Gewasbeschermingsmaatregelen blijven noodzakelijk

Gewasbeschermingsmiddelen dienen om de oogst veilig te stellen. Een oordeelkundig gebruik is noodzakelijk om de impact op niet doel-organismen tot een minimum te beperken. Daarom zet Vlaams minister-president Kris Peeters, tevens bevoegd voor landbouw, intensief in op sensibilisering van de landbouwers voor gebruik van goede praktijken. Sinds 2005 is er dan ook al heel wat vooruitgang geboekt.
Zo is de gebruikte hoeveelheid actieve stof sinds 2005 voor de totale land- en tuinbouw gedaald met 18%. Uit de Seq-index, een index die de gebruikte hoeveelheid actieve stof op ecotoxiciteit en verblijftijd in het milieu meet, blijkt dat deze tussen 2005 en 2010 met 56% is gedaald.
De komende tijd zal ook veel aandacht besteed worden aan geïntegreerde gewasbescherming, of Integrated Pest Management (IPM). Deze bestrijdingsmethode, die ingaat vanaf 1 januari 2014, zal schade aan teelten onder de economische schadedrempel houden, waarbij de voorkeur wordt gegeven aan niet-chemische methoden, zoals mechanische onkruidbestrijding, het inzetten van natuurlijke vijanden en andere duurzame technieken.
De laatste jaren is er door landbouw een grote vooruitgang geboekt wat betreft het goed gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. De gebruikte hoeveelheid actieve stof is sinds 2005 voor de totale land- en tuinbouw dan ook gedaald met 18%. Een indicator die de milieudruk beter weergeeft is de jaarlijkse verspreidingsequivalenten (Seq). De Seq-index is een maat voor de druk van de bestrijdingsmiddelen op het waterleven. Deze Seq-index weegt de gebruikte hoeveelheid actieve stof op ecotoxiciteit en verblijftijd in het milieu.  Blijkt dat de Seq-index in 2005 gelijk gesteld aan 100%, in 2010 voor de totale landbouw gedaald is tot 56%. Fruitteelt kende tijdens deze periode een daling van 52%. Deze gunstige evolutie kan verklaard worden door enerzijds de afname van het gebruik, en anderzijds het uit handel nemen van de meest toxische producten.
De Vlaamse Overheid zet ook al jaren in op sensibilisering van de landbouwers. Maatregelen zijn genomen om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te beperken. Ook heel wat activiteiten zijn uitgevoerd om een verkeerd gebruik van bestrijdingsmiddelen en slechte praktijken, zoals weggieten van spuitresten, tegen te gaan.
Door het aanbieden van agromilieumaatregelen die de vermindering van gewasbeschermingsmiddelen beogen, worden de landbouwers ook verder in die richting gestimuleerd. Het gaat hierbij over maatregelen zoals mechanische onkruidbestrijding, milieuvriendelijke sierteelt, hectaresteun biolandbouw en verwarringstechniek pitfruit. Ook het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) gaat op dat thema in: tijdens de periode 2007-2011 keurde het VLIF een totale overheidssubsidie van 1.118.166 euro aan 260 bedrijven goed voor de aankoop van geavanceerde spuitmachines en mechanische onkruidbestrijdingsmachines.
Het Departement Landbouw en Visserij zorgt verder voor sensibilisering door voorlichtingsactiviteiten rond correct gebruik van gewasbeschermingsmiddelen onder vorm van studiedagen en brochures. Er werden ook al verschillende demonstratieprojecten gerealiseerd rond deze thematiek.
Een aantal concrete maatregelen waarop het beleidsdomein ingezet heeft, zijn ondermeer:
driftreducerende maatregelen m.b.t. gewasbeschermingsmiddelen door toepassen van driftarme doppen. Het gebruik van driftreducerende doppen zorgt samen met de aanleg van de bufferzone dat er minder gewasbeschermingsmiddelen verwaaien en in de waterloop terechtkomt.
Driftreducerende maatregelen m.b.t. gewasbeschermingsmiddelen door toepassen van vanggewassen.
Mechanische onkruidbestrijding.
Erfafspoeling vermijden door een correcte erfinrichting en correct onderhouden van erf.
Installatie van een spoelwatertank op spuittoestellen.
Toepassen van een 1m bufferzone door realisatie van een graskant of vanggewas.
De Vlaamse Overheid subsidieert ook de waarschuwingssystemen die een gerichter gebruik van bestrijdingsmiddelen beogen.
De komende tijd zal ook veel aandacht besteed worden aan Integrated Pest Management (IPM) of geïntegreerde gewasbescherming. Deze aanpak zal volgens een Europese richtlijn vanaf 1 januari 2014 verplicht worden. Het is een bestrijdingsmethode waarbij alle mogelijke bestrijdingstechnieken geïntegreerd toegepast worden, zodat schade aan de teelten onder de economische schadedrempel wordt gehouden. Daarbij wordt de voorkeur gegeven aan niet-chemische methoden, zoals mechanische onkruidbestrijding, het inzetten van natuurlijke vijanden en andere duurzame technieken.
“Campagnes om het gebruik van gewasbestrijdingsmiddelen in de landbouw te beperken, hebben resultaten opgeleverd, en het effect daarvan op de waterkwaliteit is aanzienlijk”, aldus minister-president Peeters.” Dit belet niet dat er blijvend inspanningen noodzakelijk zijn om het gebruik verder te reduceren en om land- en tuinbouwers te begeleiden bij het oordeelkundig gebruik er van.”