Historische locomotief blijft in Vlaanderen

Vlaams minister Joke Schauvliege heeft een historische stoomlocomotief uit 1935 opgenomen in de Topstukkenlijst. Hierdoor kan de locomotief, die online te koop aangeboden werd, niet naar het buitenland verhuisd worden of verschroot worden. Het waren Stoomcentrum Maldegem vzw en het Forum voor Erfgoedverenigingen, gesteund door Vlaams volksvertegenwoordiger en schepen in Maldegem Valerie Taeldeman, die er bij de minister op aandrongen om dit uniek stuk roerend erfgoed niet verloren te laten gaan.
De betreffende zes-assige stoomlocomotief ‘Liliput’ met vier-assige tender en spoorbreedte 60cm werd gebouwd door Les ateliers Métallurgiques uit Nijvel voor de wereldtentoonstelling van 1935 in Brussel. Binnen Europa is dit soort locomotieven vrij zeldzaam, zeker wanneer hun geschiedenis aan een evenement als een wereldtentoonstelling kan gekoppeld worden. Gezien de laatste eigenaar, smalspoorbedrijf nv Frateur, in april 2010 failliet verklaard werd, werd de locomotief online te koop aangeboden. Interesse was er vooral vanuit het buitenland. Vlaams volksvertegenwoordiger en schepen in Maldegem Valerie Taeldeman: ‘Het zou jammer zijn dat dergelijk stuk industrieel erfgoed naar het buitenland verdwijnt. Bovendien beschikt Stoomcentrum Maldegem als enige in Vlaanderen over een 60cm smalspoorlijn die nog effectief gebruikt wordt. Gezien de verkoop van de locomotief morgen afloopt, ben ik heel tevreden dat de minister onze mening deelde en op zeer korte termijn ingegaan is op onze vraag.’
De locomotief werd nu met hoogdringendheid voorlopig opgenomen in de Topstukkenlijst. Dit biedt een ruime bescherming. Voor fysische ingrepen aan de locomotief is vanaf nu een voorafgaande toelating vereist. De verschroting wordt definitief onmogelijk. Voor een eventuele uitvoer van de locomotief buiten Vlaanderen is toelating nodig. Vanaf het moment dat de opname op de lijst definitief is, komt de locomotief ook in aanmerking voor restauratiesubsidies. Deze hele actie kadert in het Topstukkendecreet dat bepaalt dat, naast het artistieke erfgoed, ook de roerende goederen met een bijzonder archeologische, historische, cultuurhistorische of wetenschappelijke betekenis, in de Topstukkenlijst moeten opgenomen worden. Eind 2009 werden zo al een aantal stukken uit het industriële erfgoed beschermd zoals de ‘Mule Jenny’, een Kortrijkse vlaszwengelmachine en de thermomechanische machinecollectie van de KU Leuven. ‘Dat deze locomotief opgenomen wordt in die lijst, is een erkenning van de historische waarde ervan’, aldus Valerie Taeldeman. ‘Stoomcentrum Maldegem, dat bijna 25 jaar bestaat, won in 2006 de Vlaamse Monumentenprijs. Een locomotief met grote historische waarde zou er dan ook niet misstaan.’