Vandaag ontvangen vrouwen nog steeds een pensioenbedrag dat gemiddeld bijna een derde lager ligt dan dat van mannen. Naast de loonkloof, zorgt de genderpensioenkloof ervoor dat vrouwen ook na hun actieve loopbaan vaker getroffen worden door armoede en sociale exclusie. CD&V-Kamerlid Nahima Lanjri wil met haar voorstel de strijd tegen de genderpensioenkloof aangaan. Zo ijvert ze voor het aantrekkelijker maken van verlofstelsels, voor de gelijke verdeling van pensioenrechten tussen partners, en een betere toegang tot aanvullende pensioenen voor vrouwen.
“Vele vrouwen kozen in onderling overleg met hun partner om deeltijds te gaan werken om voor de kinderen te zorgen zodat hun partner voltijds kon blijven werken. Wanneer ze later met pensioen gaan, krijgen ze een koude douche”, stelt Lanjri. “Ze ontvangen een bedrag dat substantieel lager ligt dan dat van mannen. Sommige van deze vrouwen zijn inmiddels gescheiden en moeten met dit pensioenbedrag de eindjes aan elkaar zien te knopen. Dit in tegenstelling tot hun partner die wel pensioenrechten heeft opgebouwd voor een volledige loopbaan en vaak ook nog een aanvullend pensioen ontvangt.”
In ons land bedraagt de genderpensioenkloof 31,9%. Daarmee doen we het zelfs slechter dan het Europees gemiddelde dat op 29,4% ligt (cijfers Eurostat). Vrouwen hebben dan ook een hoger risico om tijdens hun pensioen met armoede geconfronteerd te worden. Daarom doet Kamerlid Nahima Lanjri in haar resolutie concrete voorstellen om de genderpensioenkloof te dichten. Zo wil ze de verlofstelsels, zoals het tijdskrediet en het ouderschapsverlof, flexibeler en aantrekkelijker maken zodat ook mannen dit in dezelfde mate opnemen als vrouwen. “Op deze manier wordt een gelijke verdeling van de gezins-, zorg- en huishoudelijke taken aangemoedigd en pakken we ook de zorgkloof aan", zegt Lanjri. "Vandaag wordt tijdskrediet of thematisch verlof zoals ouderschapsverlof vooral opgenomen door vrouwen. Bij ouderschapsverlof is de verdeling 70,8% tegenover 29,2%. En tijdens deze coronacrisis merkten we ook dat het corona-ouderschapsverlof vooral door vrouwen werd opgenomen (75%).”
Daarnaast wil Lanjri ook werk maken van de pensioensplit. “Ik diende een wetsvoorstel in om de zogenaamde ‘pensioensplit’ te realiseren. Dit komt neer op het optellen van de pensioenen van beide partners, zowel de wettelijke als de aanvullende pensioenen, en het dan gelijk te verdelen tussen beide partners. Dit geldt ongeacht het koppel samenblijft of uit elkaar gaat. Gezamenlijke loopbaankeuzes, waarbij de ene partner bv. deeltijds gaat werken om voor de kinderen te zorgen, leiden zo niet langer tot ongelijke pensioenen.”
Tot slot wil Lanjri vrouwen een gelijke toegang tot aanvullende pensioenen geven. “Dat is essentieel om de pensioenkloof te dichten. Gezien het stijgende belang van deze aanvullende pensioenen moeten alle vrouwen en mannen de kans krijgen om deze pensioenreserves op te bouwen. Ook daarover heb ik een concreet voorstel ingediend,” aldus de Antwerpse politica.
Nahima Lanjri: “Binnenkort staat de pensioenhervorming op de agenda. Dit biedt kansen om de genderpensioenkloof aan te pakken. Ik roep de regering dan ook op om de genderimpact van de pensioenhervorming nauwkeurig te meten en extra maatregelen te nemen. Zo maken we komaf met discriminaties en ongewilde ongelijkheden uit het verleden.”
Waarom krijgen vrouwen een lager pensioen dan mannen?
Dat vrouwen vandaag minder pensioen ontvangen dan mannen heeft meerdere oorzaken. De loonkloof is een van de belangrijkste hiervan. Ondanks vele initiatieven om gelijk loon voor gelijk werk te realiseren, blijft de loonkloof in ons land aanzienlijk groot. Het verschil tussen het gemiddelde loon dat mannen en vrouwen ontvangen bedraagt 23,1% (gecorrigeerd naar arbeidsduur is het nog steeds 9,2%, volgens de cijfers van de FOD WASO). Bij het pensioen wordt de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen nog eens versterkt. De genderpensioenkloof bedraagt vandaag maar liefst 31,9%.
Deze genderpensioenkloof heeft vele oorzaken:
- Vrouwen hebben een loopbaan die gemiddeld 5,6 jaar korter is dan die van mannen.
- Ze gaan vaker deeltijds werken (44,3% vs 10, 6%) of nemen tijdskrediet of andere vormen van verlof op om een groter aandeel zorgtaken te vervullen.
- Ook zijn vrouwen vaker tewerkgesteld in sectoren die lagere lonen uitkeren.
- Bovendien zijn dat ook de sectoren waar er niet of in mindere mate geïnvesteerd wordt in een aanvullend pensioen voor werknemers. Slechts 40% van de vrouwen heeft een aanvullend pensioen tegenover 60% van de mannen.
Dit alles zorgt ervoor dat vrouwen gemiddeld minder pensioenrechten opbouwen dan mannen. En dat uit zich in een pensioen dan bijna een derde lager ligt dan dat van mannen.
