Gerichte controles in strijd tegen discriminatie op de arbeidsmarkt

Nahima Lanjri  heeft samen met kamerleden Vincent Van Quickenborne (Open VLD), Zuhal Demir N-VA) en David Clarinval (MR) een akkoord bereikt over een resolutie die gerichte controles in de strijd tegen discriminatie op de arbeidsmarkt mogelijk moet maken. 
Nahima Lanjri: “We zetten in op gerichte controles door de overheid op zichzelf als werkgever; vragen de sociale partners systemen van zelfregulering uit te werken in alle sectoren; en willen gerichte anonieme controles mogelijk maken op bedrijven die ondanks zelfregulering hardnekkig blijven discrimineren.”
Discriminatie op de arbeidsmarkt is een realiteit. Nieuwe Belgen krijgen minder kansen op onze arbeidsmarkt. Dat bleek in februari nogmaals uit onderzoek van het Minderhedenforum dat aantoonde dat 2 op 3 poetsbedrijven die met dienstencheques werken, ingaan op vragen van klanten om geen personeel met een migratieachtergrond te sturen.
In daaropvolgende hoorzittingen in de Kamercommissie Sociale Zaken met de sector, vakbonden, het Minderhedenforum en het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding bleek dat discriminatie op de arbeidsmarkt alle sectoren treft. Hoewel discriminatie bij wet verboden is, is er een probleem met de handhaving. Sinds de inwerkingtreding van de antidiscriminatiewetten van 2007 is er slechts één proces-verbaal opgesteld. De oorzaak: discriminatie is doorgaans moeilijk te bewijzen. De overheid moet daarom ruimere bevoegdheden krijgen om effectiever te kunnen optreden.
Vooreerst vragen de Kamerleden in de resolutie te voorzien in een systeem van gerichte controles binnen de federale overheid als werkgever en in overleg te treden met de andere overheden om gerichte controles te voorzien in alle overheidsinstellingen en instanties die tot de publieke sector kunnen worden gerekend of in belangrijke mate met publieke middelen worden gefinancierd. De overheid moet altijd het goede voorbeeld geven en zichzelf scrupuleus controleren op de toepassing van haar eigen wetten.
De strijd tegen discriminatie in de private sector mag niet vervallen in een heksenjacht van de overheid die werkgevers verdacht maakt. In de eerste plaats moet ook hier worden ingezet op zelfregulering. Daarom stellen de Kamerleden ten tweede voor om de sociale partners zelf instrumenten te laten ontwikkelen om na te gaan in welke mate er gediscrimineerd wordt in de verschillende sectoren en om vervolgens te bemiddelen met die bedrijven. Via zelfregulering kunnen we al een hele weg afleggen. Te meer omdat ze niet vrijblijvend is. Na 2 jaar moet de overheid evalueren of ze in alle sectoren is ingesteld en wordt uitgevoerd. De succesvolle zelfregulering van Federgon, de koepel van dienstenchequebedrijven, moet daarbij model staan.
Tot slot moet de overheid instrumenten krijgen om discriminatie effectief vast te stellen en aan te pakken. Daarom vragen de Kamerleden om te voorzien in een systeem waarbij de sociale partners de resultaten van de zelfregulering automatisch overmaken aan de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten indien ze een ernstig vermoeden hebben dat een hardleers bedrijf blijft discrimineren, ondanks de zelfregulering. Die directie kan dan een termijn opleggen aan de werkgever om zich in de regel te stellen. Wanneer die er niet in slaagt te bewijzen dat hij maatregelen heeft genomen, kan de werkgever in het kader van een gerechtelijke procedure worden onderworpen aan gerichte anonieme controles door de overheid, om bewijsmateriaal te verzamelen voor de opmaak van een proces-verbaal.