakken. Dat komt dus eigenlijk neer op een privatisering van de sociale huurmarkt. Ik ben het daar fundamenteel mee oneens.
De toegang tot de sociale huisvesting wordt vandaag vooral bepaald door inkomen en bezit, 2 objectief meetbare parameters.  Maar woonbehoeftigheid hangt ook samen met heel wat andere factoren die uiterst moeilijk objectieerbaar zijn : leeftijd, gezondheidstoestand, aard van het inkomen, scholingsgraad, familiale situatie ….  Bovendien brengt een overconcentratie van bepaalde groepen op een wijk de leefbaarheid ervan niet zelden in het gedrang. 
Sociale huur werd zeer lang geassocieerd met grote monotone wijken met hoofdzakelijk probleemgezinnen.  Daarom werden de laatste 20 jaar heel wat gemeentebe¬sturen voorzichtiger met bijkomende sociale huurprojecten. Men vreesde vooral een extra belasting van het OCMW en de politiediensten. De overheid ging meer en meer belang hechten aan sociale mix en kleinschaligheid bij de inplanting van nieuwe projecten. 
Maar dan stelt zich onmiddellijk een nieuwe vraag : hoe moet men precies mixen : lage met hoge(re) inkomens, werkenden met mensen die leven op basis van een vervangingsinkomen, jonge en oude gezinnen, huurders met eigenaars .. ? Bovendien kleeft aan kleinschaligheid het nadeel van het prijsverhogend effect, omdat men het schaalvoordeel ten dele verliest.
Er zijn helaas niet genoeg sociale huurwoningen om iedereen binnen de doelgroep te huisvesten. Het lijkt dus evident dat je een sociale huurwoning verlaat op het moment dat je niet meer aan de voorwaarden voldoet. Het is echter niet vanzelfsprekend om mensen uit hun woning te zetten.  CD&V heeft er bij de opmaak van het nieuwe huurbesluit in 2007 tevergeefs voor gepleit om deze mensen te laten blijven wonen op voorwaarde dat ze iets meer zouden betalen dan de normale markthuurprijs. Dat lijkt niet meer dan fair. Om te beginnen lijden sociale huurmaatschappijen ondanks de overheidssubsidies, verlies op hun huur. Dat terwijl er  de volgende 10 jaar minstens 43.000 sociale huurwoningen moeten bijkomen.
Secundo biedt de¬ze werkwijze ook de mogelijkheid om de betrokken huurder zelf te laten beslissen. Als hij schoolgaande kinderen heeft, kan hij beslissen om pas te verhuizen wanneer de kinderen van school af zijn. In tussentijd betaalt hij dan elke maand bijvoorbeeld 5% extra aan huur. Dat is een schappelijke prijs en bovendien een incentive om te blijven zoeken naar een andere woning. Deze vorm van volkshuisvesting biedt talloze voordelen : meerinkomsten voor de sociale huisvestingsmaatschappijen en bijgevolg een stimulans om meer projecten te realiseren, een grotere sociale mix, en een -zij het beperkte- keuzevrijheid van de zittende huurder die stricto sensu niet meer voldoet aan de voorwaarden.
En wat moet er intussen gebeuren met mensen die wel recht hebben op een huurwoning?. Enerzijds moet de bouw van sociale woningen versneld worden. De nodige financiële middelen voor de bouw van 43 000 sociale huurwoningen en 1000 sociale kavels zijn voorradig. In afwachting moeten we mensen die in woonnood zitten, helpen met een huursubsidie die beperkt is in de tijd. Die kan er uiteraard alleen komen als de aanvrager ook zelf echt geen voldoende huurbudget ter beschikking heeft. Het OCMW kan de behoeftigheid controleren en attesteren.
Veerle Heeren,Vlaams Volksvertegenwoordiger