Herinrichting gevaarlijke punten: sterk gunstig effect op de verkeersveiligheid.

Uit een evaluatie van 134 gerealiseerde gevaarlijke punten blijkt dat de herinrichting een sterk gunstig effect heeft op de verkeersveiligheid. Het gaat om een daling van minstens 24% van het aantal letselongevallen en een daling van 40%, in sommige gevallen tot de helft, van ongevallen met doden en zwaargewonden. Minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits had vorig jaar aan het Steunpunt Mobiliteit en Openbare Werken, spoor Verkeersveiligheid gevraagd de effectiviteit van de reeds aangepakte punten op de verkeersveiligheid te onderzoeken. De minister wil dat de resterende 160 punten in de komende twee jaar worden aanbesteed.
Eén van de aanbevelingen uit het verslag van het Rekenhof over het project “Wegwerken van gevaarlijke punten en wegvakken in Vlaanderen” was nagaan hoe groot de impact is van de herinrichting van de gevaarlijke punten op de effectieve verhoging van de verkeersveiligheid. Vorig jaar gaf minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits de opdracht om een wetenschappelijke onderbouwde evaluatie van het project “gevaarlijke punten” uit te voeren aan het Steunpunt Mobiliteit en Openbare Werken, spoor Verkeersveiligheid.
Evaluatie van 134 heringerichte gevaarlijke kruispunten
Voor een goede evaluatie van het effect van een verkeersveiligheidsmaatregel is er nood aan minimaal één jaar ongevallendata. Aangezien deze gelokaliseerde ongevallendata toen slechts ter beschikking waren tot en met 2008, konden enkel de gevaarlijke punten worden geselecteerd, die afgewerkt waren tot en met 2007. Zo werden er 134 kruispunten onderzocht.
Positief effect op de verkeersveiligheid
Zowel voor het totale aantal ongevallen met lichamelijk letsel, als voor de ernstigste ongevallen met doden of zwaargewonden, werd een significante daling vastgesteld door de aanpassing van de infrastructuur. Het aantal letselongevallen daalde met minstens 24%. Voor de ernstige ongevallen was er een afname van minstens 40% en in sommige gevallen tot 52%. De aanpak van de gevaarlijke punten heeft dus een sterk gunstig effect op de verkeersveiligheid. De daling is zelfs het grootst voor de zwaarste ongevallen. De duidelijke daling van het aantal slachtoffers geldt voor alle weggebruikers, zijnde voetgangers, fietsers, bromfietsers, motorrijders en de inzittenden van auto’s en vrachtwagens.
Als er specifiek gekeken wordt naar de kenmerken van de locaties, valt op dat de verkeersveiligheid het sterkst verhoogd is bij de herinrichting van de kruispunten die voor de herinrichting voorrangsgeregeld waren in de plaats van lichtengeregeld. Het effect was ook sterker op punten met een lagere verkeersintensiteit dan op punten met een hogere verkeersintensiteit.

Methode van de evaluatie
De studie onderzocht welke invloed de herinrichting van de gevaarlijke punten had op het aantal letselongevallen en ernstige ongevallen. Er werd gebruik gemaakt van een voor- en een nastudie, waarbij het aantal ongevallen voor de herinrichting van het gevaarlijke punt werd vergeleken met het aantal ongevallen na de herinrichting. Bij dergelijke vergelijking is het belangrijk dat er ook rekening wordt gehouden met andere factoren die gedurende de onderzoeksperiode een invloed hadden op het ongevallenaantal, zoals de effecten van andere verkeersveiligheidsmaatregelen en de gedeeltelijke toevalligheid van het ontstaan van ongevallen. Daarom werd er een gebruik gemaakt van een vergelijkingsgroep om andere beïnvloedende factoren in rekening te brengen.
 
Aanbevelingen
 Uit de studie kwamen ook drie aanbevelingen:
1. De beschikbaarheid en de kwaliteit van de basisdata verbeteren
Er is nood aan een snellere aanlevering van accurate gelokaliseerde ongevallendata. Minister Hilde Crevits heeft dit al aangekaart tijdens een overleg met de staatssecretaris voor Mobiliteit Melchior Wathelet.
2. Aanvullend onderzoek uitvoeren
Het is effectief de bedoeling om een eindevaluatie te maken van alle gevaarlijke punten, van zodra alle punten zijn afgewerkt en in gebruik zijn. Op basis van de totaalbeoordeling kan dan uitsluitsel gegeven worden welke types van herinrichting (zoals de plaatsing van verkeerslichten of de aanleg van een rotonde) het meeste effect hebben gehad op de verhoging van de verkeersveiligheid.
3. Potentieel voor verbeteringen in de toekomst
Na de afwerking van alle gevaarlijke kruispunten moet worden nagegaan hoe deze investeringen in de toekomst kunnen worden aangepakt om de verkeersveiligheid te verhogen.
Minister Hilde Crevits: “Uit de studie blijkt dat de herinrichting van gevaarlijke punten een positief effect heeft op de verkeersveiligheid. Het aantal ongevallen met gewonden, zwaargewonden en doden daalt aanzienlijk. Het is duidelijk dat de aanpassing van de infrastructuur de verkeersveiligheid verhoogt. De resterende 160 gevaarlijke punten wil ik daarom zeker verder afwerken. De middelen worden daar ook voor voorzien. De cijfers tonen aan dat er naast de herinrichting van de weginfrastructuur ook nog steeds nood is aan sensibilisering, verkeerseducatie en handhaving om het aantal ongevallen terug te dringen.”

Stand van zaken van de aanpak gevaarlijke punten
Het project wordt ondertussen gestaag afgewerkt. De doelstelling om tegen 2014 alle resterende kruispunten aan te besteden, blijft behouden.
 

uitgevoerd


in uitvoering


aanbesteed of goedgekeurd ontwerp


in ontwerp


aantal


590


59


129


31


aandeel


73%


7%


16%


4%

 
Het rapport is beschikbaar op de website www.steunpuntverkeersveiligheid.be.